I- GİRİŞ

Bazı kamu kurum ve kuruluşları gerçekleştirdikleri teslim ve hizmetler nedeniyle KDV mükellefidirler. Bu kurum ve kuruluşlar faaliyet konusu iş ve işlemlere ilişkin yüklendikleri KDV’yi indirebilmekte, faaliyet konusu olmayan iş ve işlemlere ilişkin yüklendikleri KDV’yi ise indirememektedirler. www.ozdogrular.com

KDV mükellefi kurumlar tarafından, faaliyet konusu olmayan iş ve işlemlere ilişkin taşınırların indirilemeyen KDV’nin taşınırın maliyetine eklenip eklenmemesi yevmiye defteri, bilanço, kesin mizan ve taşınır yönetim hesabının doğruluğunu etkilemektedir.

Bu makalede, indirilemeyen KDV’nin taşınırın maliyetine eklenip/eklenmemesi konusu üzerinde durulacaktır.

II- TAŞINIRLARIN KAYDI VE MALİYET BEDELİNİN TESPİTİ

Kaynağına ve edinme yöntemine bakılmaksızın kamu idarelerine ait taşınır malların kaydı, muhafazası ve kullanımı ile yönetim hesabının verilmesi, merkez ve taşrada taşınır yönetim sorumlularıyla bunlar adına görev yapacak olanların belirlenmesi ve kamu idareleri arasında taşınırların bedelsiz devri ile tahsisine ilişkin esas ve usulleri belirlemek amacıyla Taşınır Mal Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur(1). Söz konusu Yönetmeliğin 13. maddesine gereği, satın alma suretiyle edinilen taşınırlar, maliyet bedeliyle kayıtlara alınırlar. Ayrıca aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise, “Satın alma suretiyle edinilen taşınırların maliyet bedelinin tespitinde, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır. Faturada çeşitli taşınırlar için topluca gösterilmiş giderler olması durumunda, giderler taşınırların alış bedelleri ile orantılı olarak paylaştırılır. Taşınırlar faturada kayıtlara esas olacak şekilde çeşitleri itibarıyla ayrı ayrı gösterilir.” hükmü yer almaktadır.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 24. maddesine göre, taşınırların maliyet bedeli, alış bedeline, vergi, resim ve harçlar ile diğer doğrudan giderlerin ilave edilmesi suretiyle bulunur. Ancak, katma değer vergisi mükellefi olan kamu idarelerinin, edindikleri maddi duran varlıklar için ödedikleri katma değer vergisi tutarları, maliyet bedeline dahil edilmez. Alım işlemlerinde yapılan indirimler veya herhangi bir nedenle alış bedeli üzerinden yapılan iadeler, alış bedelinden düşülür. www.ozdogrular.com

Bazı kamu kurum ve kuruluşlarının gerçekleştirdikleri teslim ve hizmetler KDV’nin konusunu teşkil etmekte, bu nedenle bu kurumlar KDV mükellefi olmaktadırlar. KDV Kanunu’nun en önemli özelliği indirim müessesesi ve verginin yansıtılmasıdır. 3065 sayılı KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29. maddesine göre; mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanun’da aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak;

• Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura vb. vesikalarda gösterilen katma değer vergisini,
• İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisini

indirebilirler. Dolayısıyla, mükellefler, Kanun’da aksine bir hüküm bulunmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak yüklendikleri, mükellefiyeti doğuran faaliyetle ilgili, KDV’leri indirebilirler. Mükellefiyeti doğuran faaliyetler dışındaki işlemler nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirilmesi mümkün değildir. İndirilemeyen bu KDV, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyetleri olan mükellefler tarafından gider, maliyet veya kanunen kabul edilmeyen gider unsuru olarak dikkate alınmakta; gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyetleri olmayan kamu kurum ve kuruluşları tarafından, mevzuatta açıklık olmamasına rağmen, gider unsuru olarak değerlendirilmektedir.

III- DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

Satın alma suretiyle edinilen taşınırlar maliyet bedeliyle kayıtlara alınırken, KDV mükellefi olan idareler için Kanun’da indirim müessesesi öngörüldüğünden, yüklenilen KDV taşınırın maliyetine eklenmemelidir. Ancak, faaliyet konusu olmayan mal teslimi nedeniyle yüklenilen KDV’nin indiriminin mümkün olmaması durumunda, taşınırlara ait KDV taşınırın maliyetine eklenerek muhasebe kaydı yapılmalıdır. Zira, taşınırların kayda esas değerinin tespitinde maliyet esastır. KDV mükellefi kurumlar için, faaliyet konusu olmayan teslimlerde yüklenilen KDV’ye ilişkin indirim müessesesi öngörülmediğinden bu taşınırlar KDV dahil kayıtlara alınmaktadır. Dolayısıyla, faaliyet konusu olmaması nedeniyle indirilemeyen KDV taşınırın maliyetine eklenmelidir. www.ozdogrular.com

Yüklenilen KDV indirim konusu yapılamayan taşınırlara ilişkin KDV’nin taşınır maliyetine eklenmeyip giderleştirilmesi, taşınır yönetim hesabı, bilanço, kesin mizan ve diğer ilgili mali tabloların hatalı oluşmasına neden olur.

Salim DEMİREL*
Cengiz KELEŞ**
Yaklaşım

*           Sayıştay Başdenetçisi

**          Sayıştay Başdenetçisi

(1)        Söz konusu Yönetmelik, 18.01.2007 tarih 26407 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.