Çalışma Mevzuatında Yapılan Son Dönem Yasal ve İdari Düzenlemeler |
13 Aralık 2012 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. GİRİŞ 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 4857 sayılı İş Kanunu’nda 2012 yılı başından bugüne kadar birtakım yasal ve idari düzenlemeler yapılmıştır. Tüm çalışanları (kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişi.) içine alacak şekilde ise, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012 tarihinde yayımlanmıştır. Bu çalışmada, 17/01/2012 tarihli 6270, 01/03/2012 tarihli 6283, 31/05/2012 tarihli 6322, 20/06/2012 tarihli 6331, 04/07/2012 tarihli 6353 sayılı Kanunlar ve SGK uygulamalarındaki düzenlemeler konu edilecektir.www.ozdogrular.com 2. 6270 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 6270 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 26 Ocak 2012 tarih ve 28185 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır. Söz konusu Kanunla sosyal güvenlik ve çalışma hayatına ilişkin 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu’nda değişiklik yapılmıştır. Bu Kanunlarla yapılan düzenlemelerden bazıları şunlardır:www.ozdogrular.com a. Memur iken daha sonra SSK veya Bağ-Kur kapsamına giren devlet memurlarına emekliliklerinde emekli ikramiyesi ödenecek Bilindiği üzere, en az 1 tam yıl 5434 sayılı Kanun kapsamında görev yaptıktan sonra kamu kurumu dışında SSK veya BAĞ-KUR kapsamında çalışmalarını tamamlayıp, emeklilik aylığı bağlananlara, son defa Emekli Sandığına tabi bir görevden emekliye ayrılma koşulu aranmadan, Emekli Sandığına tabi çalışmalarının, mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde (bu madde halen yürürlükte) belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödenecektir. Örneğin, 18 yıl kamuda devlet memuru olarak görev yapan ve 18 yıl sonra istifa edip özel sektörde işçi olarak çalışmaya başlayan A şahsı emekliliğe hak kazandığında 18 yılın emeklilik ikramiyesini çalışmış olduğu son kamu kurumundan dava açmadan alabilecektir. Emekli ikramiyesi, emekli sandığına tabi görevinden ayrıldığı tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık üzerinden ve aylığı başlangıç tarihindeki katsayılar ödenecektir. Ayrıca, 26 Ocak 2012 tarihinden önce aylık bağlananlara açtıkları davadan vazgeçmeleri halinde emekli ikramiyesi ödenecek, vekâlet ücretleri SGK tarafından tahsil edilmeyecektir. b. SGK idari para cezalarında indirime gidildi Sigortalı işe giriş ile sigortalı işten ayrılış bildirgeleri, vazife malullüğü olayı, yapı ruhsatı ve diğer tüm ruhsatlar ile ihale yoluyla yapılan işlerin SGK’ ye bildirilmesine yönelik yasal bildirim sürelerine uyulmaması durumunda her bildirim yükümlülüğü için uygulanacak asgari ücret tutarındaki idari para cezası; bildirge ve belgenin yasal süreleri sonunda kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve cezaların tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi şartıyla, ceza tutarı asgari ücret üzerinden değil sadece asgari ücretin ¼’ü şeklinde uygulanacaktır. c. 2011 yılında meydana gelen depremlerde malul kalan veya ölen sigortalılar için hak sahiplerine aylık bağlanma kolaylaştırıldı Malullük veya ölüm sigortalarının aylıklarından yararlanmada belli bir sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı aranmaktadır. Bu şekilde örneğin deprem nedeniyle hayatını kaybeden ve 2 ay sigortalılığı olan bir sigortalıya ölüm aylığı bağlanması mümkün olmuyordu. Bu Kanunla, 19 Mayıs–23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde meydana gelen depremlerde malul kalan veya ölen sigortalılar için (SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığı sigortalıları) deprem tarihinden önceki dönemde en az 30 gün emeklilik primi ve 1 aylık kesenek ile karşılık ödenmişse aylık bağlanacaktır. www.ozdogrular.com d. İş Kanununda öngörülen idari para cezalarında güncelleme 4857 sayılı İş Kanunu’nda 2003 yılında belirlenmiş olan maktu idari para cezaları 6270 sayılı Kanunla 26 Ocak 2012 tarihinden itibaren günümüz koşullarına göre yeniden maktu bir şekilde belirlendi. Yeniden belirlenen cezaları aşağıdaki tablodan 6270 öncesi ve sonrası durumu görmemiz mümkündür.
3. 6283 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 6283 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 08 Mart 2012 tarih ve 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Buna göre; 2013 yılının Ocak ayında yürürlüğe girecek olan düzenleme ile SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki emeklilerin, emeklilik aylıklarının bağlanma sistemleri incelenerek tüm emekliler için yeni bir hesaplama yöntemi belirlenmesi ve bu alandaki eşitsizliğin giderilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, sigortalı işten ayrılış bildirgesinin yasal süresi içinde gönderilmemesi nedeniyle her bir sigortalı için uygulanan asgari ücret tutarındaki ceza asgari ücretin onda bir tutarına çekilmiştir.www.ozdogrular.com 4. 6322 SAYILI KANUNLA YAPILAN DÜZENLEME 6322 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 15 Haziran 2012 tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yapılan değişiklikle;www.ozdogrular.com a. 6322 Sayılı Kanunla Belediyeler SGK Borçlarını Taşınmazları İle Ödeyebilecek 6322 sayılı Kanunun 33’üncü maddesi ile, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Hakkında Kanuna Geçici 41’inci madde eklenmiştir. Maddeye göre; belediyeler SGK’ ye olan borçlarını taşınmazlarını SGK’ ye satmak suretiyle ödeyebilecekler. Ancak bundan yararlanabilmek için, belediyenin SGK’ ye 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkında Kanun kapsamında borcunun bulunması, belediye taşınmazı üzerinde takyidat (ipotek, haciz vs.) olmaması, taşınmazın SGK tarafından uygun görülmesi, taşınmazın değerinin beş kişilik komisyon tarafından tespit edilmesi, borçlu belediyenin de uygun görüşünün alınması ile tapu işlemlerinin yapılması gerekmektedir. 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere; belediyelerin SGK’ ye ait olan 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen borçlarına karşılık, mülkiyeti belediyelere ait ve üzerinde herhangi bir takyidat (tapuda söz konusu mal varlığı üzerinde kısıtlama olup olmadığı) bulunmayan taşınmazlardan SGK tarafından uygun görülenlerin komisyon tarafından takdir edilecek değeri üzerinden belediyenin de uygun görüşü alınarak SGK tarafından satın alınabilecektir. b. 6111 Sayılı Kanuna Göre Yapılandırma Hakkını Kaybeden Belediyeler Bu Haklarını Tekrar İhya Ettirebilecekler 6322 sayılı Kanunla 6111 sayılı Kanuna eklenen Geçici 19’uncu maddesi ile, vergi, sigorta borcu olan belediyeler ile belediyelere borçlu olanlar, maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ödemeleri gereken tutarları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ayın başından itibaren dört ay içerisinde ödemeleri şartıyla 6111 sayılı Kanunla getirilen yapılandırma hükümlerinden yararlanabileceklerdir. www.ozdogrular.com 4. 6353 SAYILI KANUNLA YAPILAN DÜZENLEME 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 12 Temmuz 2012 tarih ve 28351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu düzenleme ile; a. Disiplin Cezası Sonucu Memurlukları Sona Erenlere Yeniden Borçlanma İmkânı Geldi 6353 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 44’üncü maddesi uyarınca, 23.04.1999–14.02.2005 tarihleri arasında disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erenler, 12.07.2012 tarihinden itibaren 3 ay içinde (12.10.2012 tarihine kadar) Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi halinde borç miktarı halen çalıştıkları veya en son olarak çalışmış oldukları kamu idarelerine bildirilecek ve kamu idarelerince tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içerisinde SGK kayıtlarına yatırılacaktır. Bu işlemler, SGK Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı (Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye-ANKARA) tarafından yürütülecektir. Sigortalıların bu hükümden yararlanabilmesi için yazılı dilekçelerinde TC Kimlik Numaralarını, Emeklilik Sicil Numaralarını varsa SSK, Bağ-Kur (4/1-a, 4/1-b) numaralarını belirtmeleri gerekmektedir. Sigortalılar söz konusu müracaatlarını bulundukları SGK İl Müdürlükleri veya Merkez Müdürlüklerine yapabileceklerdir. b. Terör Olaylarının Sebep ve Tesiri Sonucu Malul Sayılamayacak Şekilde Yaralananlara Çalıştırma Zorunluluğu Getirildi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30’uncu maddesine göre; işverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde %3 özürlü, kamu işyerlerinde ise %4 özürlü ve %2 eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlü tutulmuşlardır. 6353 sayılı Kanunun 79’uncu maddesiyle eski hükümlü işçi oranı %2’ye, 21.06.1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16.06.1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12.04.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 21’inci maddesinde sayılan “terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananlar” da dahil edilmiştir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, 50 veya daha fazla işçi çalıştıran kamu işyerleri, %4 özürlü ve %2 eski hükümlü veya terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları çalıştırmakla yükümlüdür. 5. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İLE YAPILAN DÜZENLEMELER 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır. Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanacaktır. Kanunun bazı maddeleri 30 Haziran 2012, bazı maddeleri 01 Ocak 2013, bazı maddeleri 30 Haziran 2013, nihai olarak ta 30 Haziran 2014 olarak düzenlenmiştir. Bu Kanunla yapılan bazı düzenlemeler şunlardır: — İş kazalarıyla meslek hastalıkları 01 Ocak 2013 tarihinden itibaren sadece SGK’ ye bildirilecektir. Bu tarihten önce hem SGK hem de Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine bildiriliyordu. — Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en az altmış dakika iş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında uyarıcı ve eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Bu yayınlar, asgari otuz dakikası 17.00–22.00 saatleri arasında olmak üzere, 08.00–22.00 saatleri arasında yapılır ve yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna teslim edilir. Bu saatler dışında yapılan yayınlar, aylık altmış dakikalık süreye dahil edilmez. — Kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerde gerçekleştirilmiş olan işyeri hekimliği ücreti ödemeleri nedeniyle kamu görevlileri hakkında idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz, başlatılanlar işlemden kaldırılır, bu ödemeler geriye tahsil ve tazmin konusu edilemez.
6. İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİ İLE YAPILAN DÜZENLEMELER Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca hazırlanarak 01.09.2012 tarih ve 28398 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İşveren Uygulama Tebliği” 01 Eylül 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. İşveren Uygulama Tebliği’nin ana amacı, işveren yükümlülüklerine ilişkin uygulama esaslarını güncel mevzuat ışığında yeniden düzenlemektir. Bu Tebliğin yürürlüğe girmesi ile daha önce yürürlükte bulunan altı adet Tebliğ de yürürlükten kaldırılmıştır. www.ozdogrular.com Yürürlükten kaldırılan Tebliğler; 1- 5510 Sayılı Kanunun 4’üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) ve (b) Bentleri Kapsamındaki Sigortalılar ile Sadece Genel Sağlık Sigortasına Tabi Sigortalıların Prime Esas Tutulacak Kazançlarına Dair Tebliğ, 2- 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Uyarınca İşyerlerinin Tesciline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ, 3- Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ, 4- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4’üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Çalışan Sigortalıların Prime Esas Kazancının Tespitine İlişkin Tebliğ, 5- Ruhsat Vermeye Yetkili Mercilerce Verilen Ruhsatların Sosyal Güvenlik Kurumuna Gönderilmesi ile Geçici İskân veya Yapı Kullanma İzin Belgesinin Verilmesinde İlişiksizlik Belgesinin Aranılması Hakkında Tebliğ, 6- Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının KDV İade Alacağından Mahsup Edilmesi Suretiyle Ödenmesi Hakkında Tebliğ’dir. Söz konusu altı adet Tebliğ, bu Tebliğ ile tek bir Tebliğ altında toplanarak tekleştirilmiştir. 7. EMEKLİLİK BELGESİ İNTERNET ORTAMINDA GÖNDERİLECEK 31 Temmuz 2012 tarihli SGK Duyuru’sunda, SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki sigortalıların emekliliğine dair tahsis talep ve beyan taahhüt belgesini PTT’den alınacak e-devlet şifresi ile yapabilecektir (işlem tanımı: www.turkiye.gov.tr....e-hizmetler.....Sosyal Güvenlik Kurumu….Ortak Hizmetler…Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesinin Verilmesi…). www.ozdogrular.com 8. SGK İLİŞİKSİZLİK BELGESİ ARTIK e-SİGORTA KANALIYLA ALINABİLECEK SGK tarafından 15/08/2012 tarihinde yapılan “İlişiksizlik belgesi başvuruları” başlıklı Duyuru’da, ihaleli işi veya özel bina inşaatını tamamlayan işverenlerin ilişiksizlik belgesini e-sigorta yolu ile alabileceği belirtilmiştir. Ayrıca, bu ekrandan ihale makamlarına yazılacak yazıların da alınması mümkün olup yazıların elden takibi de mümkün kılınmıştır. 9. SGK HİZMET TAKİP PROGRAMI (HİTAP) GİRİŞ SÜRESİ UZATILDI Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Emekli Sandığına tabi görev yapmakta iken 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi olan sigortalılar ile ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi göreve giren sigortalıların, hizmet başlangıcından itibaren tüm hizmet bilgileri ve intibaklarına ilişkin olarak öğrenim durumu, unvan, askerlik, diğer sigortalılık süresi, açık süresi, itibari hizmet süresi bilgileri ile ek gösterge, makam, görev ve temsil tazminat bilgilerini internet üzerinden elektronik ortamda girmeleri için oluşturulan Hizmet Takip Programı (HİTAP) 30.06.2012 tarihine kadar verilen süre Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 29.06.2012 tarihinde yayımlanan duyuru ile 31.10.2012 tarihine ertelenmiştir. __________________________________ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
|