I- GİRİŞ

Ülkemizin imzalamış olduğu sosyal güvenlik sözleşmelerinin sağlık sigortasına ilişkin hükümlerinden bu güne kadar Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan sağlık yardımlarından yararlanma hakkına sahip kişilerden sadece 5510 sayılı Kanun’un 4/1(a) kapsamındakiler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler yararlanmakta idi. www.ozdogrular.com

Almanya irtibat kurumu ile varılan mutabakata istinaden Sosyal Güvenlik Kurumu Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurt dışı Hizmetler Daire Başkanlığı’nca çalışmaları tamamlanan ve yayımlanan Genelge(1) ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’un 4/1(b) ve 4/1(c)  kapsamındakiler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin de Türkiye Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’nin(2) sağlık sigortası uygulamalarından yararlanabilmeleri sağlanmıştır. www.ozdogrular.com

Bu yazımızda 5510 sayılı Kanun’un 4/1(b) ve 4/1(c)  kapsamındakilerin düzenlemeden önceki yurt dışı sağlık yardım masraflarının karşılanması, düzenlemeden yararlanma usul ve esasları hakkında açıklamalara yer verilecektir.

II- 5510 SAYILI KANUN’UN 4/1(b) VE 4/1(c) KAPSAMINDAKİLERİN DÜZENLEMEDEN ÖNCEKİ YURT DIŞI TEDAVİ MASRAFLARININ KARŞILANMASI

5510 sayılı Kanun’una göre, Kanun kapsamındakilerin sadece yurtiçindeki tedavi masrafları Sosyal Güvenlik Kurumu’nca karşılanmaktadır. Ancak yurt dışı tedavilerinden;

- Geçici görevli olarak yurt dışında bulunanların acil hallerdeki,

- Sürekli görevli olarak yurt dışında bulunanlar ile kendilerine refakat eden bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerinin tüm,

- Tedavi amaçlı olarak yurt dışına gönderilenlerin tedavilerine ilişkin,

- Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre sağlık yardım hakkına sahip kişilerin sözleşme kapsamındaki sağlık yardım masrafları da Sosyal Güvenlik Kurum’ca karşılanmaktadır.

Bu kapsamda, bağımsız çalışanlar ile kamu çalışanlarının yurt dışında turistik amaçla bulundukları sırada acil hallerde olsa bile tedavi masraflarının yasal olarak ödenmesine imkan bulunmamaktadır. www.ozdogrular.com

Diğer yandan, geçici ya da sürekli görevle yurt dışına giden kamu görevlilerinin yurt dışındaki tedavi masraflarının tamamı kurumlarınca ödenmekte daha sonrada Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) belirtilen fiyatlar üzerinden masraf iadesi almaktadırlar. Aradaki fark tutarlarının kurumlar tarafından karşılanması gerekmektedir. Bu durum ise kurumlar ile Maliye Bakanlığı arasında sorunlara neden olmaktadır. Bağımsız çalışanlar da ödedikleri tutarlarla SUT fiyatları arasındaki fiyat farklarını ceplerinden ödemek zorundadırlar.

III- 4/1(b) KAPSAMINDAKİLERDEN SÖZLEŞMEYE GÖRE SAĞLIK YARDIMLARINDAN YARARLANACAKLAR

Aşağıda sayılan bağımsız çalışanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler, Almanya’da sağlık yardımlarından yararlanmak için belge talep ettiklerinde, talep tarihinden önceki ay dahil olmak üzere prim ve prime ilişkin her türlü borcunu ödenmiş olması halinde, Türkiye Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin sağlık yardımları hükümlerinden yararlanacaklardır.

- Sigortalıların geçici görevli olarak veya turistik amaçlı olarak 2 aya kadar Almanya’da bulundukları sırada acil hallerdeki,

- Sigortalıların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin turistik amaçlı olarak 2 aya kadar Almanya’da bulundukları sırada acil hallerdeki,

- Sigortalıların ve aylık gelir sahiplerinin bakmakla yükümlü oldukları kişilerin öğrenim amaçlı olarak sömestr süreleri ile sınırlı olmak üzere Almanya’da bulundukları sırada acil hallerdeki,

- Gelir veya aylık alanlarla bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin turistik amaçlı olarak 3 aya kadar Almanya’da bulundukları sırada acil hallerdeki,

- Sigortalıların bakmakla yükümlü oldukları kişiler ve gelir veya aylık alanlarla bakmakla yükümlü oldukları kişilerin daimi olarak Almanya’da ikametlerinde birer yıllık sürelerle tüm,

- Sigortalılar ve gelir veya aylık alanlarla bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin tedavi amaçlı olarak Almanya’ya gönderildiklerinde sağlık raporunda belirtilen sürede, tedavilerine ilişkin tüm

sağlık yardım masrafları Sosyal Güvenlik Kurumu’nca karşılanacaktır. www.ozdogrular.com

IV- 4/1(c) KAPSAMINDAKİLERDEN SÖZLEŞMEYE GÖRE SAĞLIK YARDIMLARINDAN YARARLANACAKLAR

Aşağıda sayılan kamu çalışanları ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler, Türkiye Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin sağlık yardımları hükümlerinden yararlanacaklardır.

- Sigortalıların geçici görevli olarak 6 aya kadar Almanya’da bulundukları sırada acil hallerdeki,

- Sigortalıların sürekli görevli olarak Almanya’da bulundukları sırada kendileri ve refakatlerindeki bakmakla yükümlü oldukları kişilerin tüm,

- Sigortalılar ve emeklilerle bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin turistik amaçlı olarak, sigortalıların kendilerinin izin süresi kadar, diğerlerinin 3 aya kadar Almanya’da bulundukları sırada acil hallerdeki,

- Sigortalıların ve emeklilerin bakmakla yükümlü oldukları kişilerin öğrenim amaçlı olarak sömestr süreleri ile sınırlı olmak üzere Almanya’da bulundukları sırada acil hallerdeki,

- Sigortalıların bakmakla yükümlü oldukları kişiler ve emeklilerle bakmakla yükümlü oldukları kişilerin daimi olarak Almanya’da ikametlerinde birer yıllık sürelerle tüm,

- Sigortalılar ve emeklilerle bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin tedavi amaçlı olarak Almanya’ya gönderildiklerinde sağlık raporunda belirtilen sürede, tedavilerine ilişkin tüm sağlık yardım masrafları Sosyal Güvenlik Kurumu’nca karşılanacaktır. www.ozdogrular.com

V- SONUÇ

Yapılan düzenleme ile kamu çalışanlarının Sözleşme kapsamına alınması sonucunda Almanya’daki tedavilerle sınırlı olmak üzere, kurumlarla Maliye Bakanlığı arasındaki yurt dışı tedavilerinin ödenmesi konusundaki sorun ortadan kaldırılmış, bağımsız çalışanların da ceplerinden ilave ücret ödemeleri önlenmiştir.

Almanya’da Sözleşme kapsamında verilen sağlık yardım masrafları ile Sözleşme haricindeki sağlık yardım masrafları arasında 2-3 kata varan farklar bulunmaktadır. 5510 sayılı Kanun’un 4/1(b) ve 4/1(c)  kapsamındakiler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin de Sözleşmesinin sağlık sigortası uygulamalarından yararlanmaya başlamaları ile ülke olarak Alman sağlık tesislerine daha az ücret ödenmesi sağlanmıştır.

5510 sayılı Kanun’un 4/1(b) ve 4/1(c)  kapsamındakiler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin Türkiye Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin sağlık sigortası uygulamalarından yararlanmaya başlamaları ile elde edilen kazanımlar göz önüne alındığında ülkemizin imzalamış olduğu sosyal güvenlik sözleşmelerinden sağlık uygulamaları olan diğer sözleşmelere de bu grupların dahil edilmesinin önemi ortaya çıkacaktır. www.ozdogrular.com

Sosyal güvenlik sözleşmelerinin tadillerinin uzun bir zaman aldığı düşünüldüğünde, 5510 sayılı Kanun’un 4/1(b) ve 4/1(c)  kapsamındakiler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin diğer sözleşmelerin sağlık sigortası kapsamına alınmalarını sağlamak amacıyla acil olarak sözleşmelerin tadil çalışmalarına başlanılması gerekmektedir.

Zalif MERT*

Yaklaşım

*           Sosyal Güvenlik Kurumu, Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı Şube Müdürü V.

(1)        SGK’nın, 26.11.2012 tarih ve 2012/38 sayılı Genelgesi.

(2)        01.11.1965 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesi

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.