I. Kira sertifikası nedir?

1 Nisan 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sermaye Piyasası Kurulunun Seri: III No: 43 sayılı "Kira Sertifikalarına ve Varlık Kiralama Şirketlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ" ile kira sertifikalarının Kurul kaydına alınması, ihracı ve satışı ile varlık kiralama şirketlerinin kuruluş ve faaliyetlerine ilişkin esaslar belirlenmiştir.

Söz konusu Tebliğ'de kira sertifikası, ihraç etmek üzere kurulmuş olan anonim şirket statüsündeki varlık kiralama şirketinin (VKŞ) satın almak veya kiralamak suretiyle devraldığı varlıkların finansmanını sağlamak amacıyla düzenlediği ve sahiplerinin bu varlıklardan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan menkul kıymet olarak tanımlanmıştır.

Kira sukuku olarak da adlandırılan kira sertifikası, niteliği itibariyle tahvil ve bonolara benzemekle birlikte özünde bağlı olduğu varlığın getirisini yatırımcısına yansıtan bir menkul kıymet olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenden ötürü de faizsiz tahvil olarak adlandırılabilmektedir.

Kira sertifikaları aracı kurumlar, bankalar ve kaynak kuruluşlar tarafından münhasıran kira sertifikası ihraç etmek üzere anonim şirket statüsünde kurulmuş varlık kiralama şirketleri vasıtasıyla ihraç edilebilmektedir.

II. Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen kira sertifikaları

9 Nisan 2002 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4749 sayılı "Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun"un, "Kira sertifikası ihracı" başlıklı 7/A maddesi kapsamında, Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından 3 Ekim 2012 tarihinde bankalara doğrudan satış yöntemi ile TL cinsi kira sertifikası ihracı gerçekleştirilmiştir.

2 yıl vadeli ve 6 ayda bir kira ödemeli olarak ihraç edilen bu sertifikalar İMKB Borçlanma Araçları Piyasasında işlem görmektedir.

Kira sertifikası bedelinin ödenmesi kira sözleşmesinin vadesi sonunda yapılacak son kira ödemesi ile birlikte gerçekleştirilecektir. Bu kira sertifikaları taşınmaz satış bedeli üzerinden 6 ayda bir dönemsel olarak % 3,70 kira getirisi elde edecektir. Sertifika sahibinin elde edeceği kira geliri ve kira sertifikası bedelinin ödeme tarihleri aşağıdaki gibidir.

(Hazine Müsteşarlığının 3 Ekim 2012 tarihli kira sertifikası ihracına ilişkin yukarıdaki bilgiler Müsteşarlıkça hazırlanan "Kira Sertifikası Yatırımcı Kılavuzu"ndan alınmıştır.)

III. BSMV oranı ve Bakanlar Kurulunun yetkisi

Gider Vergileri Kanunu'nun 28. maddesi uyarınca; banka ve sigorta şirketlerinin 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'na göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine (BSMV) tabidir.

BSMV' nin genel oranı % 5 olarak uygulanmaktadır. Söz konusu Kanun'un 33. maddesinin 2. fıkrasında ise Bakanlar Kuruluna, bu maddede belirtilen vergi oranını banka ve sigorta muameleleri için ayrı ayrı veya birlikte % 1'e indirme ve yukarıdaki oranı aşmayacak şekilde yeniden tespit etme konusunda yetki verilmiştir.

IV. Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen kira sertifikalarında BSMV uygulaması

A. Repo/ters repo işlemleri ile vadeden önce satışta BSMV

Yukarıda yer verilen yetki Bakanlar Kurulu tarafından 29 Haziran 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/1854 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kullanılmıştır.

Söz konusu Karar kapsamında, varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının;

— Geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında lehe alınan paralar % 1,

— Vadesi beklenmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar % 1,

oranında BSMV' ye tabidir.

Bu kapsamda Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının; geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması ya da vadesi beklenmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar üzerinden % 1 oranında BSMV hesaplanması gerekmektedir.

B. Kira gelirlerinde BSMV

4749 sayılı "Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun"un 15. maddesinde vergi, resim, harç ve fon istisnası ile ilgili olarak aşağıdaki düzenleme yer almaktadır.

"Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin faiz ve anapara ödemeleri ile … bunların dışında kalan diğer Devlet iç borçları ile ilgili gider, işlemler ve kâğıtlar, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri saklı olmak koşulu ile her türlü vergi, resim, harç ve fondan istisnadır."

Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, Hazine Müsteşarlığı tarafından 4749 Sayılı Kanun kapsamında ihraç edilen bu kira sertifikalarından dönemsel olarak elde edilen kira gelirleri ile kira süresi sonunda tahsil edilecek olan kira sertifikası bedelinin BSMV' den istisna olarak değerlendirilmesi gerektiği kanaatindeyiz. E&Y

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.