I- GİRİŞ

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik(1) ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin;

— 39. maddesinin yedinci fıkrasında yer alan “Kurum’ca yetkilendirilen tek hekim veya sağlık kurulu tarafından verilecek istirahatlar, örneği Kurum’ca belirlenecek belgenin doldurulması veya elektronik ortamda düzenlenmesi suretiyle verilir.” ibaresi, “Kurum’ca yetkilendirilen tek hekim veya sağlık kurulu tarafından verilecek istirahatler, örneği Kurum’ca belirlenen belge ile elektronik ortamda Kurum’a gönderilir. Gönderilen bu belge işverence görüntülenebildiğinden, çalışılmadığına dair bildirimin Kurum’a gönderilmesi için yapılan tebligat yerine geçer.” şeklinde,

— 102. maddesinin 14. fıkrasında yer alan “50” sayısı ise “30” olarak

değiştirilmiştir. www.ozdogrular.com

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan bu değişikliklere istinaden bu yazımızda, istirahat raporu alan sigortalılara ilişkin çalışmadığına dair bildirim girişlerinin yapılma süresine ve ay içinde bazı iş günlerinde çalışmayan, çalışmadıkları günler için de ücret ödenmeyen sigortalılara ilişkin Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgeleri vermekle yükümlü olan ve olmayan işverenlere yer verilmiştir.

II- İSTİRAHAT RAPORU ALAN SİGORTALILARA İLİŞKİN ÇALIŞILMADIĞINA DAİR BİLDİRİMLERİN YAPILMA SÜRESİ

İstirahatli Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumu’na Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de, istirahat raporu alan sigortalılara ilişkin “çalışılmadığına dair bildirimin” hak edilen istirahat süresini takip eden beş iş günü içinde elektronik ortamda Kurum’a gönderilmesinin zorunlu olduğu açıklanmıştır.

Ancak, istirahat raporu alan bazı sigortalıların, bu raporları işverenlerine vermemeleri nedeniyle, çalışılmadığına dair bildirimin işverenlerce beş iş günü içinde Kurum’a gönderilememesinden dolayı işverenlere atfedilebilecek bir kusurun bulunmadığı göz önüne alınarak, 2010/66 sayılı Genelge’de, istirahat raporu alan sigortalılara ilişkin çalışılmadığına dair bildirimlerin istirahat raporunun sona erdiği tarihten itibaren beş iş günü içinde gönderilmemesi halinde, bu bildirimlerin beş iş günü içinde gönderilmesi hususunun 7201 sayılı Kanun’a göre tebliğ edilecek bir yazı ile işverenlere bildirileceği, yapılan tebligata rağmen beş iş günü içinde de verilmemesi halinde idari para cezası uygulanacağı açıklanmıştır. www.ozdogrular.com

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklerin ardından, istirahat raporlarının elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumu’na gönderilmesi ile birlikte bu raporların aynı zamanda işverenlerce de görüntülenmesinin sağlanacak olması nedeniyle, çalışılmadığına dair bildirimlerin istirahat raporunun bittiği tarihten itibaren beş iş günü içinde gönderilmemesi halinde, Kurum tarafından ayrıca ihtar yazısı gönderilmesine ilişkin uygulamada kaldırılmıştır.

Hal böyle olmakla birlikte, istirahat raporlarının işverenlerce görüntülenmesine ilişkin bilgisayar programlarının henüz tamamlanmamış olması nedeniyle, 2012/16 sayılı Genelge ile bahse konu programların tamamlanmasına kadar geçen süre içinde, çalışılmadığına dair bildirim girişlerinin önceden olduğu gibi 2011/50 sayılı Genelge’de belirtildiği şekilde gönderilmeye devam edileceği açıklanmıştır.

Dolayısıyla işverenler, istirahat raporu alan sigortalılara ilişkin istirahat raporlarını elektronik ortamda görüntülemeye başlayıncaya kadar, çalışılmadığına dair bildirim girişlerini, önceden olduğu gibi Sosyal Güvenlik Kurumu’nca gönderilecek yazının tebliğinden itibaren beş iş günü içinde gönderdikleri takdirde yasal süresi içinde göndermiş sayılacaklardır. www.ozdogrular.com

Örnek-1: 15.07.2012 tarihinden itibaren 10 gün istirahatli olan (A) sigortalısının bu süre zarfında işyerinde çalışmadığı varsayıldığında, çalışılmadığına dair bildirim girişinin istirahat raporunun sona erdiği 25.07.2012 tarihini izleyen beşinci iş gününün son günü olan 03.08.2012 tarihine kadar işveren tarafından gönderilmemesi halinde, Sosyal Güvenlik Kurumu, işverenden 7201 sayılı Kanun’a göre tebliğ edilecek bir yazı ile çalışılmadığına dair bildirimin beş iş günü içinde elektronik ortamda gönderilmesini isteyecektir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nca gönderilen yazının 07.08.2012 tarihinde işverene tebliğ edilmiş olduğu varsayıldığında,  çalışılmadığına dair bildirimin işveren tarafından en geç beşinci iş gününün son günü olan 14.08.2012 tarihine kadar gönderilmesi gerekecektir.

III- EK–10 SİGORTALILARIN EKSİK GÜN BİLDİRİM FORMLARINI VERMEKLE YÜKÜMLÜ OLAN İŞVERENLER

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102. maddesinin 14. fıkrasında yer alan “50” sayısı “30” olarak değiştirilmiştir. www.ozdogrular.com

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan bu değişiklik sonucunda, kamu işyerleri, toplu iş sözleşmesi imzalanan işyerleri, sendikalar, vakıflar ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşlara ait işyerlerinin yanı sıra 2012/Nisan ayına ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak 30 ve üzerinde sigortalı çalıştırılan özel sektör işyerleri için Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesine gerek bulunmamaktadır.

30 ve üzerinde sigortalı çalıştırılıp çalıştırılmadığının tespiti sırasında, ay içinde hizmet akdi devam eden sigortalılarla birlikte;

— Alt işverenler tarafından çalıştırılan sigortalılar,

— Ay içinde çeşitli nedenlerle çalışması olmayan sıfır gün ve sıfır kazançlı sigortalılar,

— Ay içinde işe giren ve işten ayrılan sigortalılar

da hesaplamaya dahil edilecektir.

Örnek–2: 2012/Temmuz ayında toplam 32 sigortalı çalıştırmış olmasına rağmen ay içinde 4 sigortalısı işten ayrılmış bir işverenin ay içinde çalıştırdığı toplam sigortalı sayısının 30’un üzerinde olması nedeniyle, takip eden aya devreden sigortalı sayısının 30’un altında olduğu üzerinde durulmaksızın 2012/Temmuz ayında ay içinde bazı iş günlerinde çalışmayan sigortalılara ilişkin Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na vermesine gerek bulunmamaktadır.

Örnek–3: 2 no.lu örnekteki işverenin 2012/Ağustos ayında yeni sigortalı işe almadığı, dolayısıyla Ağustos ayında 28 sigortalı çalıştırdığı varsayıldığında, 2012/Ağustos ayında ay içinde bazı iş günlerinde çalışmayan sigortalılara ilişkin Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerini en geç 23.08.2012 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu’na vermesi gerekmektedir.

Örnek–4: (A) Limited Şirketine ait işyerinde 2012/Temmuz ayında,

Asıl işverenin: 16 sigortalı

(1) No.lu alt işverenin: 8 sigortalı

(2) No.lu alt işverenin: 9 sigortalı

istihdam ettiği varsayıldığında, bahse konu işyerinde çalıştırılan sigortalı sayısının toplamda 30’un üzerinde olduğu dikkate alınarak gerek asıl işverenin, gerekse 1 ve 2 no.lu alt işverenlerin 2012/Temmuz ayında ay içinde bazı iş günlerinde çalışmayan sigortalılara ilişkin Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na vermesine gerek bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, uygulama her bir işyeri bazında ayrı ayrı yürütüldüğünden aynı veya farklı illerde birden fazla işyeri bulunan işverenler 30 ve üzerinde sigortalı çalıştırdıkları işyerlerinden dolayı Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na vermelerine gerek bulunmasa da, 30’un altında sigortalının istihdam edildiği işyerlerinde bahse konu belgeleri en geç takip eden ayın 23’üne kadar işyerlerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezlerine vermeleri gerekmektedir. www.ozdogrular.com

Öte yandan, 30 ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerin her ne kadar Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na vermelerine gerek bulunmasa da, Kurum’un denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılabilecek incelemelere istinaden eksik gün nedenlerine ilişkin belgelerini ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle saklamaları icap etmektedir.

IV- SONUÇ

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik ile çalışılmadığına dair bildirim girişlerinin istirahat raporunun sona erdiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde gönderilmesi gerekmekte ise de, 2012/16 sayılı Genelge uyarınca, işverenler, istirahat raporu alan sigortalılara ilişkin istirahat raporlarını elektronik ortamda görüntülemeye başlayıncaya kadar, bu bildirimlerini Kurum’ca gönderilecek yazının tebliğinden itibaren beş iş günü içinde yaptıkları takdirde yasal süresi içinde yapmış sayılacaklardır. www.ozdogrular.com

Diğer taraftan, yine Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklere istinaden, her bir işyeri için ayrı ayrı olmak üzere ay içinde çalıştırılan toplam sigortalı sayısının 30 veya üzerinde olması halinde, ay içinde bazı iş günlerinde çalışmayan ve çalışmadıkları günler için de ücret ödenmeyen sigortalılara ilişkin Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesine gerek bulunmamaktadır.

Eyüp Sabri DEMİRCİ*

Yaklaşım

*           Sosyal Güvenlik Kurumu, İşverenler Prim Daire Başkanlığı, Şube Müdürü

(1)         17.04.2012 tarih ve 28267 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.