STAJYERLERİN SİGORTA PRİMLERİNİ OKUL ÖDER
Stajyer öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanununun 33'üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50'si üzerinden Bakanlık ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekle karşılanır. Sigorta prim oranları ise bakmakla yükümlü olunan için % 1, olunmayan için % 1+5=% 6'dır. Primi % 1 olan öğrenciler sadece kısa vadeli sigorta olan iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasına tabi olur ancak prim % 6 olanlar ise hem iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasına hem de genel sağlık sigortasına tabi olur. Özetle; bunlar hiçbir ücret ödemeden yani gelir testine tabi olmadan sağlık yardımlarına hak kazanmaktadır.
ASGARİ ÜCRETTEN YÜKSEK ÜCRET ÖDENİRSE VERGİ KESİLİR
3308 sayılı Kanunda, her ne kadar "Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır" dense de 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu madde 23 hükmü gereği 3308 sayılı Çıraklık ve Meslekî Eğitim Kanununa tâbi çırakların/stajyer öğrencilerin asgari ücreti aşmayan ücretleri" vergi dışı tutulur denildiği için asgari ücreti aşan kısımdan gelir ve damga vergisi alınması gerekecektir.
Konuyu Özetlersek; 1-Meslek Liselerinde öğrenip görüp işletmelerde staj yapan öğrenciler, 2-Üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim bölümlerinde okuyan öğrenciler, 3308 sayılı Kanun kapsamına girdiklerinden bunlara ücret ödenmesi zorunludur. Bunların sigorta primleri öğrenim gördükleri okulları tarafından, ücretleri ise staj yaptıkları işletmeler veya kurumlar tarafından ödenmektedir. Bunlara ödenen ücretler, asgari ücretin altında ise gelir ve damga vergisinden muaftır. Asgari ücret üzerinde ödeme varsa aşan kısımdan gelir ve damga vergisi kesilecektir. Örneğin; ödenen ücret 1500 TL ise 1500-940-50= 559,50 TL net ücret brüt ücrete dönüştürülecek yani 559,50/0,8434 formülasyonuyla vergiye esas kazanç 663,58 TL olarak tespit edilip kişiye 1.500 TL ödenecek, 99,53 TL gelir vergisi, 4,38 TL damga vergisi ilgili vergi dairesine ödenecektir.
HER ÜNİVERSİTE STAJYERİ ÜCRET ALAMAZ
Üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim bölümleri dışında olan öğrencilerden okulları tarafından staj yapması uygun görülüp işletmelere beceri eğitimi yapmak üzere staja gönderilen öğrenciler 3308 sayılı Kanun kapsamına girmediklerinden bunlara staj yaptıran işletmelerin ücret ödeme zorunluluğu olmayacak ama ücret ödemesi söz konusu ise ödenen ücretlerin tamamı üzerinden hem gelir hem de damga vergisi kesilecektir.
Örneğin; Marmara Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri bölümü öğrencisinin staj yapma talebini uygun bulunmuş ve bu kişi A Ltd.Şti. unvanlı işletmeye staj için gönderilmişse ve A Ltd. Şti. unvanlı işletme bu kişiye 500 TL ücret ödemiş ise;
1-Kişinin sigorta bildirimini Marmara Üniversitesi tarafından yapılıp sigorta primi de Marmara Üniversitesi tarafından ödenecek.
2-Bu kişi iş ya da hizmet akdiyle çalışmadığından yani sigortalı niteliği olmadığından ücret ödemiş olsa dahi bu öğrenci A Ltd. Şti tarafından sigortalı bildirmeyecek.
3- A Ltd.Şti bu öğrenciye 500 TL ücret ödediğine göre 500 TL'yi brütleştirecek. Yani 500x% 115,66=592,83 TL brüt ücrete ulaşacak. Bunun 500 TL'si öğrenciye, 88,92 TL gelir vergisi 3,91 TL ise damga vergisi olarak ilgili vergi dairesine ödenecektir.
BORÇLANMA YAPACAKLAR 31 ARALIK 2012 TARİHİNİ KAÇIRMASIN
Borçlanma, emekliliğe daha erken hak kazanma veya prim ödeme gün sayısı artışına bağlı olarak aylık bağlama oranını artırdığı için daha yüksek emekli aylığına hak kazanma işlevine sahiptir. Çünkü borçlanılarak hizmetten saydırılan süre sigortalılık süresinin hesabında, primi ödenen süre de prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınır.
İlk defa sigortalı olunan tarihten önceki süreler için borçlanılması halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Bu işlem daha erken emekli olmaya etki eder. Borçlanma, yaşı tamamlayıp prim ödeme gün sayısı eksik olanlar açısından da daha erken emekli olma işlevi görür.
Borçlanma miktarının sigortalının talebine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bir güne düşen en düşük borçlanma tutarı borçlanma müracaatında bulunulan tarihteki bir günlük asgari ücretin %32'dir. Borçlanma müracaatı 31 Aralık 2012 tarihine kadar yapılırsa günlük borçlanma tutarı 10,03 TL'dir. Müracaat 1 Ocak 2012 tarihinden sonra yapılırsa bir günlük borçlanma miktarı 10,44 TL olacaktır. Bu ise 540 gün askerlik borçlanması yapacak kişi için 221,40 TL fazla ödeme demektir. Bu nedenle emekliliğine az bir süre kalanlar ve ekonomik olarak borçlanma yapma imkânı olanların en geç 31 Aralık 2012 tarihine kadar SGK' ya başvurması isabetli olur. Yarının 31 Aralık olduğunu dikkate alarak askerlik şubesinden askerlik süresini gösterir yazıyı alamayanlar borçlanmayı posta yoluyla iadeli taahhütlü yapıp daha sonra askerlik belgesinin aslını SGK' ya elden teslim edebilirler.
Burada bir hususu belirtmek isterim. Özellikle genç yaşta vefat eden ya da prim ödeme gün sayısı az olup borçlanacak süresi bulunan hak sahiplerinin yüksekten borçlanma yapmaları emekli aylıklarını ciddi miktarda artıracaktır. Şerif Akçan
http://www.tg.com.tr/makaledetay.aspx?id=559918#.UOAMKKzxmSg ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
