I- GİRİŞ Türk ticari hayatında köklü değişiklikler meydana getiren ve 14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK), 6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun ile birlikte 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu, yürürlüğe girmesiyle tartışmaları da beraberinde getirmiştir. 6102 sayılı TTK ile ilgili olarak kamuoyunda çokça tartışılan ve değişiklik talep edilen hususlar kısaca; şirket yöneticilerine yönelik bilgilerin her türlü belgede yer alması zorunluluğu, yönetim kurulu üyelerinden dörtte birinin yüksek öğrenim mezunu olması şartı, ortakların şirkete borçlanma yasağı, bağımsız denetimin kapsamı, Kanun’da düzenlenen cezaların ağır olduğu ve sermaye şirketlerine ilişkin internet sitesi kurma yükümlülüğünün kapsamının ve bulundurulması gereken içeriğin genişliği şeklinde sıralanabilir.www.ozdogrular.com Bu çalışmada, şirket yöneticilerine yönelik bilgilerin her türlü belgede yer alması zorunluluğu ile sermaye şirketlerinin internet sitesi kurma yükümlülüğü gerek 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun ilk şekliyle gerekse bu Kanun’da değişiklik yapan 6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun göz önünde bulundurularak açıklanmaya çalışılacaktır. II- ŞİRKET YÖNETİCİLERİNE YÖNELİK BİLGİLERİN HER TÜRLÜ BELGEDE YER ALMASI ZORUNLULUĞU 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda; şirket yöneticilerine yönelik bilgilerin her türlü belgede yer alması zorunluluğu 39. maddede ifade edilmiştir. Kanun’un üçüncü kısmında yer alan ve “Ticaret Unvanı Kullanma Zorunluluğu” başlığını taşıyan maddenin birinci fıkrasında; “Her tacirin ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret unvanıyla yapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalamak zorunda olduğu” Aynı maddenin ikinci fıkrasında da; “Tescil edilen ticaret unvanının, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılacağı; ayrıca, tacirin işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve numarasının gösterileceği, Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları ile soyadlarının gösterileceği ve tüm bu bilgilerin şirketin internet sitesinde de yayımlanacağı” hususları belirtilmiştir. Kanun’un yayımlanmasından sonra madde metninde geçen “tacirin işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve belgede” ibaresi tartışmaları da beraberinde getirmiş ve çeşitli kesimlerce söz konusu ibarenin yeniden düzenlenmesi gerektiği gündeme getirilmiştir. Ticari hayatta meydana gelebilecek muhtemel sorunların önüne geçmek amacıyla; 6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun(1) yayımlanmıştır. Söz konusu Kanun ile 6102 sayılı TTK’nın 39. maddesinin ikinci fıkrasında da önemli değişiklik yapılmıştır. 6335 sayılı Kanun’un 6. maddesi ile 6102 sayılı Kanun’un ticaret unvanı kullanma zorunluluğuna ilişkin 39. maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle “her türlü kâğıt ve belge” kavramı netleştirilmiş ve bu belgeler tacirin ticari işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği, ticari mektuplar ve muhasebe kayıtlarının dayanağını oluşturduğu ifade edilmiştir. Ayrıca bahse konu belgelerde gösterilecek bilgiler de sınırlandırılmış ve gösterilmesi gereken bilgiler belirtilmiştir. ,www.ozdogrular.com Buna göre: ● Tescil edilen ticaret unvanı, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılmalıdır. ● Tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi gösterilmelidir. ● Tüm bu bilgiler şirketin internet sitesinde de yayımlanmalıdır. ●Ayrıca, anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, limited şirketlerde müdürlerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticilerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı da şirketin internet sitesinde yayımlanmalıdır. III- SERMAYE ŞİRKETLERİNİN İNTERNET SİTESİ KURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “İnternet Sitesi” başlıklı 1524. maddesi sermaye şirketlerinin internet sitesi kurma yükümlülüğünü düzenlemektedir. Söz konusu maddeye göre; “(1) Her sermaye şirketi, bir internet sitesi açmak, şirketin internet sitesi zaten mevcutsa bu sitenin belli bir bölümünü aşağıdaki hususların yayımlanmasına özgülemek zorundadır. Yayımlanacak içeriklerin başlıcaları şunlardır: a) Şirketçe kanunen yapılması gereken ilanlar. b) Pay sahipleri ile ortakların menfaatlerini koruyabilmeleri ve haklarını bilinçli kullanabilmeleri için görmelerinin ve bilmelerinin yararlı olduğu belgeler, bilgiler, açıklamalar. c) Yönetim ve müdürler kurulu tarafından alınan; rüçhan, değiştirme, alım, önerilme, değişim oranı, ayrılma karşılığı gibi haklara ilişkin kararlar; bunlarla ilgili bedellerin nasıl belirlendiğini gösteren hesapların dökümü. d) Değerleme raporları, kurucular beyanı, payların halka arz edilmesine dair taahhütler, bunlara ait teminatlar ve garantiler; iflasın ertelenmesine veya benzeri konulara ilişkin karar metinleri; şirketin kendi paylarını iktisap etmesi hakkındaki genel kurul ve yönetim kurulu kararları, bu işlemlerle ilgili açıklamalar, bilgiler, belgeler. e) Ticaret şirketlerinin birleşmesi, bölünmesi, tür değiştirmesi hâlinde, ortakların ve menfaat sahiplerinin incelemesine sunulan bilgiler, tablolar, belgeler; sermaye arttırımı, azaltılması dâhil, esas sözleşme değişikliklerine ait belgeler, kararlar; imtiyazlı pay sahipleri genel kurulu kararları, menkul kıymet çıkarılması gibi işlemler dolayısıyla hazırlanan raporlar. f) Genel kurullara ait olanlar dâhil her türlü çağrılara ait belgeler, raporlar, yönetim kurulu açıklamaları. g) Şeffaflık ilkesi ve bilgi toplumu açısından açıklanması zorunlu bilgiler.www.ozdogrular.com h) Bilgi alma kapsamında sorulan sorular, bunlara verilen cevaplar, diğer kanunlarda pay sahiplerinin veya ortakların aydınlatılması için öngörülen hususlar. ı) Finansal tablolar, kanunen açıklanması gerekli ara tablolar, özel amaçlarla çıkarılan bilançolar ve diğer finansal tablolar, pay ve menfaat sahipleri bakımından bilinmesi gerekli finansal raporlamalar, bunların dipnotları ve ekleri. i) Yönetim kurulunun yıllık raporu, kurumsal yönetim ilkelerine ne ölçüde uyulduğuna ilişkin yıllık değerlendirme açıklaması; yönetim kurulu başkan ve üyeleriyle yöneticilere ödenen her türlü paralar, temsil ve seyahat giderleri, tazminatlar, sigortalar ve benzeri ödemeler. j) Denetçi, özel denetçi, işlem denetçisi raporları. k) Yetkili kurul ve bakanlıkların konulmasını istedikleri, pay sahiplerini ve sermaye piyasasını ilgilendiren konulara ilişkin bilgiler. (2) Birinci fıkrada öngörülen yükümlülüklere uyulmaması, ilgili kararların iptal edilmesinin sebebini oluşturur; Kanun’a aykırılığın tüm sonuçlarının doğmasına yol açar ve kusuru bulunan yöneticiler ile yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna neden olur. Ceza hükümleri saklıdır. (3) İnternet sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış bölümü herkesin erişimine açıktır. Erişim hakkının kullanılması, ilgili olmak veya menfaati bulunmak gibi kayıtlarla sınırlandırılamayacağı gibi herhangi bir şarta da bağlanamaz. Bu ilkenin ihlali hâlinde herkes engelin kaldırılması davasını açabilir. (4) İnternet sitesinin bu maddenin amaçlarına özgülenmiş kısmında yayımlanan içeriğin başına tarih ve parantez içinde “yönlendirilmiş mesaj” ibaresi konulur. Bu ibareli mesaj ancak Kanun’a ve ikinci fıkrada anılan yönetmeliğe uyulmak suretiyle değiştirilebilir. Özgülenen kısımda yer alan bir mesajın yönlendirildiği karinedir. Sitenin, bir numara altında tescili ve ilgili diğer hususlar Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. (5) Bu Kanun ve ilgili diğer kanunlarda veya idari düzenlemelerde daha uzun bir süre öngörülmedikçe, şirketin internet sitesine konulan bir içerik, üzerinde bulunan tarihten itibaren en az altı ay süreyle internet sitesinde kalır; aksi hâlde konulmamış sayılır. Finansal tablolar için bu süre beş yıldır. (6) Yönlendirilmiş mesajların basılı şekilleri 82. madde uyarınca saklanır. İnternet sitesinde yer alacak bilgiler metin hâline getirilip şirket yönetimi tarafından tarih ve saati gösterilerek noterlikçe onaylı bir deftere sıra numarası altında yazılır veya yapıştırılır. Daha sonra sitede yayımlanan bilgilerde bir değişiklik yapılırsa, değişikliğe ilişkin olarak yukarıdaki işlem tekrarlanır.” Madde metninden de anlaşılacağı üzere, yeni TTK ile internet sitesi kurmanın tüm sermaye şirketleri için zorunlu olması ve sitede ilan edilecek hususların çok fazla oluşu kamuoyunda tartışmalara neden olmuş ve uygulanabilirliği sorgulanmıştır. Akabinde 6102 sayılı TTK’nın 1524. maddesinde de önemli değişiklikler getiren 6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmıştır. www.ozdogrular.com Söz konusu Kanun’un 34. maddesine göre; “(1) 397. maddenin dördüncü fıkrası uyarınca denetime tabi olan sermaye şirketleri, kuruluşlarının ticaret siciline tescili tarihinden itibaren üç ay içinde bir internet sitesi açmak ve bu sitenin belirli bir bölümünü şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayımlanmasına özgülemek zorundadır. İnternet sitesinde yayımlanacak içerikler, bu Kanun’da belli bir süre belirtilmiş ise bu süre içinde, belirtilmemiş ise içeriğin dayandığı işlemin veya olgunun gerçekleştiği tarihten, tescil veya ilana bağlandığı durumlarda ise tescil veya ilanın yapıldığı tarihten itibaren en geç beş gün içinde, şirketin kuruluşundan internet sitesi açılıncaya kadar geçen sürede yayımlanması gereken içerikler de bu sitenin açıldığı tarihte siteye konulur. (2) Birinci fıkrada öngörülen yükümlülüklere uyulmaması, ilgili kararların iptal edilmesinin sebebini oluşturur. Kanun’a aykırılığın tüm sonuçlarının doğmasına yol açar ve kusuru bulunan yöneticiler ile yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna neden olur. Cezai hükümler saklıdır. (3) İnternet sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış bölümü herkesin erişimine açıktır. Erişim hakkının kullanılması, ilgili olmak veya menfaati bulunmak gibi kayıtlarla sınırlandırılamayacağı gibi herhangi bir şarta da bağlanamaz. Bu ilkenin ihlali hâlinde herkes engelin kaldırılması davasını açabilir. (4) İnternet sitesinin bu maddenin amaçlarına özgülenmiş kısmında yayımlanan içeriğin başına tarih ve parantez içinde “yönlendirilmiş mesaj” ibaresi konulur. Bu ibare ancak bu Kanun’a ve bu fıkrada anılan yönetmeliğe uyulmak suretiyle değiştirilebilir. Özgülenen kısımda yer alan bir mesajın, yönlendirildiği karinedir. Sitenin, bir numara altında tescili ve ilgili diğer hususlar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. (5) Bu Kanun ve ilgili diğer kanunlarda veya idari düzenlemelerde daha uzun bir süre öngörülmedikçe, şirketin internet sitesine konulan bir içerik, üzerinde bulunan tarihten itibaren en az altı ay süreyle internet sitesinde kalır, aksi hâlde konulmamış sayılır. (6) İnternet sitesiyle ilgili olarak bu Kanun’un ilgili maddelerinde ve bu maddede öngörülen düzenlemeler denetime tabi olmayan sermaye şirketleri hakkında uygulanmaz.” Söz konusu değişiklikle birlikte; internet sitesi oluşturan şirketler, sitenin kurulma zamanı, siteye konulacak içeriklerin ne zaman konulacağı ve sitede ilanı gereken hususlar yeniden düzenlenmiştir. Buna göre: ● Kanun’un 397. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen şirketlerin internet sitesi kuracağı belirtilmiştir. Bu şirketler ise bağımsız denetime sahip sermaye şirketleridir. Değişiklikle “her sermaye şirketi” için getirilen internet sitesi kurma zorunluluğu ortadan kalkmıştır. www.ozdogrular.com ● Şirketlerin kuracağı internet sitelerinde yayımlanacak bilgilerin kapsamı daraltılmıştır. Kanunen yapılması gereken ilanların yayımlanması gerekliyken şirketlerin her türlü finansal tablo ve raporlarının yayımlanmasına gerek kalmamıştır. ● İnternet sitesi açma yükümlülüğü ise 01.06.2013 tarihinden itibaren üç ay içerinde gerçekleştirilmelidir. IV- SONUÇ 6335 sayılı Kanunla şirket yöneticilerine yönelik bilgilerin her türlü belgede yer alması zorunluluğu ve sermaye şirketlerinin internet sitesi kurma yükümlülüğü yeniden düzenlenmiştir. Düzenlemelerin ortak noktası, TTK’nın ilk şeklini de göz önünde bulundurduğumuzda, kapsamlarının daralması olarak ifade edilebilir. Bu haliyle 6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un, yeni TTK’nın hazırlanmasına dayanak olan ilkelerden saptığı düşünülebilir. Bilindiği gibi, 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu şeffaflık, hesap verebilirlik, kurumsallaşma, elektronik ortamda hukuki işlem tesis edebilme, yatırım ve iş yapma ortamının iyileştirilmesi, kurumsal yönetim ilkelerinin benimsenmesi ve kayıt dışılığın önlenmesi ilkelerini esas alarak hazırlanmıştır. Yeni TTK’nın, 6335 sayılı Kanun’dan önceki şekliyle, her ne kadar şirketlerde şeffaflığı ve piyasadaki güven seviyesini artırma ilkesini zedeleyici olduğu düşünülse de, dayanağını oluşturan ilkelere genel olarak uygun olduğu ortadadır. Son tahlilde; 6335 sayılı Kanun, kamuoyu tarafından da yeni Türk Ticaret Kanunu’nun uygulama problemlerini azaltması bakımından yerinde görülmektedir. Salih ÇALAL*
Yaklaşım / Ekim 2012 / Sayı: 238 * Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müfettişi (1) 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* Gümrük ve Ticaret Bakanlığı B Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
