I- GİRİŞ

15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi sahibi olan yatırımcıların yanı sıra gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarının yapımında çalıştırılan sigortalılardan dolayı da 5510 sayılı Kanun’un Ek-2. maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılmasına imkan sağlanmıştır. www.ozdogrular.com

Bu yazımızda, teşvik belgesine konu gemi yat, yüzer tesis ve deniz araçlarının inşasında çalıştırılan sigortalılardan dolayı Ek-2. maddede öngörülen teşvikten ne şekilde yararlanılabileceği hususu ile teşvikten yararlanılması sırasında dikkat edilmesi gereken hususlara yer verilmiştir. www.ozdogrular.com

II- TEŞVİKTEN YARARLANMA ŞARTLARI

Gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarının yapımında çalıştırılan sigortalılardan dolayı, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar çerçevesinde 5510 sayılı Kanun’un Ek-2. maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için,

- T.C. Ekonomi Bakanlığı’nca düzenlenmiş bir teşvik belgesinin olması,

- İnşa edilen her bir gemi, yat, yüzer tesis ve deniz aracı için işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezinde ayrıca işyeri dosyası tescil ettirilmesi,

- İşverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunmaması,

- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 22/A maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı tahsilat dairelerine müracaat tarihinden önceki 15 gün içinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,

- e-Borcu Yoktur aktivasyonu için başvuruda bulunulması,

- Aylık prim ve hizmet belgelerinin 16322 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi, 

-  Tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi,

- Kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığı veya sahte sigortalı bildiriminde bulunulduğu yönünde bir tespitin bulunmaması

gerekmektedir. www.ozdogrular.com

III- TEŞVİKTEN YARARLANILACAK SÜRE

Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlardan dolayı teşvik belgesinin tamamlama vizesinin yapılmasının ardından, teşvikten yararlanacak olan işyerlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirildiği tarihi takip eden aybaşından başlanılarak yararlanılabilmektedir. Buna karşın, gemi yatırımlarından dolayı söz konusu teşvikten yararlanılabilmesi için teşvik belgesinin alınmış olması yeterli olup, ayrıca tamamlama vizesinin yapılmış olması gibi bir şart aranılmamaktadır.

Teşvik belgesine konu olan gemi inşasında çalıştırılan sigortalılardan dolayı, teşvik belgesinin alındığı tarihi takip eden ay başından itibaren yararlanılması mümkün olup, yaralanma süresi 18 ayı geçemeyecektir. www.ozdogrular.com

Dolayısıyla, gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarının inşasının 18 aylık süreden önce bitirilmesi halinde, bakiye süreler için sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılamayacağı gibi, gemi inşasının 18 aylık süre içinde tamamlanamamış olması halinde 18 aylık süreden sonra da yine söz konusu teşvikten yararlanılması mümkün olamayacaktır. www.ozdogrular.com

Diğer taraftan, büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlardan dolayı teşvikten yararlanılabilecek azami sürenin yanı sıra, ayrıca teşvikten yararlanılacak azami prim tutarının da aşılmamış olması şartı aranmasına rağmen, gemi yatırımlarından dolayı yalnızca süre yönünden 18 aylık sürenin aşılıp aşılmadığına bakılmakta, teşvikten yararlanılacak azami prim tutarı ile ilgili bir kontrol yapılmamaktadır.

IV- TEŞVİKTEN YARARLANILACAK SİGORTALI SAYISI

Gemi inşasında çalıştırılan sigortalardan dolayı teşvikten yararlanılacak sigortalı sayısı, teşvik belgeli her bir gemi için ayrı ayrı olmak üzere Ekonomi Bakanlığı’nca belirlenecek olup, teşvikten yararlanılacak sigortalı sayısı Ekonomi Bakanlığı’nca belirlenen sayıyı aşamayacaktır.

Bu çerçevede, gemi inşasında çalıştırılan sigortalı sayısının Ekonomi Bakanlığı’nca belirlenen sayının üzerinde olması halinde, işveren hissesi sigorta primi teşvikinin prime esas kazanç altı sınırı üzerinden verildiği dikkate alındığında, teşvikten yararlanılacak sigortalıların belirlenmesi sırasında, ay içindeki prime esas kazanç tutarı en yüksek olan sigortalıların değil, prim ödeme gün sayısı en fazla olan sigortalıların tercih edilmesi, teşvikten azami ölçüde yararlanmasına imkan sağlayacaktır. www.ozdogrular.com

V- TEŞVİKTEN YARARLANILABİLMESİ İÇİN İŞVERENLERCE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarında çalıştırılan sigortalılardan dolayı Ek-2. maddede öngörülen teşvikten yararlanılabilmesi için işverenlerce 16322 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna yasal süresi içinde verilmesi gerekmektedir.

Aylık prim ve hizmet belgelerinin 16322 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle gönderilebilmesi için de yatırıma konu olan her bir gemi, yat, yüzer tesis ve deniz aracı için ayrıca işyeri bildirgesi düzenlenerek yeni bir işyeri dosyası tescil edilmesi,  tescil edilecek olan işyeri için ayıca e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresi alınması ve 16322 sayılı Kanun numarasının seçilmesine imkan sağlayan tanımlamanın yapılmış olması icap etmektedir.

Bu bağlamda, gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarında çalıştırılan sigortalılar için tescil edilecek olan işyeri dosyalarının “3011-Gemilerin ve yüzer yapılan inşası” iş kolu kodunda tasnif edilmeleri mümkün bulunmaktadır.

Hal böyle olmakla birlikte, teşvik belgeli her bir gemi, yat, yüzer tesis ve deniz aracı için yapılan tescil işleminin, 5510 sayılı Kanun’un 11. maddesinde öngörülen nitelikte bir tescilden ziyade,  anılan Kanun’un Ek-2. maddesinde öngörülen teşvikten yararlanılabilmesi için yapılmış bir tescil olması nedeniyle, işyeri bildirgesinin yasal süresi geçirildikten sonra Kurum’a verilmiş olması halinde, tescil işleminin yapılmasının ardından ortaya çıkacak idari para cezasının ilgili sosyal güvenlik merkezince iptal edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi sahibi olan yatırımcılar tarafından düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde 16322/26322 sayılı kanun numarasının seçilmesine imkan sağlayan tanımlar her ne kadar Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğü’nce yapılacak olsa da, gemi yatırımlarından dolayı öncelikle işyeri dosyasının tescili gerektiğinden, teşvik belgeli gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarında çalışan sigortalılar için düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde 16322 sayılı Kanun numarasının seçilmesine imkan sağlayan tanımlamaların, ilgili sosyal güvenlik merkezi tarafından yapılması icap etmektedir. www.ozdogrular.com

VI- TEŞVİKTEN YARARLANILACAK PRİM TUTARI

Teşvik belgeli gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarında çalışan sigortalıların prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançlarına isabet eden işveren hissesi prim tutarının tamamı Ekonomi Bakanlığı’nca karşılanacaktır.

Öte yandan, 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan, “Bu fıkra ve diğer ilgili mevzuatla sağlanan sigorta prim desteklerinin aynı dönem için birlikte uygulanması halinde, bu destek öncelikle uygulanır.” hükmüne istinaden,  16322 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı öncelikle beş puanlık prim indiriminden, ardından 2012/1 sayılı Tebliğ’de öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılacaktır. Ancak, bahse konu Tebliğ’de öngörülen teşvikten işveren hissesinden beş puanlık kısım düşüldükten sonra bulunan oran üzerinden yararlanılabilecektir.

Örneğin, 3011-Gemilerin ve yüzer yapılan inşası iş kolu kodunda tasnif edilmiş işyeri işverenlerinin ödemeleri gereken kısa vadeli sigorta kolu prim oranının 2,5 olduğu dikkate alındığında, gemi yatırımı yapılmış bir işyerinde, 2012/Eylül ayına ilişkin 16322 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı

Sigortalı sayısının: 9 sigortalı

Prim ödeme gün sayısının: 195 gün

Prime esas kazanç tutarının: 12.000,00 TL

olduğu varsayıldığında,

12.000,00 x 5 / 100 =  600,00 TL (05510) Hazine’ce karşılanacak tutar

31,35 x 195 = 6.113,25 TL (135 güne isabet eden prime esas kazanç alt sınırı)

21 – 5 = 16 Beş puanlık kısım düşüldükten sonra kalan işveren hissesi

6.113,25 x 16 / 100 = 978,12 TL (16322) T.C. Ekonomi Bakanlığı’nca karşılanacak tutar olacaktır. Bu durumda işveren tarafından ödenecek olan tutar;

12.000,00 x 35 = 4.200,00

4.200,00 – (600,00 + 978,12 =) 1.578,12 = 2.621,88 TL olacaktır.

VII- SONUÇ

Gemi, yat, yüzer tesis ve deniz araçlarının yapımında çalıştırılan sigortalılardan dolayı, teşvik belgesinin alındığı tarihi takip eden ay başından itibaren 18 aylık süre zarfında yararlanılması (gemi inşasının devam etmesi kaydıyla) mümkün bulunmaktadır.

Bahse konu yatırımlar dolayısıyla sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için teşvik belgeli her bir gemi, yat, yüzer tesis ve deniz aracı için

- “3011-Gemilerin ve yüzer yapılan inşası” iş kolu kodunda yeni bir işyeri dosyasının tescil edilmiş olması,

- Ayrıca e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresi alınması,

- İlgili sosyal güvenlik merkezince 16322 sayılı Kanun numarasının seçilmesine imkan sağlayan tanımlamanın yapılmış olması

gerekmektedir.

Eyüp Sabri DEMİRCİ*

Yaklaşım

*           Sosyal Güvenlik Kurumu, İşverenler Prim Daire Başkanlığı, Şube Müdürü

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.