I- GİRİŞ

5502 sayılı Yasa ile SSK Bağ-Kur ve emekli sandığı birleşmiş, 5510 sayılı Yasa ile de bu kurumların uyguladıkları kanunlar teke indirilmiştir. 5510 sayılı yasanın uygulanması görevi de Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmiştir. Her ne kadar kurumlar ve kanunlar birleşmiş ve uygulama birliği sağlanmış olsa da 01.10.2008 öncesi sigortalı ve/veya hak sahibi olanlar yönünden eski kanunların uygulanmasına devam edilmesi nedeniyle yazının başlığında Bağ-Kur ifadesi kullanılmıştır. www.ozdogrular.com

Makalemizde 01.10.2008 öncesi hak sahibi olan Bağ-Kur sigortalılarının erkek çocuklarına yetim aylığı bağlanması şartları ve aylığın kesilmesini gerektiren hususlar incelenecektir.

II- ERKEK ÇOCUKLARA YETİM AYLIĞI BAĞLANMASI İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 1. maddesinin ikinci fıkrası ile 02.09.1971 tarih ve 1479 sayılı Kanun’a göre bağlanan veya hak kazanılan, aylık gelir ve diğer ödeneklerin verilmesine devam edileceği, bu gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, 1479 sayılı Kanun’un hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

1479 sayılı Kanun’un 45. maddesinde hak sahiplerine aylık bağlanması için gerekli koşullar belirlenmiştir. Buna göre, 18 yaşını, orta öğrenim yapması halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayan ve (18 yaşını doldurmayanlar hariç) 1479 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu Kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan veya yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda malûl olan çocuklara, ölen sigortalının hesaplanan aylığının % 25’i oranında aylık bağlanır.

Bağlanan ölüm aylıklarının kesilmesini gerektiren hususlar 46. maddede belirlenmiştir. Maddeye göre sigortalının erkek çocuklarına bağlanan aylıklar, çocuğun 18 yaşını veya bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmamaları koşuluyla, orta öğrenim yapması halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar devam eder. Bu yaşları doldurdukları tarihte çalışamayacak durumda malûl olan erkek çocukların aylıklarının ödenmesine devam olunur.

1479 sayılı Kanun’un hak sahiplerine aylık bağlanması konulu 45. ve ölüm aylığının kesilmesi başlıklı 46. maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; erkek çocuklara 18 yaşına kadar çalışıp çalışmadığı fark etmeksizin aylık bağlanmaktadır. Aylık bağlandıktan sonraki bir tarihte çalışması durumunda da 18 yaşına kadar aylığı kesilmemektedir. 18 yaşından sonra orta öğrenime devam etmesi durumunda 20 yaşına, yükseköğrenime devam etmesi durumunda 25 yaşına kadar devam eden aylık çocuğun çalışması durumunda kesilmektedir. Çalışmasının son bulması durumunda ise kesilen aylık öğrencilik ve yaş şartına bağlı olarak yeniden başlatılacaktır. www.ozdogrular.com

Erkek çocuklara bağlanan aylıklar yukarıdaki yaş koşulları içirişinde evlenmeleri durumunda da kesilmemektedir.

III- SONUÇ

01.10.2008 tarihinden önce ölen Bağ-Kur sigortalılarının hak sahibi erkek çocuklarına ölüm aylığı 1479 sayılı Yasa’ya göre bağlanmaktadır. Buna göre 18 yaşından önde sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışması bulunsa dahi erkek çocuklara 18 yaşına kadar ölüm aylığı ödenmeye devam etmektedir. 18 yaşından sonra orta öğretime devam eden çocuklara 20 yaşına kadar, yükseköğrenime devam eden çocuklara 25 yaşına kadar aylık ödenmektedir. Ancak 18 yaşından sonra sosyal güvenlik kanunlarına tabi bir işte çalışılması durumunda aylık kesilmektedir. 01.10.2008 tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahipleri için 5510 sayılı Kanun’a göre işlem yapılmaktadır. Bu tarihten sonra ölen sigortalıların erkek çocuklarına çalışmaları durumunda yaş şartına bakmaksızın aylık bağlanmamaktadır. Ölüm tarihinde çalışmaması nedeniyle aylık bağlanmış olması halinde çalışmaya başladıkları tarihi izleyen ödeme dönemi itibariyle aylıkları kesilmektedir. Kesilen aylık çalışmanın son bulması durumunda tekrar bağlanmaktadır.

S.Mehmet KELEŞ*
Yaklaşım

*      SGK, Bozüyük Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür V., Sosyal Güvenlik Denetmeni, İşletme Bilim Uzmanı

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.