I- GİRİŞ

1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (Kanun) ile ülkemiz ekonomik ve ticari hayatında önemli etkileri olacak köklü değişiklikler yapılmıştır. Ülke ekonomisindeki sermaye (yabancı sermaye dahil) dağılımı dikkate alındığında, önemli etkiye sahip değişikliklerden bir tanesinin de Kanun’un “Ticaret Şirketleri” bölümünün “Genel Hükümler” kısmında düzenlenmiş bulunan Şirketler Topluluğu hükümleri olduğu görülmektedir.

Hatırlanacağı üzere, Kanun yürürlük tarihi olan 1 Temmuz 2012’den önce yoğun eleştirilere hedef olmuş, son olarak yürürlük tarihinden hemen önce 6335 sayılı Kanun ile Kanun’un eleştirilen hükümlerinde esaslı değişiklikler yapılarak, öngörülen yükümlülükler azami oranda hafifletilmiştir. www.ozdogrular.com

Ancak bugüne kadar, önemine ve köklü değişiklikler öngörmesine rağmen Şirketler Topluluğu hükümlerine yönelik herhangi bir eleştiri gündeme gelmemiş; konuya ilişkin hükümlerde herhangi bir değişiklik yapılmamış ve Şirketler Topluluğu, Kanun ile belirlenen ilk haliyle yürürlüğe girmiştir.www.ozdogrular.com

Kendilerine, Kanun’un 195 ila 209. maddelerinde yer bulan Şirketler Topluluğuna ilişkin hükümlerin mahiyeti, bugün fiilen ticaret hayatımızda önemli bir yer teşkil eden grup şirketlerinin yasal anlamda düzenlenmesi ve bu şirketlerin belli haklara, yükümlülüklere tabi tutulması şeklinde özetlenebilir.

Bugün Şirketler Topluluğu düzenlemeleri konusunda Avrupa’da en donanımlı ülkenin Almanya olduğu bilinmektedir. 1965 yılından bu yana, Alman şirketler hukuku içinde özel olarak düzenlenen Şirketler Topluluğu hükümleri, Kanun’un Şirketler Topluluğu hükümlerine de kaynaklık etmektedir. Şirketler Hukuku kitabının genel dayanağını teşkil eden Avrupa Birliği düzenlemeleri ise, Şirketler Topluluğu hükümleri açısından geçerli bulunmamaktadır. Zira Avrupa Birliği’nin bu konuda yürürlükte olan bir düzenlemesi mevcut değildir. Son olarak 1970’lerde 9. Direktif ile Şirketler Topluluğu kuralları belirlenmeye çalışılmış olsa da konuya ilişkin çalışmalar kabul görmemiştir. www.ozdogrular.com

Yazımızın konusunu, şimdiden ülkemiz ekonomisi açısından önemli bir yer edineceği mutlak olan Şirketler Topluluğu hükümleri arasında düzenlenen, Şirketler Topluluğu’na bağlı şirketlerin yıllık olarak hazırlamalarının öngörüldüğü “Bağlılık Raporu” oluşturmaktadır. Şirketler Topluluğu kurallarından olan Bağlılık Raporu yükümlülüğünün bir şirkete uygulanması için hiç şüphesiz öncelikle ortada bir Şirketler Topluluğunun bulunması gerekmektedir.www.ozdogrular.com

II- ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN TANIMI

Kanun’da Şirketler Topluluğunun net bir tanımı yapılmamış olmakla birlikte, 195. maddenin dördüncü fıkrası uyarınca Şirketler Topluluğu, hakim şirkete doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunan şirketlerden oluşan hukuki yapı olarak tanımlanabilir. Bir örnek vermek gerekirse; Hollanda’da kurulu (A) B.V. şirketi, doğrudan % 90 oranında hissesine sahip olduğu ve yönetimine de hakim olduğu (T) A.Ş. birlikte şirketler topluluğunu oluşturmaktadır.www.ozdogrular.com

III- HÂKİM ŞİRKET - BAĞLI ŞİRKET

Şirketler Topluluğunun, hakim şirket ve bağlı şirket olarak en az 2 aktörü bulunmaktadır. Hakim şirketin hakimiyeti doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelebilecektir. Kanun’da, oy haklarının çoğunluğuna sahip olunması (yukarıda verilen örnekte olduğu gibi) hakimiyet anlamına gelebileceği gibi, oy çoğunluğu olmaksızın şirket sözleşmesi uyarınca, yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabilmek hakkı da hakimiyet göstergesi olarak belirlenmektedir. Öte yandan bir sözleşme veya başka bir yolla hakimiyet kurulması hali de hakim şirket tanımında yer almaktadır. Bunlardan herhangi biri yoluyla doğrudan veya dolaylı hakimiyet kuruluyorsa, hakimiyet kuran hakim (ana) şirket, üzerinde hakimiyet kurulan bağlı (yavru) şirket olarak adlandırılacaktır.www.ozdogrular.com

Burada özellikle yabancı sermayeli şirketler açısından önem arz eden konu, hakim veya bağlı şirketlerden en az birinin merkezinin Türkiye’de olması, şirketler topluluğu hükümlerinin uygulanması için yeterli görülmüş olmasıdır.

Hem hakim, hem de bağlı şirket tanımları esasen ticaret şirketi olarak (anonim şirket, limited şirket, komandit şirket, kolektif şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket) yapılmışsa da, Şirketler Topluluğu’nun hakimi açısından teşebbüsler de Kanun’un 195/5. maddesi ile kapsama alınmıştır. Buna göre topluluk hakiminin ticaret şirketi dışında bir vakıf veya benzeri bir kuruluş veya gerçek kişi dahi olması (teşebbüs olarak nitelendirilmesi şartıyla) mümkündür. Hatta hakim teşebbüs, kanun gereği de tacir sayılmaktadır. Ancak bu noktada teşebbüs kapsamının net şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Zira, birden çok şirkette çoğunluk pay sahibi olan kişilerin, birbirleriyle alakalı/ilişkili olmayan, yönetim anlamında bağlılıkları bulunmayan şirketlerin aynı şirketler topluluğunda sayılıp sayılmayacağı cevap bulunması gereken sorunların başında gelmektedir. Önümüzdeki dönemde bu kapsamla ilgili farklı görüş ve önerilerin gündeme gelmesi ve konunun nihai yargı kararlarıyla netleştirilmesi beklenmektedir.www.ozdogrular.com

IV- ŞİRKETLER TOPLULUĞU DÜZENLEMESİNİN AMACI

Şirketler Topluluğu düzenlemelerinin temel amacı, bağlı (yavru) şirket menfaatinin, grup menfaati karşısında geri planda kalmasını sağlamak, hatta grup menfaati için bağlı şirket menfaatinden vazgeçilmesi riskinin olumsuz sonuçlarını (bağlı şirket ve bağlı şirketin topluluk dışı menfaat sahipleri lehine) gidermek ve hafifletmektir. Bu amaç, özünde hukuk düzeninin geneline hakim olan güçsüz konumda olanın korunması ilkesine de uygundur.www.ozdogrular.com

Bu amaç doğrultusunda hakim şirketlere, bağlı şirketlere, yönetim kurulu üyeleriyle pay sahiplerine çeşitli hak ve yükümlülükler getirilmektedir. Örnek vermek gerekirse; belli oranları aşan hisse devirlerinin bildirimi, ticaret sicilinde tescil ve ilanı, bağlı şirketin yıllık raporlama yükümlülüğü, hakim şirketin azınlık hisselerini satın alma hakkı (squeeze-out), şirketler topluluğu düzenlemelerinin getirdiği hak ve yükümlülükler arasında bulunmaktadır.

İşte, yazımızın konusu da, bağlı şirketin yıllık raporlama yükümlülüğü Şirketler Topluluğu düzenlemelerinin amacına uygun şekilde bağlı şirketlerin şeffaflığının, hesap verebilirliğinin artırılmasına ve olası bir kusurlu fiil ile menfaat sahiplerinin zarara uğratılmasına bağlı hak taleplerinde dayanak olmasına dayanmaktadır.www.ozdogrular.com

V- BAĞLILIK RAPORU HAZIRLANMASI YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Kanun’un 199/1. maddesi uyarınca, “Bağlı şirketin yönetim kurulu, faaliyet yılının ilk üç ayı içinde, şirketin hakim ve bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında bir rapor düzenler.” Bu raporda, şirketin geçmiş faaliyet yılında hakim şirketle, hakim şirkete bağlı bir şirketle, hakim şirketin yönlendirmesiyle onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı tüm hukuki işlemlerin ve geçmiş faaliyet yılında hakim şirketin ya da ona bağlı bir şirketin yararına alınan veya alınmasından kaçınılan tüm diğer önlemlerin açıklaması yapılır.www.ozdogrular.com

Aynı maddenin 4. bendinde düzenlenen Hakim Şirket Raporundan farklı olarak Bağlılık Raporunun hazırlanması için herhangi bir talebe ihtiyaç bulunmamakta, Bağlılık Raporu her yıl düzenli şekilde hazırlanması zorunlu bir rapor şeklinde düzenlenmektedir.

Bağlılık Raporunun, faaliyet döneminin ilk üç ayı içinde (faaliyet dönemi takvim yılı olan bir bağlı şirkette bir sonraki yılın Mart ayı sonuna kadar), bağlı şirket yönetim kurulu tarafından yazılı şekilde hazırlanması gerekmektedir. Rapor hazırlama yükümlülüğü bağlı şirket yönetim kurulu üzerinde olduğundan nihai raporun kural olarak yönetim kurulu tarafından imza edilmiş olması gerekmektedir. Ancak anonim şirketler açısından Kanun’un 375. maddesi ile limited şirketler açısından 625. maddesi incelendiğinde Bağlı Şirketler Raporu düzenlenmesinin, yönetim kurulunun devredilemez görev ve yetkileri arasında sayılmadığı dolayısıyla bu görevin şirket içinde devredilebilecek nitelikte olduğu ileri sürülebilecektir. Ancak, böyle bir görev devrinin yapılabileceği kabul edilse dahi; hazırlanacak olan Bağlılık Raporu’nun sonuç kısmında yer alması zorunlu açıklamalara yıllık faaliyet raporunda da yer verilmesi zorunlu olduğundan ve yıllık faaliyet raporu hazırlanması yönetim kurulunun (limited şirketlerde müdürlerin) devredilemez görev ve yetkileri arasında sayıldığından Bağlılık Raporunun sonuç kısmının yönetim kurulu tarafından hazırlanmasının (veya en nihayetinde faaliyet raporu ile kabul edilmesinin) bir zorunluluk olduğu unutulmamalıdır.www.ozdogrular.com

VI- BAĞLILIK RAPORU DÜZENLENMEMESİNİN CEZASI

Bağlılık raporunun hazırlanması zorunludur. Ancak Kanun, Raporun herhangi bir makama sunulması veya tescil edilmesi, ilan edilmesi gibi zorunlulukları düzenlememektedir.

Kanun’un 562/3. maddesi uyarınca, Bağlılık Raporunun hazırlanmaması veya Kanun’da belirtilen niteliklere uymaksızın düzenlenmesi halinde, bağlı şirket yönetim kurulu (veya ilgililer) 200 günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılacaktır. Adli para cezası, Türk Ceza Kanunu uyarınca Kanun’da aksine hüküm bulunmayan hallerde 730 günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesi’ne ödenmesi şeklinde tanımlanmıştır. Bir gün karşılığı hakim tarafından takdir edilmek üzere en az 20 TL ve en fazla 100 TL olarak belirlenen adli para cezası, bağlılık raporunun düzenlenmemesi halinde en düşük 4.000 TL, en yüksek 73.000 TL olacaktır.www.ozdogrular.com

VII- BAĞLILIK RAPORUNUN ASGARİ İÇERİĞİ

Bağlılık Raporu ile bağlı şirketin, hakim şirketle ve diğer bağlı şirketlerle yıl içinde yapmış olduğu her türlü hukuki işlemin değerlendirilmesi, şirketler topluluğuna dahil olması nedeniyle uğradığı kayıpların, elde ettiği menfaatlerin ve zarar varsa bunların denkleştirilmesinin yapılıp yapılmadığının tespiti amaçlanmaktadır.www.ozdogrular.com

Bağlılık Raporunun asgari içeriğine Kanun’un 199/1. maddesinin hükmünde yer verilmiştir. www.ozdogrular.com

Buna göre;

— Hukuki işlemlerde edimler ve karşı edimler;

— Önlemlerde önlemin sebebi ve şirket yönünden yarar ve zararları;

— Zarar (kayıp) denkleştirilmişse, bunun faaliyet yılı içinde fiilen nasıl gerçekleştiği veya şirketin sağladığı hangi menfaatlere ilişkin olarak bir istem hakkı tanındığı ayrıca bildirilecektir.

Bir örnek vermek gerekirse; (A) A.Ş. hakim şirketinin (B) A.Ş. bağlı şirketiyle bir hesap dönemi içinde yaptığı mal alım-satımı işlemi sonucunda, (A) A.Ş.nin talimatına bağlı olarak (B) A.Ş’nin zarara uğradığı (aslında ihtiyacı olmayan bir stok alımı yapmak zorunda kaldığı) durumda, (B) A.Ş. Yönetim Kurulu’nun işlemin yapıldığı faaliyet dönemi bağlılık raporunda bu işlemin şartlarını tarih ve rakamlarla ortaya koyması, oluşan zararı ve bu zararın denkleştirilip denkleştirilmediği (denkleştirmeyle tanımlanan kaybın tamamen ortadan kaldırılması, bağlı şirketi bağımsız olsa idi bulunacağı konuma getirmektir), denkleştirme yapıldıysa denkleştirme yöntemini (misal ödeme veya talep hakkı) rapora yazması gerekmektedir.

Kanun koyucu, Bağlılık Raporunun kalitesi hakkında da net bir ifade kullanmış, Raporun doğru ve dürüst hesap verme ilkelerine uygun olması gerektiğini, denetlemeye imkan sağlayacak rakamların, olguların ve sonuçların açıklanmasının zorunlu olduğunu belirtmiştir. Bu nedenle finansal veriler olmadan Bağlılık Raporu düzenlenmesi mümkün olmayacaktır.

Bağlılık Raporunun sonuç kısmında şirketin, hukuki işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya alınmasından kaçınıldığı anda bağlı şirket yönetim kurulunca bilinen hâl ve şartlara göre, her bir hukuki işlemde uygun bir karşı edim sağlanıp sağlanmadığının ve alınan veya alınmasından kaçınılan önlemin şirketi zarara uğratıp uğratmadığının açıklanması zorunludur. Şirket zarara uğramışsa, yönetim kurulu ayrıca bu zararın denkleştirilip denkleştirilmediğini de belirtecektir. Sonuç kısmındaki bu açıklamaya yıllık faaliyet raporunda da yer verilecek ve bu surette ortaklarla paylaşılmış olacaktır.

Bağlılık raporunun sonuç kısmı yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunda yer alacağından ve denetime ilişkin 398. madde uyarınca yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu da denetime tabi olduğundan (Bakanlar Kurulu Kararı ile denetime tabi şirket olarak belirlenmiş olması koşuluyla), sonuç kısmının gerçek duruma uygun olup olmadığının denetimi için dayanak Bağlılık Raporunun da denetim kapsamına dahil edilmesi gerektiği kabul edilmelidir. www.ozdogrular.com

VIII- TAM HAKİMİYET HALİNDE BAĞLILIK RAPORU

Her ne kadar Kanun’un 203 vd. maddelerinde tam hakimiyet halinde (bir ticaret şirketinin bir sermaye şirketinin paylarının ve oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak % 100’ünü sahip olması hali) zararına talimat serbestisi, bağlı şirket yönetim kurulu üyelerinin sorumluluktan kurtulma halleri özel olarak düzenlenmişse de Bağlılık Raporu düzenleme yükümlülüğüne ilişkin 199. maddeye herhangi bir istisna getirilmemiştir.

Bu nedenle Toplulukta tam hakimiyet söz konusu olsa dahi, bağlı şirket yönetim kurulunun her yıl Bağlılık Raporu hazırlanmasının zorunlu olduğu sonucuna varılmaktadır.www.ozdogrular.com

IX- DİĞER KANUNLARDA BENZER RAPORLAMA YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Yukarıda belirttiğimiz şekilde Bağlılık Raporu yükümlülüğünün amacı, Şirketler Topluluğunda hakim şirket lehine ve bağlı şirket aleyhine işlem yapılması durumunun (varsa) raporlanması ve menfaat sahiplerinin olası kayıplarının denkleştirilmesinde bir baz teşkil etmesidir. Menfaat sahipleri kavramı ile şirketler hukuku düzenlemelerinde azınlık, tedarikçiler, işçiler şeklinde çok geniş bir kitleye hitap edilmekle birlikte, çeşitli diğer bazı özel kanunlarda da benzer durumlara ilişkin spesifik tanımlanan menfaat sahiplerinin de korunması için benzer yükümlülükler getirilmiştir. Örneğin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Transfer Fiyatlandırması düzenlemeleri, Sermaye Piyasası Kanunu’nun kârın veya malvarlığının örtülü işlemlere azaltılması yasağı, Kanun’un Şirketler Topluluğu düzenlemelerine benzer hükümler olarak değerlendirilebilir.

Bu noktada Kanun’un getirdiği Şirketler Topluluğu düzenlemeleri; pay sahipleri ve alacaklılar lehine, mevcut imkanları kısıtlamadan (onlarla eş zamanlı), ek talep hakları getirmektedir. Örneğin, Şirketler Topluluğu hükümlerinin amacı bağlı şirket alacaklılarını da korumak olduğundan, hakimiyetin hukuka aykırı kullanılması halinde tanınan dava haklarının vergi idaresi veya alacaklı diğer kamu idareleri tarafından kullanılması (diğer Kanunlardan doğan haklara ek olarak) ve hakim şirketten ve onun kayba sebep olan yönetim kurulu üyelerinden şirket zararını tazmin etmelerini talep hakkı olduğu yönünde görüşler gündeme gelebilecektir.www.ozdogrular.com

X- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU - TRANSFER FİYATLANDIRMASI

Benzer düzenlemeler içinde Şirketler Topluluğu hükümleriyle en çok birlikte uygulama alanı bulacak olanın Kurumlar Vergisi Kanunu’nda düzenlenen Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı hükümleri olması beklenmektedir. Söz konusu hükümler ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nda korunan menfaat Devlet Hazinesi nezdinde bir menfaat olup ilişkili kişiler arasında emsallere uygun olmayan işlemlerle kurumlar vergisi matrahının azaltılması önlenmeye çalışılmaktadır. Esas olan ilişkili kişiler arasında uygulanan fiyatların, işlem ilişkisiz kişiler arasında (serbest piyasada) uygulanan fiyatla aynı olması esasına dayanmaktadır.www.ozdogrular.com

Bu kapsamda, mükellefin ilişkili kişilerle işlemlerinde emsallere uygunluk ilkesine uygun fiyatlama yapıldığının ispat yükü mükelleflere yüklenmiştir. Nitekim 1 Seri No.lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Tebliğ) hükümleri uyarınca kurumlar vergisi mükellefleri, ilişkili kişilerle bir hesap dönemi içinde yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satım işlemleri ile ilgili olarak Tebliğ (Ek 2)’de yer alan “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form”u doldurmaları ve kurumlar vergisi beyannamesi ekinde, bağlı bulunulan vergi dairesine göndermeleri gerekmektedir.

Ayrıca, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na kayıtlı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptığı yurt içi ve yurt dışı işlemleri ile diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptığı yurt dışı işlemlere ilişkin olarak Tebliğ (Ek 3)’de yer alan formata uygun şekilde, “Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu”nu kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlamaları ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda İdare’ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz etmeleri zorunludur.www.ozdogrular.com

Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporunda yer alması zorunlu bilgi ve belgeler Tebliğ ile aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

• Mükellefin faaliyetlerinin tanımı, organizasyon yapısı (merkez, şube) ve ortakları, sermaye yapısı, içinde bulunduğu sektör, ekonomik ve hukuki geçmişi hakkında özet bilgiler, ilişkili kişilerin tanımı (vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları vb.) ve bu kişiler arasındaki mülkiyet ilişkilerine ilişkin bilgiler

• Üstlenilen işlevleri, sahip olunan riskleri ve kullanılan varlıkları içeren tüm bilgiler,

• İşlem konusu yıla ilişkin ürün fiyat listeleri,

• İşlem konusu yıla ilişkin üretim maliyetleri,

• İşlem konusu yıl içinde ilişkili ve ilişkisiz kişilerle yapılan işlemlerin miktarı ile fatura, dekont ve benzeri belgeler,

• İşlem konusu yıl içinde ilişkili kişilerle yapılan tüm sözleşme örnekleri,

• İlişkili kişilere ait özet mali tablolar,

• İlişkili kişiler arasındaki işlemlere uygulanan şirket içi fiyatlandırma politikası,

• İlişkili kişiler tarafından farklı muhasebe standartları ve yöntemleri kullanılıyor ise bunlara ilişkin bilgi,

• Gayri maddi varlıkların mülkiyetine ve alınan veya ödenen gayri maddi hak bedellerine ilişkin bilgi,

• Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin seçilme nedeni ve uygulanmasına ilişkin bilgi ve belgeler (iç ve/veya dış emsaller, karşılaştırılabilirlik analizi),

• Emsallere uygun fiyat ya da kâr marjının saptanmasında kullanılan hesaplamalar ve yapılan varsayımlara ilişkin ayrıntılı bilgiler,

• Belli bir emsal fiyat aralığı tespit edilmişse, bu aralığın tespitinde kullanılan yöntem,

• Emsal fiyatın tespit edilmesi için gerekli diğer belgeler.

Kurumlar Vergisi Kanunu uygulamasında transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerinin uygulanması, kurumlar vergisi kanununda bir düzeltme gerektirmektedir. Ancak Şirketler Topluluğu hükümleri uyarınca düzeltmenin sonuçları sadece vergi uygulamaları ile sınırlı kalmayacak ve bağlı şirketin finansal sonuçları üzerinde Şirketler Topluluğu hükümleri uyarınca bir düzeltme ve değerlendirme yapılması da zorunlu olacaktır.www.ozdogrular.com

XI- TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU VE BAĞLILIK RAPORU İLİŞKİSİ

Şirketler Topluluğu hükümlerinde bağlı şirketin sermaye şirketi olması zorunlu olduğundan ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 2/1. maddesi uyarınca sermaye şirketleri kurumlar vergisi mükellefi olduğundan, Şirketler Topluluğu uygulamalarının ve özellikle bağlılık raporlarının, transfer fiyatlandırması uygulamalarıyla birlikte değerlendirilmesi zorunluluk arz etmektedir.

Transfer Fiyatlandırması Raporu işlem tarafları açısından Bağlılık Raporu’ndan daha geniş bir kitleyi -ilişkili kişi tanımının hakim şirket-bağlı şirket tanımından daha geniş olması nedeniyle- kapsamaktadır. Rapora konu işlemler açısından ise Bağlılık Raporunun her türlü hukuki işlemler ile önerilen veya kaçınılan önlemleri de içermesi nedeniyle (örtülü kazanç dağıtımının yanı sıra farklı şekillerde - örneğin ticari faaliyet ve mülkiyet hakları üzerinde olumsuz kararlar- bağlı şirketin kayba uğratılması söz konusu olabilir) Transfer Fiyatlandırması Raporu’ndan daha kapsamlı bir işlemler listesi içermek durumundadır.www.ozdogrular.com

Bağlılık Raporu ile Transfer Fiyatlandırması Raporu’nun ilgilileri farklı olsa da içerik ve sonuçları itibariyle bu iki raporun birbirine uygun olması zorunludur. Uygulamada 2007 yılından bu yana transfer fiyatlandırması amacıyla hazırlanan raporlar, bağlılık raporları için de hazır bir altyapı olarak değerlendirilebilecek ve bağlılık raporları mevcut transfer fiyatlandırması raporları kullanılarak hazırlanabilecektir. Ancak işlemler listesi açısından Bağlılık Raporu daha kapsamlı olduğundan ve ilişkili kişi tanımı da hakim-bağlı şirket tanımından farklı olduğundan, buna ilişkin ek çalışma ve uyarlama yapılması zorunlu olacaktır.www.ozdogrular.com

XII- BAĞLILIK RAPORUNA İLİŞKİN İKİNCİL MEVZUAT

Son olarak; Kanun’un birçok hükmünde yönetmelik ve tebliğlerle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından düzenleme yapılacağı hükme bağlanmışsa da, Şirketler Topluluğu ve Bağlılık Raporuna ilişkin böyle bir hükme yer verilmemiştir. www.ozdogrular.com

Uygulama birliği sağlanması için Kanun’un 210/1.maddesinin verdiği genel yetkiye istinaden Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Şirketler Topluluğu hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili de bir tebliğ yayımlaması ve bu Tebliğ’de Bağlılık Raporunun asgari içeriğinin de örneklerle -1 Seri No.lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Genel Tebliği’nde olduğu gibi- düzenlemesinin faydalı olacağı kanaatindeyiz.www.ozdogrular.com

Mehmet KÜÇÜKKAYA*
Yaklaşım

*   Avukat

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.