| 01.01.2013’ten İtibaren Bireysel Emeklilik Sisteminde Yeni Dönem Başladı |
|
|
|
| 05 Şubat 2013 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I- GİRİŞ Bireysel emeklilik; esas itibariyle, herhangi bir zorlamaya, dayanmaksızın bireylerin sağladıkları kazançları ölçüsünde geleceklerini güvenceye alma olanağını sunan bir tasarruf ya da fonlama yöntemidir. Bireysel Emeklilik Sistemi[1], gönüllü katılıma ve belirlenmiş katkı esasına dayanmaktadır. Bireysel emekliliğin özünü bireylerin gelecek kaygılarını ortadan kaldırmak, sağlıklı oldukları, çalışabildikleri ve para kazanabildikleri dönemde daha çok paraya gereksinim duyacakları dönemleri planlamak üzere gönüllü olarak ve gelirleri ölçüsünde ileride kullanabilecekleri bir birikimde bulunmak ve bu birikimleri etkin biçimde nemalandırmak oluşturur.[2] www.ozdogrular.com Son 10 yıldır uygulamada olan BES’in temel amacı; tasarrufların fonlar aracılığıyla yatırıma yöneltilmesi ve gelecekte devletin emeklilik sistemine ilişkin yükünün hafifletilmesidir. Sistemin başarılı olması için devlet tarafından bireysel ve kurumsal teşvikler sağlanmış, ancak istenen başarı yakalanamamıştır. Bu kapsamda bireysel emeklilik sisteminin yeniden düzenlenmesi ihtiyacı ortaya çıkmış ve 6327 Sayılı Kanun ile BES yeniden düzenlenmiştir.[3] Yeni sistem ile beraber yenilikler kısaca şu şekilde şekillenmektedir.
Çalışmamızda, 6327 Sayılı Kanun ile vergi mevzuatımızda Bireysel Emeklilik Sistemiyle ilgili yapılan değişiklikler ve yeni sistemin uygulaması hakkında açıklamalar yapılacaktır. II- 6327 SAYILI KANUN’UN GETİRDİKLERİ A- 193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU (GVK)[5] AÇISINDAN 6327 sayılı Kanun öncesi tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemeler hem istisna, hem de bu ödemeler üzerinden 94. madde kapsamında tevkifat yapılmazken, 6327 sayılı Kanun sonrası ilgili ödemeler üzerinden 94. madde kapsamında tevkifat yapılacaktır.[6] İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının, dönem içinde gider yazılabilecek üst sınır ile ilgili; ödemenin yapıldığı anda elde edilen ücretin %15’ini aşamayacağına hükmedilmiş olup, yıllık asgari ücret sınırı aşılamayacağına dair hüküm korunmuştur. www.ozdogrular.com Mükellefin gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerinden, işverenler tarafından ödenen bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının indirilmesi uygulamasına son verilmiştir. 1- Ücret Açısından Yeni BES teşviğinde doğrudan devlet katkısı yöntemine geçildiğinden BES’e ödenen katkı paylarının ücretin safi değeri hesaplanırken indirim konusu yapılması uygulaması kaldırılmıştır.[7] Safi ücretin saptanmasında, indirim konusu yapılacak primler toplamı üst sınırı da %15’e[8] yükseltilmiş olup, asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacağı hükmü korunmuştur. Ayrıca, sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla; ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortası poliçeleri[9] için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin sadece %50’si, ücretlinin safi ücretinin saptanmasında %15’lik sınır ve yıllık asgari ücret sınırı dahilinde kapsamında indirilebilecektir. Hizmet erbabı tarafından ödenen şahıs sigorta primlerinin ise; %100’ü %15’lik sınır ve yıllık asgari ücret sınırı dahilinde gerçek ücretten indirilebilecektir. 2- Menkul Sermaye İradı Açısından 6327 Sayılı Kanun ile GVK’nın 75. maddesinin 15. Bendi yeniden düzenlenmiş ve maddeye 16. ve 17. Bentler eklenmiştir. Değişikliklerle beraber BES ve tüzel kişiliğe haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemelerin tamamı değil sadece ödenen irat tutarları menkul sermaye iratları olarak tanımlanmıştır.[10] www.ozdogrular.com Söz konusu değişen hükümler şu şekildedir; “15. (6327 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle değişen bent; Yürürlük 29.08.2012) Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından; a) On yıldan az süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlara ödenen irat tutarları, b) On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara ödenen irat tutarları.(****) (6327 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle eklenen bent; Yürürlük 29.08.2012)16. Bireysel emeklilik sisteminden; a) On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.), b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.), c) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.). “17. (Ek : 31.05.2012 - 6322/8 md.) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre ihraç edilen her türlü sermaye piyasası araçlarından elde edilen gelirler. (2) Yukarıda yazılı iratlar, bunları sağlayan sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde, ticari kazancın tespitinde nazara alınır. (6327 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle eklenen fıkra; Yürürlük 29.08.2012) “Bu maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinde yer alan irat tutarı; varsa fesih ve iştira kesintisi indirilmeden önceki birikim tutarından, yatırıma yönlendirilen tutar indirilerek bulunur. Aynı fıkranın (16) numaralı bendinde yer alan irat tutarı; hak kazanılan Devlet katkısı ve getirileri dahil ödemeye konu toplam birikim tutarından, (varsa ertelenmiş giriş aidatı indirilmeksizin) ödenen katkı payları ve Devlet katkısının hak edilen kısmı indirilerek bulunur.”[11] Madde metni üzerinde de görüldüğü üzere öne çıkan önemli ayrıntılardan birisi BES’te Devlet Katkısı teşvikidir. Bir katılımcı için bir takvim yılında ödenen ve devlet katkı tutarının hesaplanmasına esas oluşturan katkı paylarının toplamı, hesaplamaya ilişkin dönemin sona erdiği tarihte geçerli brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet eden toplam tutarını aşamayacaktır. Katılımcıların birden fazla emeklilik sözleşmesi olsa dahi faydalanabileceği devlet katkısı üst sınırı değişmeyecektir.[12] Örnek-1:
2012 yılı için yıllık brüt asgari ücret toplamı 10.962 TL olup, Devlet Katkısı’nın yıllık maksimum tutarı (10.962x0,25[13]=) 2.740,50 TL’dir. Bu tutar her yıl asgari ücretin aylık brüt tutarı ile yılda iki kez güncellenecektir.[14] Örnek-2: A şirketindeki sözleşmesine yılda 15.000 TL ve B şirketindeki sözleşmesine yılda 5.000 TL ödeyen bir katılımcı, bu yıl için geçerli üst sınır olan yıllık 2.740 TL’lik devlet katkısının A sözleşmesi için %75’ine karşılık gelen 2.055 TL’sine, B sözleşmesi için ise %25’ine karşılık gelen 685 TL’sine hak kazanır.[15] 3- Stopaj Açısından 6327 sayılı Kanun’un getirdiği en önemli konu, artık Gelir Vergisi Tevkifatı ödemelerin toplam tutarı üzerinden değil getirileri üzerinden hesaplanacaktır. a- GVK 94.Madde Açısından 6327 sayılı Kanun ile GVK’nın 94. Maddesinde yapılan düzenlemeler ve tevkifat oranları şu şekildedir; 15. (4697 sayılı Kanun’un 8. maddesiyle eklenen bent. Yürürlük; 07.10.2001) a) 75. maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, (2009/14592 sayılı BKK ile %15. Yürürlük; 03.02.2009)(34 b) 75. maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, (2009/14592 sayılı BKK ile %10. Yürürlük; 03.02.2009)(34) c) (6327 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle kaldırılan alt bent. Yürürlük; 29.08.2012)(43) 16. (6327 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle eklenen bent; Yürürlük 29.08.2012) a) 75. maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (2012/3571 sayılı BKK ile %15. Yürürlük; 29.08.2012 tarihinden geçerli olmak üzere 06.09.2012), b) 75. maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (2012/3571 sayılı BKK ile %10. Yürürlük; 29/8/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 06.09.2012), c) 75. maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (c) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (2012/3571 sayılı BKK ile %5. Yürürlük; 29/8/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 06.09.2012), 17. (Ek: 31.05.2012 - 6322/10 md.) 75. maddenin ikinci fıkrasının (17) numaralı bendi kapsamındaki menkul sermaye iratlarından, % 25 vergi tevkifatı yapılır. (6327 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle eklenen paragraf; Yürürlük 29.08.2012)- Birinci fıkranın (15) ve (16) numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarından; prim ve katkı paylarının, ücretin safi tutarı ile ticari kazancın tespitinde veya diğer gelir unsurlarına ilişkin gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmadığına, indirim konusu yapılması halinde indirime esas süreye, Devlet katkısı elde edilip edilmediğine veya Devlet katkısı elde edilen süreye, sigortalı ve katılımcıların kalış sürelerine ve ayrılma biçimlerine göre farklı oranlar tespit edilmek suretiyle de kullanılabilir. Bakanlar Kurulu, bu maddede yer alan tevkifat nispetini, kara, deniz ve hava ulaştırması işiyle iştigal eden dar mükellefler için, ülkeler itibariyle ve karşılıklı olmak şartıyla, ayrı ayrı veya topluca sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir.”[16] b- Yıllık Gelir Sigortası Ödemelerinde ve Programlı Geri Ödemelerde Tevkifat Uygulaması Birikimli veya karma bir hayat sigortası ürününün prim ödeme dönemi tamamlandıktan sonra hak sahibine toplu para ödemek yerine, oluşmuş toplu para üzerinden düzenli gelir vermek üzere yapılan yıllık gelir (annuity) ödemelerinde, Hazine Müsteşarlığı tarafından tasdiklenmiş tarifelerin teknik esaslarına göre hesaplanan yıllık gelir ödemelerinin içerdiği irat tutarı üzerinden tevkifat yapılacaktır. Yapılan yıllık gelir ödemeleri içerisindeki irattan arta kalan kısım (yatırıma yönlendirilen tutarın yıllık gelir ödemeleri içindeki kısmı), toplam yatırıma yönlendirilen tutara ulaştıktan sonra müteakip yıllık gelir ödemelerinin tamamı irat olarak dikkate alınacaktır. BES’te emeklilik hakkını elde eden katılımcılara toplu para ödemek yerine oluşmuş toplu para üzerinden düzenli gelir vermek üzere, Hazine Müsteşarlığı tarafından tasdiklenmiş “emeklilik gelir planları” çerçevesinde, programlı geri ödeme kapsamında yapılan ödemelerde de ödemelerin içerdiği irat tutarı üzerinden tevkifat yapılacaktır. www.ozdogrular.com B- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN 6327 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle, 7338 sayılı VİV Kanunu’nun 4. maddesiyle düzenlenen istisnalara “o” bendiyle devlet katkısına ilişkin istisna eklenmiştir. Buna göre bireysel emeklilik hesabına yapılan devlet katkılarının hak kazanılan kısımları VİV’den müstesnadır.[17] III- YENİ BES SİSTEMİNİN UYGULAMASI A- İŞVERENLER TARAFINDAN ÜCRETLİLER ADINA BES’E ÖDENEN KATKI PAYLARININ TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE İNDİRİMİ GVK’nın 40/9 bendi, işverenler tarafından ücretliler adına BES’e ödenen katkı paylarının, ücretle ilişkilendirilmeksizin, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilmesine imkan tanımaktadır. Bu kapsamda indirim konusu yapılabilecek tutarın toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. Gerek işverenler tarafından BES’e ödenen katkı payları, gerekse GVK’nın 63/3 bendi kapsamında indirim konusu yapılacak şahıs sigortaları prim ödemelerinin toplam tutarı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını da aşamayacaktır. GVK’nın 40/9 bendi kapsamında yapılacak indirim, işverenler tarafından hizmet erbabına yönelik olarak sadece BES’e ödenen katkı paylarını içermekte olup, şahıs sigorta primlerini içermemektedir. www.ozdogrular.com İşverenlerce ödenen şahıs sigorta primleri, işle ilgili olarak ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret kapsamında olduğundan, GVK’nın 40/1 bendi çerçevesinde genel gider olarak her hangi bir tutar ve oran sınırlaması olmaksızın indirim konusu yapılabilecektir. Hem işveren tarafından BES’e katkı payı ödenmesi hem de ücretli tarafından şahıs sigortalarına prim ödemesinin bulunması ve bunların toplam tutarının yukarıda belirtilen sınırı aşması halinde, indirimin öncelikli olarak ücret matrahının tespitinde mi yoksa ticari kazancın tespitinde mi yapılacağı konusu taraflarca, mükerrer indirime izin verilmeksizin, serbestçe belirlenebilecektir. Örnek-3: Ücretlinin Kasım 2013 döneminde şahıs sigortalarına yaptığı prim ödemelerinin tutarı 200 TL’dir. Bu tutara ilave olarak ücretli tarafından 150 TL, işveren tarafından 150 TL olmak üzere BES’e ödenen katkı payı tutarı 300 TL’dir. Ücretlinin aylık brüt ücreti 2.000 TL’dir. Ücretli tarafından BES’e ödenen katkı payı tutarı olan 150 TL hiçbir surette vergiye tabi ücret matrahından indirilemeyecektir. Bu verilere göre; a- İndirimin mükellefin ticari kazancın tespitinde dikkate alınması durumunda;
İşverence ödenen katkı payı ile ücretli tarafından ödenen primlerin toplam tutarı 350 TL olmasına rağmen brüt ücretin %15’inin 300 TL olması nedeniyle, işçi ve işveren tarafından toplam indirilecek katkı payı tutarı 300 TL olacaktır. b- İndirimde ücret matrahının tespitine öncelik verilmesi durumunda;
Ücretli tarafından ödenen prim tutarı 200 TL GVK’nın 63/3 üncü maddesi uyarınca, ücretin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılacaktır. Aynı dönemde işveren tarafından ödenen katkı payı tutarının ise sadece 100 TL’lik kısmı ücretle ilişkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilecektir. İşveren tarafından ödenen ancak GVK’nın 40/9 bendi uyarınca indirilemeyen 50 TL ise ücret olarak stopaj yoluyla vergilendirilmek suretiyle ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilecektir. Asgari ücretin yıllık tutarı ayrıca dikkate alınacaktır. Katkı paylarının ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilmesi için; bireysel emeklilik şirketlerinin 4632 sayılı Kanun’un 8. maddesinde yer alan hüküm uyarınca emeklilik branşında ruhsat almış şirketlerden[18] olması gerekmektedir. B- BES’E ÖDENEN KATKI PAYLARININ ÜCRET MATRAHINDAN VE YILLIK BEYANNAMEYLE BEYAN EDİLECEK GELİRLERDEN İNDİRİMİ Örnek-4: Öteden beri şahıs sigorta primi ödeyen ve Kasım 2013 döneminde BES’e katılan bir ücretlinin ödediği katkı payı ve şahıs sigorta prim tutarlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.[19] (Eşin ücret geliri veya yıllık beyanname ile beyanı gereken başkaca bir geliri bulunmamaktadır.) www.ozdogrular.com
Bu bilgilere göre, BES’e ödenen katkı payı vergiye tabi ücret matrahından indirilemeyecektir. Ücretlinin, şahıs sigortaları için ödediği toplam 800 TL’nin 750 TL’lik kısmı (brüt ücretinin %15’i) gelir vergisi matrahının hesaplanmasında indirim konusu yapılabilecektir. Ücretlinin Kasım ayına kadar indirim konusu yaptığı tutar ile Kasım ayında indirim konusu yapabileceği tutarın toplamı asgari ücretin yıllık tutarından düşük olduğunun varsayılması halinde, asgari ücret tutarı ile ilgili sınırlamanın Kasım ayında yapılabilecek indirim tutarına bir etkisi olmayacaktır. Örnek-5: 2013 yılında ticari faaliyeti 40.000 TL kâr ve serbest meslek faaliyeti 10.000 TL zararla sonuçlanan bir mükellefin 2013 yılında ödediği katkı payı ve prim tutarlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
Mükellefin BES’e ödediği 1.000 TL katkı payı tutarı hiçbir surette yıllık beyannamede vergi matrahının tespitinde indirilemeyecektir. Şahıs sigorta primleri için ödenen tutarlar ise beyan edilen gelirin % 15’i sınırı dahilinde kaldığından indirim konusu yapılabilecektir. Asgari ücretin yıllık tutarı ayrıca dikkate alınacaktır.[21] Örnek 6: Özgür Bey, bireysel emeklilik sistemine 08.10.2001 tarihinde girmiş ve 23.09.2012 tarihinde sistemden ayrılmaya karar vermiştir.Tarih itibariyle sistemde, 1000 TL’si ana para, 100 TL’si de anaparanın getirisi olmak üzere 1.100 TL’si bulunmaktadır. Hasan Bey, bu tutarın tamamını almak istemesi durumunda, 1.000 TL tutarındaki anapara için vergi ödemeyecek sadece anaparanın getirisi (100 TL) üzerinden vergi ödeyecektir.[22] Örnek-7: Gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahibi Ali MERAL, 2013 takvim yılında 80.000 TL ticari kazanç elde etmiş olup, 2013 yılında ücretliler adına BES’e ödediği katkı payı 10.000 TL’dir.
Bu durumda 01.01.2013’ten itibaren gelecek yeni sisteme göre, mükellef ödediği katkı payını, gelir vergisi beyanında indirim konusu yapamayacaktır. Ancak, mükellef ödediği bu tutarı 40/9 kapsamında dönem içinde gider yazma hakkına sahiptir. Örnek 8: Mevlüt ÇAĞAP’ın BES’e aktardığı tutar 200.000 TL olup, 2013 yılında 10 yıl süreyle katkı payı ödemekle beraber emekli olmadan sistemden ayrılmıştır. GVK’nın 75/16-b bendi kapsamında (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil) kendisine GVK’nın 94/16-b[23] bendi gereği gelir vergisi tevkifatı yapıldıktan sonra net 245.000 TL ödemede bulunulmuştur. www.ozdogrular.com
Yeni sistem gereği, yapılan ödemenin sadece getiri kısmı menkul sermaye iradı sayılarak, sadece bu tutar üzerinden tevkifat yapılmaktadır. Eski sistemde ise; 250.000 TL üzerinden tevkifat yapılmış olacaktı.[24] IV- SONUÇ Yurtiçi tasarrufların en azından dünya ortalamasına çıkarılması ve 1998 yılından beri azalan yurtiçi tasarruf oranındaki söz konusu azalmanın önüne geçilmesi için önlem alınması bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu bağlamda 6327 Sayılı Kanun ile tekrar şekillendirilen BES yurtiçi tasarruf oranı düşüklülüğü sorununu çözme adına atılmış önemli bir adımdır.[25] www.ozdogrular.com 6327 Sayılı Kanun ile BES’e katılımcılar tarafından ödenen katkı paylarının gelir vergisi matrahından indirilmesi uygulamasına son verilmiş, bunun yerine belli sınırlar dahilinde Devlet Katkısı sağlanarak, BES’teki teşvik unsuru yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca BES’ten ayrılanlara yapılan ödemelerin tamamının menkul sermaye iradı olarak kabul edilmesi uygulamasından vazgeçilmiştir. 01.01.2013’ten itibaren yeni BES ile gelen yenilikleri şu şekilde sıralayabiliriz;
E-Yaklaşım * Vergi Müfettiş Yrd. [1] Makalenin bundan sonraki bölümlerinde kısaca BES olarak yer alacaktır. [2] Ahmet EROL - A. Ercan YILDIRIM, Tüm Yönleriyle Bireysel Emeklilik Sistemi, Yaklaşım Yayınları, Ocak 2004, 2. Baskı. [3] Selahattin GÖKMEN, “Bireysel Emeklilik Sisteminde Yeni Dönem Başlıyor”, Vergi Sorunları, Gelirler Kontrolörleri Derneği Yayını, Ağustos 2012, Sayı:287. [4] “Bireysel Emeklilikte Yeni Dönem”, http://www.ykemeklilik.com/Content/beste-devlet-katkisi.aspx. [5] Makalenin bundan sonraki bölümlerinde kısaca “GVK” olarak yer alacaktır. [6] Zeynullah GİDER, “6327 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun Amacı ve Bireysel Emeklilik Sisteminden Elde Edilen Gelirin Vergilendirilmesinde Meydana Gelen Değişiklikler”, Vergi Dünyası, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayını, Ekim 2012, Sayı:374. [7] GİDER, agm. [8] Eski sistemde şahıs sigorta primlerinde % 5, BES’e ödenen katkı paylarında %10’luk sınır üst sınır vardı. Yeni sistem ile BES’ödenen katkı payları gerçek ücretten indirilemeyecek olup, sigorta primlerindeki üst sınır ise tek oran olarak %15 oranında belirlenmiştir. [9] Konut, taşıt ve tüketici gibi kredilerin kullanımı sırasında bu kredilere bağlı olarak ilgili bankalarca yapılan hayat sigortası poliçelerine ilişkin ödenen primler, GVK’nın 63/3 numaralı bendinin uygulamasında indirim olarak dikkate alınabilecektir. [10] GİDER, agm [11] 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu [12] GİDER, agm. [13] 4632 Sayılı Kanun’un EK 1. Maddesi şu şekildedir., “İşveren tarafından ödenenler hariç katılımcı adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde yirmibeşine karşılık gelen tutar, şirketler tarafından emeklilik gözetim merkezine iletilen bilgiler esas alınarak Devlet katkısı olarak emeklilik gözetim merkezince hesaplanır. Devlet katkısı, Müsteşarlık bütçesine konulan ödenekten katılımcıların ilgili hesaplarına şirketler aracılığıyla aktarılmak üzere emeklilik gözetim merkezine ödenir. Şu kadar ki, bir katılımcı için bir takvim yılında ödenen ve Devlet katkısı tutarının hesaplanmasına esas teşkil eden katkı paylarının toplamı ilgili takvim yılına ait hesaplamaya ilişkin dönemin sona erdiği tarihte geçerli brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet eden toplam tutarını aşamaz. Bu ödenekten bütçenin diğer kalemlerine hiçbir şekilde aktarma yapılamaz. Devlet katkısı, katkı payı ödemelerinden ayrı olarak takip edilir ve Müsteşarlıkça belirlenen yatırım araçlarında yatırıma yönlendirilir.” [14] “10 Soruda Yeni BES”, http://www.bnpparibascardif.com.tr/10_Soruda_Yeni_Bes%5Cindex.html. [15] “Bireysel Emeklilik Sisteminde Yenilikler Nelerdir?”, www.garantiemeklilik.com.tr. [16] 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu [17] GİDER, agm. [18] Emeklilik şirketi, 4632 Sayılı Kanuna göre kurulan ve bireysel emeklilik sisteminde faaliyet göstermek üzere bu Kanun ile ihdas edilen emeklilik branşında ruhsat almış şirketi ifade eder. [19] Döner sermayeden alınan ek ödemeler ile maaş ödemelerinin tek işverenden alınan ücret olarak değerlendirildiği durumlarda, Gelir Vergisi Kanunu’nun 63. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinin uygulamasında ek ödemeler de indirim matrahının tespitinde dikkate alınır. [20] “Çocuk” veya “küçük çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, “eş” tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder. [21] 23.10.2012 tarih ve GVK-85/2012-7/Bireysel Emeklilik Sistemi-4 sayılı GVK Sirküleri [22] Cumhur ÇETİN, “Bireysel Emeklilik Sisteminde Neler Değişti?”, www.muhasebetr.com.tr. [23] Tevkifat oranı; %10’dur. [24] Konunun anlaşılması için, örnekte yer alan tutarda bir getiri elde edildiği varsayılmıştır. [25] GİDER, agm. [26] GÖKMEN, agm. [27] Umut VARLI, “Bireysel Emeklilik Sisteminde Yeni Teşvik Unsuru: Devlet Katkısı”, Yaklaşım, yaklaşım Yayıncılık, Ağustos 2012, Sayı:236. [28] “Bireysel Emeklilikte Kesintilere Fren”, http://emekli.tv/bireysel-emeklilik/bes-kesinti-fren.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Copyright © 2005 - 2024
Özdoğrular
Yasal Uyarı
