418 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği , 8 Eylül 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Söz konusu Tebliğ’de yer alan;

— 6322 Sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’nda yapılan değişiklikler,

— Bazı amortismana tâbi iktisadî kıymetler için belirlenen faydalı ömürler,

— Bakır ve bakır alaşımlarından ekstrüzyon ve soğuk çekme kalıplarındaki amortisman uygulaması,

— Form Ba ve form Bs uygulaması konusunda yapılan değişiklikler,

ile ilgili açıklamalar aşağıda dikkatinize sunulmaktadır.

I. 6322 Sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’nun 112. maddesinde yapılan değişiklikler

A. Yasal düzenleme

Vergi Usul Kanunu’nun 112. maddesinin dördüncü fıkrasında;

“Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen veya vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin, ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 Sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz, 120. madde hükümlerine göre red ve iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenir.”

hükmü yer almaktaydı. Bu hüküm 15 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6322 sayılı “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 14. maddesi ile aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.

“4. Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilâtın mükelleften kaynaklanması halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diğer hallerde verginin tahsili tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 Sayılı Kanun’a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte, 120. madde hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilir.

5. Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin, ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 Sayılı Kanun’a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz, 120. madde hükümlerine göre red ve iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenir.”

Ayrıca 6322 Sayılı Kanun’un 16. maddesiyle Vergi Usul Kanunu’na geçici 29. madde eklenmiştir. Bu maddede “Bu Kanun’un 112. maddesinin (4) numaralı fıkrası, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin iadesinde uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

B. Faiz ödemesi kapsamındaki vergi resim ve harçlar

Tebliğ’de Vergi Usul Kanunu’nun kapsamında olan vergi, resim ve harçlar ile bunlara bağlı olarak hesaplanan gecikme faizi, gecikme zammı ve pişmanlık zammının, ayrıca vergi cezalarının, 112. maddenin dördüncü fıkrasına göre iade edilmesi sırasında mükelleflere faiz ödenmesinin söz konusu olacağı belirtilmektedir.

Vergi Usul Kanunu kapsamına dâhil olmayan ancak, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre tahsil edilen diğer amme alacaklarının iadesinde ise 112. maddeye istinaden faiz hesaplanması mümkün değildir.

Buna göre, Vergi Usul Kanunu’nun 116. maddesinde tarif edilen, 117 ile 118. maddelerinde de sayılan “vergi hataları” sebebiyle mükelleflerden fazla veya yersiz tahsil edilen vergilerin iadesinde 112. maddenin dördüncü fıkrasına göre faiz hesaplanması gerekmektedir.

C. Fazla ve yersiz ödenen vergilerin iadesinde faiz hesaplanması

Değişiklikten önceki hükme göre, fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin, ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu vergilerin üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 Sayılı Kanun’a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faizi ile birlikte iade edilmesi icap etmekteydi. Maddenin yeni haline göre ise fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde müracaat tarihinden, diğer hallerde tahsil tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar hesaplanacak faiz ile iade edilecektir.

Örneğin, mükellef daha evvel vermiş olduğu gayrimenkul sermaye iradına ilişkin gelir vergisi beyannamesinde beyan ettiği vergiyi ödemiş ve bilahare vergi hatası sebebiyle fazla vergi beyan ettiği gerekçesiyle düzeltme beyannamesi verip durumu açıklayan yazılı izahata, ilgili vergi dairesine vereceği dilekçede yer vererek ödediği verginin iadesini (mahsuben veya nakden) talep etmiş olsun. Düzeltme talebinin kabul edilmesi halinde, mükellefe iade edilecek vergi için vergi dairesine müracaat tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar faiz hesaplanacaktır. Diğer taraftan, fazla veya yersiz tahsil edilen vergilerin iade edilebilmesi için varsa gerekli bilgi ve belgelerin tamamlanmasının ve vergi dairesine verilecek dilekçeye ilave edilmesinin icap ettiği tabiidir.

Düzeltme fişinin Vergi Usul Kanunu’nun tebligata dair hükümlerine göre bilinen adresinde, ilanen veya mükellefin rızası dâhilinde dairede tebliğ edilmesi gerekmektedir. Düzeltme fişinin ilanen tebliğinde, 345 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin (A) bölümünde yapılan açıklamalar dikkate alınacaktır. Madde hükmüne göre mükellefe ödenecek faizin nispetine dair bir değişiklik yapılmadığından 6183 Sayılı Kanun’a göre belirlenen tecil faizi oranında ve tecil faizi için belirlenen usule göre faiz hesaplanmasına devam edilecektir.

Ayrıca 6322 Sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’na eklenen geçici 29. madde uyarınca iadeye ilişkin yeni hükmün, 6322 Sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 15 Haziran 2012 tarihinden sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilmiş olup da iadesi söz konusu olan vergiler için tatbik edileceği unutulmamalıdır.

D. Vergi Kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin iadesinde faiz hesaplanması

Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin (örneğin katma değer vergisi iadeleri) iadesinde 6322 Sayılı Kanun’la herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Bu nedenle uygulamaya aynı şekilde devam edilecek ve vergilerin gerekli bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi hâlinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için faiz ödenecektir.

II. Amortisman listesine yeni eklenen iktisadi kıymetler

Mükelleflerce 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren aktife alınan amortismana tabi iktisadi kıymetler 339, 365, 389, 399 ve 406 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ninekinde yer alan listede belirtilen faydalı ömürleri dikkate alınmak suretiyle amortismana tâbi tutulmaktadır.

Söz konusu listede yer almayan iktisadi kıymetlere ilişkin olarak uygulama birliğini sağlamak amacıyla, 333 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin ekinde yer alan “Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Listesi”ne aşağıdaki satırlar eklenmiştir.

III. Bakır ve bakır alaşımlarından ekstrüzyon ve soğuk çekme kalıplarına amortisman ayrılmaması

Tebliğde, kullanıldıkları süreç gereği faydalı ömürleri bir yıldan fazla olmayan bakır ve bakır alaşımlarından ekstrüzyon ve soğuk çekme kalıplarının amortismana tabi iktisadi kıymet olarak dikkate alınmaması ve işletme malzemesi olarak değerlendirilip, muhasebe kayıtlarına doğrudan gider olarak intikal ettirilmesinin mümkün olduğu belirtilmektedir.

IV. Form Ba, Form Bs uygulamasında yapılan değişiklikler

4 Şubat 2010 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 396 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri ilişkin yükümlülüklerinin, 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerinde yerine getirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar belirlenmiştir.

418 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile söz konusu tebliğde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.

A. “Kapsam” bölümünde yapılan değişiklikler

Tebliğin “1- Kapsam” bölümüne, iflas eden mükelleflerin form Ba ve form Bs düzenleme yükümlülüğüne ilişkin bölüm eklenmiştir. Buna göre iflas eden mükellefler için bildirim yükümlülüğü, iflasın açıldığı tarihi ihtiva eden dönemden sonra sona erecektir. İflasın kaldırılması durumunda ise bildirim yükümlülüğü, kaldırılma tarihini ihtiva eden dönemden itibaren tekrar başlayacaktır.

B. “Bildirimlerin Doldurulmasında Uyulacak Esaslar” bölümünde yapılan değişiklikler

1. İthalat ve ihracat işlemlerinin bildiriminde dikkate alınacak tarih

396 Sıra Numaralı Tebliğ’de “İthalat işlemlerinin form Ba ile bildirilmesinde Gümrük beyannamesi giriş tarihi, ihracat işlemlerinin form Bs ile bildirilmesinde ise fiili ihracatın gerçekleştiği tarih dikkate alınacaktır.” ifadesi yer almaktaydı.

418 Sıra Numaralı Tebliğ ile ithalat işlemlerinin form Ba ile bildirilmesinde gümrük giriş beyannamesinin kapanış tarihinin esas alınacağı belirtilmektedir. İhracat işlemlerinin form Bs ile bildirilmesinde dikkate alınması gereken tarih konusunda ise herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Fiili ihracatın gerçekleştiği tarih dikkate alınacaktır.

2. Serbest bölgelerdeki işlemlerin bildiriminde dikkate alınacak tarih ve tutarlar

396 Sıra Numaralı Tebliğ’de yer alan “Ayrıca serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin yurt içine yaptıkları satış işlemlerinin form Bs ile bildirilmesinde serbest bölge işlem formu tarihi ve tutarı dikkate alınacaktır.” şeklindeki düzenleme aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ayrıca serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin yurt içiyle yaptıkları alış-satış işlemlerinin bildirilmesinde; gümrük giriş veya çıkış beyannamesi düzenlenmesi hallerinde bu beyannamelerin kapanma tarihleri ve tutarları, gümrük giriş veya çıkış beyannamesi düzenlenmemesi durumlarında ise serbest bölge işlem formu tarihi ve tutarı dikkate alınacaktır.”

3. İthalat işlemlerinin bildiriminde dikkate alınacak tutar

418 Sıra Numaralı Tebliğ ile 396 Sıra Numaralı Tebliğ’e eklenen düzenlemeler uyarınca, ithalat işlemlerinin form Ba ile bildirilmesinde tutar alanına, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 21. maddesi gereğince gümrük vergisi tarhına esas olan kıymet, malın gümrük vergisinden muaf olması durumunda ise katma değer vergisi matrahını oluşturan katma değer vergisi hariç bedel yazılacaktır.

Ayrıca, malın gümrük sahasına getirildikten sonra kısım kısım ithalatın gerçekleşmesi durumunda, her bir işlemin gerçekleştiği tarih dikkate alınarak 396 Sıra Numaralı Tebliğ’de belirtilen haddi aşması halinde form Ba bildirimine dâhil edilecektir.

4. Serbest bölgelerdeki işlemlerin Ba ve Bs formlarında bildirilme usulü

418 Sıra Numaralı Tebliğ ile 396 Sıra Numaralı Tebliğ’e eklenen düzenleme uyarınca; serbest bölgelerden yapılan mal ve/veya hizmet alım-satım işlemlerinin bildirilmesinde; serbest bölgede faaliyette bulunan mükelleflerin Türkiye’deki merkez veya şubelerinden de alım-satım yapılması hallerinde, Türkiye’den yapılan alım-satım işlemleri ile serbest bölgedeki şubeden yapılan alım-satım işlemleri ayrı satırlar şeklinde bildirilecektir. Bu kapsamda yapılan bildirimlerde serbest bölgelerden yapılan alım-satım işlemlerinin bildirildiği satırların ülke kodu kısmında “Serbest Bölge” ifadesinin seçilmesi gerekmektedir. E&Y

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.