Tekstil, turizm ve gıda gibi sektörlerde alınan KDV iadelerine sınırlama geliyor. Maliye Bakanlığı bir süredir KDV iadesi sistemini ele alan çalışmalar yapıyor. Önceki gün TBMM'ye sevk edilen amme alacaklarına ilişkin yasa tasarısıyla KDV oranı indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibariyle amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen Katma Değer Vergisi'nin iade hakkını kaldırmak için bakanlar kuruluna yetki veriliyor.

Maliye, iade miktarı çok arttığı için iadeye konu olan malların bir kısmına sınırlama getirmek istiyor. Böylece IMF'nin de sıkça eleştirdiği KDV iadelerinin bir disipline sokulması planlanıyor. Maliye bugüne kadar hiçbir sınırlama olmadan KDV iadesi yapıyordu.

Eski uygulamada yüksek oranlı KDV ürünü alıp faaliyetlerinde kullanan, ancak düşük KDV ile mal veya hizmet satan işletmeler sürekli devletten KDV iadesi alıyordu. Ancak tekstil, turizm ve gıda gibi sektörlerde yapılan 10'ar puanlık indirimlerle, bu işletmelere zaten bir avantaj sağlanmış oldu. Şimdi Maliye, indirim yapılan sektörler ile diğer tüm sektörlerdeki KDV iadesini sınırlandırmak istiyor. İadeler, sadece gayrimenkul ve ekipman alımları ile sınırlandırılacak. Bu iadenin yapılıp yapılmayacağı konusundaki karar verme yetkisi de bakanlar kurulunda olacak.      

Sistem nasıl işliyor

Katma Değer Kanunu'na göre üreticiler yüksek KDV'den aldıkları malları üretip düşük KDV'ye satıyor. Örneğin son dönemde tekstil ve turizmde KDV indirildi. Tekstil ve turizm dışında sağlık, kırtasiye gibi birçok sektör bu kapsama girdi. Turizmde KDV yılbaşından itibaren yüzde 8 olarak uygulanmaya başlandı. Ancak turizmciler yüzde 18'e tabi temizlik maddesi alıyor, bina ilavesi yaptırıyor ya da danışmanlık hizmeti alıyor. Bunların KDV'si sattığı hizmet veya maldan daha yüksek. Ya da örneğin fırıncılar yüksek KDV'den alıp ekmek üretiyorlar ve yüzde 1'den satıyorlar. Bu kişilere aradaki fark iade yapılıyor. Üreticiler de bu iadeyi doldurmak için aldıkları makine ekipmanının, gayrimenkulün KDV'sini indirim konusu yapıyor, iadesini alıyor. Yetkililer, indirimli orandan kasıtın yüzde 1 ve 8 olduğunu belirttiler. Yetkililer, yüzde 18 KDV'nin yüksek oran olarak kabul edildiğini, arada yüklenilen KDV'nin iade edildiğini söylediler. Amortismana tabi iktisadi kıymetler, ekipman, gayrimenkul ve arsa gibi duran varlıkları kapsıyor.

Konuya yakın kaynaklar KDV iadesi sisteminde büyük bir boşluğun olduğunu belirterek şimdi Maliye'nin iadeye bir sınır getirmeyi planladığını anlattı. Örneğin, bu yasa aynen çıkarsa Maliye Bakanlığı üreticilerin gösterdiği ekipmanın iadesini kabul edecek ama bir bilgisayarı iadede kabul etmeyebilecek. Her sektörde ve her türlü ekipmanın indirime tabi gösterilmesinden dolayı önemli bir gelir kaybı yaşandığını dile getiren yetkililer, bu sınırlama ile kaybın önleneceğini söylediler.