Haziran ayında yapılan yeni düzenleme ile yurt dışına Türkiye’den verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, veri saklama, eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazancın %50’sinin beyan edilen kurum kazancından indirimi imkanı getirilmişti.

Yurt dışına verilen hizmetlerden elde edilen kazançlara tanınan istisna uygulaması şimdiye kadar teknik hizmetlerle sınırlı olmak üzere, sadece yurt dışında inşaat işi yapan firmalar için uygulanıyordu.

Yeni düzenleme ile şimdiye kadar özel destek görmeyen bir çok sektör teşvik kapsamına alınmıştır.

Maliye Bakanlığı yeni teşvik mekanizmasının uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirleyen taslak tebliği yayınlamıştır. Kamuoyunun değerlendirmesine sunulan teşvik sistemi ana hatlarıyla yazının izleyen bölümlerinde ele alınmıştır.

Hizmet yabancıya verilmeli

İstisnadan yararlanılabilmesi için, hizmetin Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere veya merkezi yurt dışında bulunan şirketlere verilmiş olması gerekiyor.

Türkiye’de yerleşmiş olanlardan kasıt; ikametgahı Türkiye’de bulunanlar ile bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlardır.

Dolayısıyla  getirilen istisna merkezi yurt dışında olan şirketlere, Türkiye’de ikamet etmeyen yabancılara veya yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarına verilen hizmetlere ilişkindir.

Yurt dışında faydalanma

Mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmetlerinde istisnadan yararlanılabilmesi için hizmetten münhasıran yurt dışında faydalanılmalıdır. Diğer bir söyleyişle hizmet Türkiye’deki faaliyetlere ilişkin olmamalıdır. Örneklemek gerekirse, merkezi yurt dışında bulunan şirkete Türkiye’den çağrı merkezi hizmeti veriliyorsa, bu hizmet ilgili şirketin Türkiye’deki satışlarıyla ilgili olmamalıdır.

Eğitim ve sağlık hizmetlerinde ise istisnadan yararlanılabilmesi için, hizmetten münhasıran yurt dışında yararlanılması şart değildir. Hizmet fiziki olarak Türkiye’de verilmekle birlikte yararlanıcısının yurt dışı yerleşikler olması yeterlidir.

Sadece yabancıya çalışılmalı

Mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmetlerine yönelik istisnadan yararlanılabilmesi için ilgili hizmetlerin sadece yabancılara (veya yurt dışında yaşayan Türklere) sunuluyor olması ve sadece bu faaliyetlerden biri veya birkaçı ile iştigal ediliyor olması gerekmektedir. Başka faaliyetlerle uğraşılması ya da aynı faaliyet konularında yurt içine de hizmet verilmesi durumunda istisnadan faydalanılamayacaktır.

Yani bir muhasebe şirketi, merkezi yurt dışında bulunan şirketlerin muhasebe kayıtlarını tutmanın yanı sıra Türkiye’de kurulu bazı şirketlere de hizmet veriyorsa bu istisnadan yararlanamayacaktır.

Eğitim ve sağlık hizmetleri için bu yönde bir sınırlama yapılmamıştır. Hem yurt içine hem yurt dışına eğitim veya sağlık hizmeti veriliyor olması istisnadan yaralanmaya engel olmayacaktır. Ancak istisna sadece yurt dışına yönelik faaliyetten elde edilen kazanca uygulanacaktır.

Sağlık hizmetlerinde, verilen hizmetin fiilen sağlık hizmeti olması gerekmektedir; sağlık alanında sunulan asistanlık, danışmanlık ve aracılık gibi hizmetler bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Sağlık turizmi ile uğraşan işletmeler ise istisnadan faydalanabilecektir.

Faturalama

Yapılan hizmet ile ilgili olarak düzenlenecek faturanın, yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla faturanın ilgili kişilere hizmet verilmesini sağlayan aracı firmalara düzenlenmesi halinde istisna uygulanmayacaktır.

İstisna uygulaması

Belirtilen faaliyetlerden elde edilen hasılattan bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın %50’si, kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.

İndirim konusu yapılamayan tutar izleyen dönemlere devredilemeyecektir. Faaliyet sonucunun zararlı olması halinde ise indirim söz konusu olmayacaktır.

Kayıtların takibi

Mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmetlerinin başkaca faaliyetler olmaksızın münhasıran verilmesi gerektiğinden, bu hizmetlerin verilmesinden elde edilen kazancın tespitine ilişkin kayıtların tutulmasında özellikli bir durum yoktur.

Eğitim ve sağlık hizmetlerinde ise indirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen kazancın, kurumlar vergisi matrahının tespiti açısından, hasılat, maliyet ve gider unsurlarının ayrı ayrı izlenmesi, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekmektedir.

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsama girmeyen işlerin birlikte yapılması halinde, müşterek genel giderler bu faaliyetler ile ilgili olarak cari yılda oluşan hasılatın toplam hasılata oranı esas alınarak dağıtılacaktır.

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsamda değerlendirilmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir.

Hangi işte ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır.

Gerekli belgeler

Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı’nın izni ve denetimine tabi olarak eğitim veya sağlık alanında faaliyet gösteren ve yurt dışı yerleşik kişilere verdikleri hizmetlerden elde ettikleri kazançlarının %50’sini indirim konusu yapan işletmelerin, hizmet verilen yurt dışı yerleşik gerçek kişilere ilişkin ad-soyad ya da unvan, hangi ülkenin uyruğunda olduğu, pasaport numarası, düzenlenen faturanın tarih ve sayısı, verilen hizmetin niteliği ve hizmet bedeli gibi bilgileri içeren bir formun, her bir geçici vergi beyannamesi ile birlikte verilmesi gerekmektedir.

Sağlık alanında faaliyet gösteren işletmelere Sağlık Bakanlığı tarafından verilen akreditasyon belgesinin, eğitim alanında faaliyet gösteren işletmelerin de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen izin belgesi veya ruhsatın bir örneğinin de yıllık kurumlar vergisi beyanname verme süresi içerisinde bağlı bulunan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Düzenlemenin amacı

Getirilen teşvikle hizmet ihracı yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası rekabetçiliğinin artırılması, yeni ihracat alanlarının oluşturulması, istihdam imkanlarının yaratılması ve nitelikli işgücünün Türkiye’de istihdamının artırılmasının desteklenmesinin amaçlandığı belirtilmektedir.

Bu teşviklerin, bir taraftan ülkemizde belli bir konuda uzmanlaşmış, yabancı dil bilgisine sahip olan vatandaşlarımızın istihdam olanaklarını artıracağı, yurt dışına gitmeksizin de dünyanın her yerine birçok hizmetin verilmesi imkanı doğacağı için beyin göçünü de engelleyeceği ifade edilmektedir. 

Yabancıya ucuz hizmet?

Teşvik sistemi eğitim ve sağlık hizmetlerinde hem yabancılara hem Türklere hizmet veren tesislerin yabancılardan elde edeceği kazancın daha az vergilendirilmesine yol açmaktadır.

Yabancı kişilere verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilecek kazancın yarısı vergiden istisna olacağı için, bu kişilere Türkiye’de yerleşik Türk vatandaşlarına kıyasla daha ucuza hizmet verilebilmesi mümkün hale gelecektir. Özellikle sağlık sektöründe, aynı hizmetin salt hastanın ikametgahı göz önüne alınarak farklı fiyatlamaya tabi tutulması bazı sorunlara yol açması ihtimal dahilindedir. Onur Elele/E&Y

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.