I- GİRİŞ

Çıraklıkta veya stajda geçen süreler emeklilik hesabında dikkate alınacak mıdır ?” sorusu sıkça sorulmakta ve bu konuda tereddüt bulunmaktadır. Makalemizin konusunu da çıraklıkta geçirilen süreler ve bu süreler için bildirilen sigorta primine esas kazancın emekliliğe olan etkisi oluşturmaktadır. www.ozdogrular.com

II- ÇIRAKLIK VE STAJ SÜRELERİNİN SİGORTALILIK VE EMEKLİLİĞE ETKİSİ

Sosyal güvenlik mevzuatına göre, 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çıraklar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ve hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanmaktadır (5510 sK. md. 5/b). www.ozdogrular.com

Bu durumda, çıraklara veya stajyerlerin, bu süreleri için emeklilik primi yatırılmamaktadır.

Dolayısıyla, eğer bir kişi çırak veya stajyer olarak sosyal güvenlik sistemine girmiş ise, emeklilik şartları belirlenirken ilk çırak veya stajyer olarak SGK’ ya tescilinin yapıldığı tarih,  emeklilik için “işe giriş tarihi” olarak alınmamakta ve çıraklık veya stajyerlikte ödenen primler de emeklilik hesabında prim ödeme gün sayısına dâhil edilmemektedir.

Emeklilik hesabında dikkate alınan sigortalılık başlangıcı, sigortalının emeklilik sigortasına (malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı (prim ödendiği) tarih olarak kabul edilmektedir (5510 sk. md. 38).

Örneğin, bir kişinin 13.09.2009 tarihinde çırak sigorta tescili yapılmıştır. Bu kişi daha sonra 11.02.2011 tarihinde de ilk defa emeklilik primi ödenerek çalışmaya başlamıştır. Bu kişinin emeklilik şartları açısından sigortalılık başlangıcı 13.09.2009 tarihi değil, 11.02.2011 tarihi olarak dikkate alınacak, emeklilik prim ödeme gün sayısının başlangıcı da yine 11.02.2011 tarihi sayılacaktır.

Bu uygulama sosyal güvenlik reformunda önce (01.05.2008 tarihinden önce) sigortalı olanlar, daha doğrusu SSK kapsamında çırak veya stajer olarak çalışanlar için de aynen geçerlidir.

Örnek: Bir kişi 01.04.2005 tarihinde stajer olarak işe başlayıp daha sonra da 03.07.2007 tarihinde emeklilik primi de ödenerek çalışması varsa, bu kişinin emeklilik için sigortalılık başlangıç tarihi 03.07.2007 tarihi olarak esas alınacaktır.

Diğer yandan, yapılacak olan borçlanmalarda tescil şartı aranmakta ise yine emeklilik için ilk defa ödenen prim tarihi dikkate alınmaktadır. www.ozdogrular.com

Yalnız kadın sigortalıların doğum borçlanmalarında eğer kadın sigortalının çıraklığı veya staja tabi çalışması varsa bu çalışmaların başlangıç tarihi sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmektedir.

III- SONUÇ

Kısaca kişilerin emeklilik şartları belirlenirken ilk çırak veya stajyer olarak SGK’ ya tescilinin yapıldığı tarih,  emeklilik için “işe giriş tarihi” olarak alınmamakta sigortalılık başlangıcı, sigortalının emeklilik sigortasına (malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı (prim ödendiği) tarih olarak kabul edilmektedir.

Recep LEVENT*

Yaklaşım

__________________________________________

 *              Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.