I- GİRİŞ

Uzlaşma, Sosyal Güvenlik mevzuatında çok yen bir kavram olarak nitelendirebiliriz. Uzlaşma, 08.05.2008 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5754 sayılı Kanunla, 5510 sayılı Kanun’da yapılan değişiklik ile uygulamada yerini almıştır. Makalemizde, Sosyal Güvenlik mevzuatında, uzlaşmanın nasıl yapıldığını, tescilsiz işyerlerinde uygulamada nasıl farklılıklar gösterdiğini anlatmaya çalışacağız. www.ozdogrular.com

II- DEVAMLI MAHİYETTEKİ İŞYERLERİNDE UZLAŞMA NE ZAMAN YAPILABİLİR?

Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından devamlı mahiyetteki işyerlerinde yapılan asgari işçilik incelemesi sonucunda, tespiti yapılan ve sigortalılara mal edilmeyen fark sigorta primine esas kazanç matrahı üzerinden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hesaplanacak sigorta primi ve buna bağlı olarak uygulanacak idari para cezalarında, konuya ilişkin raporun işleme konulmasından önce işverenle uzlaşma yapılabilir. www.ozdogrular.com

Uzlaşmada dikkat edilecek hususlar;

*Uzlaşmaya varılması halinde bu durum tutanakla tespit edilir.

*Uzlaşılan tutarlar kesin olup, uzlaşma konusu yapılan tutarlar hakkında işverence dava açılamaz ve hiçbir mercie şikayet ve itirazda bulunulamaz.

*Uzlaşılan prim ve idari para cezaları, uzlaşma tutanağının düzenlendiği tarihten, itibaren bir ay içinde ödemek zorundadır.

* İşveren, uzlaşılan idari para cezası tutarı için ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlandırılmaz.

*Uzlaşılan tutarların, bu sürede tam olarak ödenmemesi halinde uzlaşma bozulur ve uzlaşılan tutarlar kazanılmış hak teşkil etmez.

*Uzlaşmanın temin edilememiş veya uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış olması veya uzlaşmanın bozulması hallerinde işveren, bu konuya ilişkin daha sonra uzlaşma talep edemez.

İnceleme esnasında sigortalılara mal edilemeyecek olan fark sigorta primlerinin yanı sıra sigortalılara mal edilecek olan fark sigorta primlerinin de ortaya çıkması halinde sigortalılara mal edilecek olan fark sigorta primleri uzlaşma kapsamına alınamaz, ayrıca sigortalılara mal edilecek olan fark sigorta primleri ve bu sigortalıların çalışmalarının bildirilmemesi veya eksik bildirimi nedeniyle uygulanacak olan idarî para cezaları da uzlaşma konusu yapılamaz. Burada sigortalılara mal edilecek olan sigorta primlerinde ifade edilmek istenen, inceleme esnasında çalıştığı tespit edilen kişilerin ismen tespitleri neticesinde, tespiti yapılan kişiler için istenen sigorta primi anlatılmak istenmiştir.

Uzlaşma sağlandıktan sonra aynı inceleme dönemlerine ilişkin olarak Kurum veya mahkeme kararıyla sigortalılara mal edilecek fark sigorta primlerinin ortaya çıkması halinde, daha önce eksik tahsil olunan sigorta primleri, sigortalının çalıştığı süre ve sigorta primine esas kazancı dikkate alınarak gecikme cezası, gecikme zammı ve ilgili idarî para cezası ile birlikte tahsil olunur.

Bu iki husus uzlaşma kapsamı dışında değerlendirilmiştir.

Devamlı mahiyetteki Tesciliz işyerleri ile ilgili uzlaşma ile ilgili olarak, Yapılan tespitlerden, çalıştığı tespit edilen ancak bildirimi yapılmayan kişiler için, işyeri bildirgesini ve işe giriş bildirgesinin yasal süresi içerisinde verilmemesinden, doğan idari para cezası uzlaşma kapsamı dışındadır. www.ozdogrular.com

III- UZLAŞMA SAĞLANAMAYAN HALLER VE YAPILACAK İŞLEMLER

İşverenin veya işverenin kanuni temsilcisinin, işveren vekilinin, uzlaşma konusunda etkilendirilmiş temsilcinin ve uzlaşma komisyonu üyelerinin katılımı ile yapılan toplantıda, uzlaşmanın temin edilememesi halinde, uzlaşma talebinin nelerden ibaret olduğu ve hangi hususlarda uzlaşma sağlanamadığı bilgilerini içeren ve tarafların imzalarını havi tutanak düzenlenmek suretiyle tespit edilecektir. İşverenin veya kanuni temsilcisinin, işveren vekilinin veya uzlaşma konusunda yetkilendirilmiş temsilcisinin;

a) Komisyonun davetine icabet etmemesi,

b) Uzlaşmaya geldiği halde uzlaşma tutanağını imzalamaması,

c) Uzlaşma tutanağını ihtirazı kayıtla imzalamak istemesi,

d) İşverenin veya işveren vekilinin bilinen en son adresine uzlaşma günü bildirme yazısının tebliğ edilememesi ya da tebliği yapılan yazıda belirtilen tarih ve yerde işveren veya işveren vekilinin uzlaşma toplantısına katılmaması, hallerinde de uzlaşma sağlanamamış sayılacaktır.

Posta ile veya memur vasıtasıyla gönderilen yazının tebliğ edilemeyerek geri gelmesi, tebliğ edilememeyi ifade eder.

Komisyonca birinci fıkrada belirtilen uzlaşmanın sağlanamama nedenini belirtmek üzere düzenlenecek tutanağın bir nüshası hazır bulunan işverene veya işveren vekiline tebliğ edilir.

İşverenin komisyonun uzlaşma davetine icabet etmemesi veya tebellüğden kaçınması, uzlaşmaya geldiği halde uzlaşma tutanağını imzalamadan imtina etmesi ya da ihtirazı kayıtla imzalamak istemesi sebebiyle, işverenin imzasını havi tutanak tanzim olunamaması halinde, belirtilen hususları içerecek şekilde tanzim olunacak ve uzlaşma komisyonu üyelerince imzalanacak tutanağın bir örneği, komisyon başkanının hazırlayacağı üst yazı ekinde muhatabına posta ile gönderilir. www.ozdogrular.com

IV- SONUÇ

Uzlaşma, Sosyal Güvenlik mevzuatında sadece devamlı mahiyetteki işverenler için yapılan bir uygulamadır. Bu kapsamda yapılan uzlaşmalar, işverenin çok daha maddi bir külfete girmemesi için bir fırsattır. Gerek idari para cezası gerekse sigorta primi açısından uzlaşmanın işverene sağlayacağı kazancın küçümsenmeyecek boyutta olduğu hususunu göz ardı etmemeleri kanaatindeyiz. 

Mehmet DEMİRCİ*

E-Yaklaşım

____________________

*  SGK, Tuzla Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür Yrd.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.