I- GİRİŞ

Maliye Bakanlığı’nın 08.10.2012 tarihli ve103112 sayılı Yazısı üzerine, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu(ÖTVK)’nın 8 ve 12. maddelerine göre, Bakanlar Kurulu’nca 08.10.2012 tarihinde kararlaştırılmış olan 08.10.2012 tarihli ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın 1, 2 ve 3. maddelerinde, 4760 sayılı ÖTVK’ya ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki vergi tutarları uygulanarak teslim edilen malların, imalatçılar tarafından imalatta kullanılmaları halinde vergi tutarlarının indirimli uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. İlgili Kararname’de düzenlenen indirimli vergi uygulamalarından kaynaklanan vergi farklılaştırmalarının alıcılara iade yöntemi ile uygulanması, ÖTVK’nın 12. maddesinin (4) numaralı fıkrasında Maliye Bakanlığı’na verilen yetkiye istinaden uygun görülmüş ve bu düzenlemelerin uygulama usul ve esaslarına ilişkin olarak, 11.10.2012 tarihli ve 28438 sayılı 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır.

Yazımızda, ÖTV’ de yapılan son düzenlemeler (08.10.2012 tarihli ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 11.10.2012 tarihli ve 28438 sayılı 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği) dikkate alınarak indirimli vergi uygulamalarından kaynaklanan vergi farklılaştırmaları nedeniyle ÖTV iadesi irdelenecektir.

II- ÖTV’DE İNDİRİMLİ VERGİ UYGULAMASI VE ÖTV İADESİ

08.10.2012 tarihli ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın eki Kararı’nın 1, 2 ve 3. maddeleri uyarınca;

1- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Bu Listeye Dahil Olmayan Malların İmalinde Kullanılması,

2- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Aynı Cetvelde Yer Alan Malların İmalinde Kullanılması ve

3- Baz Yağların İhracata Konu Edilecek Madeni Yağ veya Yağlama Müstahzarı İmalinde Kullanılması durumlarında vergi tutarlarının indirimli uygulanması söz konusudur.

Son düzenlemeler öncesi mevcut ÖTV mevzuatına baktığımızda, “1- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Bu Listeye Dahil Olmayan Malların İmalinde Kullanılması” hususu ÖTV Kanunu’nun “Verginin Tecili” başlığını taşıyan 8. maddesi ile ilişkilidir. Başka bir ifade ile ÖTV’de tecil/terkin müessesesinin uygulama alanına girmektedir.

“2- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Aynı Cetvelde Yer Alan Malların İmalinde Kullanılması” hususu ise yine ÖTV Kanunu’nun 9. maddesinde hüküm altına alınan “ÖTV’de Vergi İndirimi” müessesesinin uygulama alanına girmektedir.

Son olarak “3- Baz Yağların İhracata Konu Edilecek Madeni Yağ veya Yağlama Müstahzarı İmalinde Kullanılması” hususu ise yine ÖTV Kanunu’nun ihracat istisnası ve ÖTV’de tecil/terkin müessesesinin uygulama alanına girmektedir.

Mevcut durumdaki uygulamalar böyle iken 2012/3792 sayılı BKK ile yukarıda ifade edilen 3 durumda ÖTV tutarlarının indirimli uygulanmasına yönelik son düzenlemeler yapılmıştır.

Bu Kararname ile yapılan son düzenlemeler, ilgili ÖTV mükellefi olan alıcılar nezdinde vergi farkları yaratmaktadır. Bu vergi farkları hususunda ise, Maliye Bakanlığı ÖTV Kanunu’nun 12. maddesinin (4) numaralı fıkrasının kendisine vermiş olduğu yetkiyi kullanarak “Farkların Alıcılara İade Edilmesini” uygun görmüştür. Aşağıda bu iade sisteminin detayları, usul ve esasları irdelenmiştir.

A- ÖTV KANUNU’NA EKLİ (I) SAYILI LİSTENİN (B) CETVELİNDEKİ MALLARIN BU LİSTEYE DAHİL OLMAYAN MALLARIN İMALİNDE KULLANILMASI

Bu durum esas itibariyle ÖTV Kanunu’nun 8. maddesinin 1. fıkrasında (ÖTV de tecil/terkin uygulaması) hüküm altına alınmıştır. İlgili madde uyarınca, ÖTV Kanunu’na ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı, teminat alınmak suretiyle tecil olunmaktadır. Söz konusu malların tecil tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan vergi terkin edilmektedir. Bu hükümlere uyulmaması halinde, bu malların tecil/terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen verginin mahsubundan sonra kalan tutar, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun(AATUHK)’un 51. maddesinde belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilecektir. Ancak, tecil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen mücbir sebepler dolayısıyla terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı AATUHK’nın 48. maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilecektir.

2012/3792 sayılı BKK ile bu durum için ÖTV tutarlarının indirimli uygulanması nedeniyle ortaya çıkacak farklar için Farkların Alıcılara İade Edilmesi, 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği uyarınca, şu şekilde olacaktır:

2012/3792 sayılı BKK eki Karar’ın 1. maddesinde, ÖTVK’ya ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki vergi tutarları uygulanarak teslim edilen malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde imalatçılar tarafından kullanılması halinde, imalatta kullanılan mallar için bahse konu maddede GTİP numaraları itibariyle karşılarında gösterilen oran ile daha önce uygulanan vergi tutarının çarpılması suretiyle hesaplanan vergi tutarlarının uygulanacağı öngörülmüştür. Buna göre söz konusu mallara daha önce uygulanan vergi tutarları ile bu mallar için yukarıda belirtilen oranlara göre hesaplanan vergi tutarları arasındaki fark iade edilebilecektir. Söz konusu maddede ayrıca 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 2. maddesinde yer alan madeni yağ tanımına giren mallar ile bu kapsamda kullanılan diğer malların imal edilmesi halinde bu kapsamdaki imalatlar için bu hükmün uygulanmayacağı belirtilmiştir.

1- ÖTV Mükelleflerinin Tesliminde Verginin Beyanı

(I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların; bu listeye dâhil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere imalatçılara ÖTV mükellefleri tarafından tesliminde, diğer alıcılara teslimlerde olduğu gibi, bu malların birimi itibariyle (B) cetvelinde yer alan yürürlükteki vergi tutarları üzerinden vergi beyan edilerek ödenecektir. İthalatçı imalatçılar tarafından doğrudan ithal edilen (B) cetvelinde yer alan malların; (I) sayılı listeye dâhil olmayan malların imalinde kullanılması, ÖTVK’nın 2/3-a maddesi uyarınca teslim sayılacaktır. Buna göre ithalatçı imalatçılar, bu mallar için yurt içindeki ÖTV mükelleflerinin teslimlerinde olduğu gibi birimi itibariyle (B) cetvelinde yer alan yürürlükteki vergi tutarları üzerinden vergi beyan ederek ödeyeceklerdir. Diğer yandan bahse konu uygulama kapsamında, (I) sayılı listedeki malların ithalatı sırasında Gümrük İdaresince alınan teminatın çözümü işlemleri 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği çerçevesinde yerine getirilecektir.

2- ÖTV İadesi Talep Edilecek Malların İmalatta Kullanılma Süresi

Bu uygulama kapsamında kullanılmak üzere ÖTV mükelleflerinden satın alınan malların satın alma tarihini, ithal edilen malların ise ithal tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde imalatta kullanılması gerekmektedir.

3- İade Talep Edebilecekler

Bu uygulama kapsamında “Sanayi Sicil Belgesi”ni haiz alıcı imalatçılar iade talep edebilecektir. Ancak Petrol Piyasası Kanunu’nun 2. maddesinde yer alan madeni yağ tanımına giren mallar ile bu kapsamda kullanılan diğer malların imal edilmesi halinde bu kapsamdaki imalatlar için iade talep edilemeyecektir.

4- İadesi Talep Edilebilecek Vergi Tutarı

İmalatçıların (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malları, bu listeye dâhil olmayan malların imalinde kullanmaları halinde iadesini talep edebilecekleri vergi tutarı; bu mallar için daha önce ödenen vergi tutarları ile söz konusu Kararname’nin eki Karar’ın 1. maddesinde belirlenen oranlara göre hesaplanan vergi tutarları arasındaki fark tutardır.

Örnek-1: İmalatçı (B), 10.10.2012 tarihinde yürürlükteki vergi tutarı olan 2,2985 TL/kg’yi ödeyerek ÖTV mükellefi (A)’dan satın aldığı (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan solvent türlerinden white spirit isimli malı, (I) sayılı liste dışında yer alan boya imalatında süresinde kullanmıştır. Bu durumda imalatçı (B), imalatta kullandığı mal için ÖTV mükellefi (A) tarafından beyan edilerek ödenen 2,2985 TL/kg vergi ile bu verginin bahse konu Kararname’nin 1. maddesinde gösterilen oran olan % 0,75 ile çarpılması sonucu hesaplanan 0,0172 TL/kg vergi tutarı arasındaki farkı (2,2985-0,0172= 2,2813 TL/kg) iade talep edebilecektir.

Örnek-2: İthalatçı imalatçı (C), (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan baz yağı ithal ederek, 10.10.2012 tarihinde (I) sayılı liste dışında yer alan mürekkep imalatında süresinde kullanmıştır. Bu durumda imalatçı (C), imalatta kullandığı mal için ilgili vergilendirme döneminde yürürlükteki vergi tutarı olan 1,3007 TL/kg’yi beyan ederek ödeyecek, ödediği bu vergi ile Kararname’nin 1. maddesinde gösterilen oran olan % 28,5 ile çarpılması sonucu hesaplanan 0,3706 TL/kg vergi tutarı arasındaki farkı (1,3007-0,3706=0,9301 TL/kg) iade talep edebilecektir.

5- İade Talep Edilecek Vergi Dairesi ve Süresi

Bu uygulama kapsamında kullanılmak üzere ÖTV mükelleflerinden satın alınan malların satın alma tarihini, ithal edilen malların ise ithal tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde imalatta kullanılarak yine aynı süre içerisinde KDV (KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde Gelir veya Kurumlar Vergisi) yönünden bağlı bulunulan vergi dairesinden iade talebinde bulunulabilecektir. Ancak 12. ay içerisindeki kullanımlara ilişkin iade talepleri, bu ayı takip eden ay sonuna kadar yapılabilecektir. Bu süreler geçtikten sonra iade talep edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu taleplerin yukarıdaki süreler göz önünde bulundurularak kullanımı takip eden aybaşından itibaren en az birer aylık dönemler itibariyle iadesi talep edilen dönemdeki kullanımlara yönelik yapılması şarttır.

Örnek-1: 10.10.2012 tarihinde ÖTV’si ödenerek satın alınan 1.000 kg baz yağın 200 kg’si aynı ay içerisinde, kalan 800 kg’si ise 2013 yılı Kasım ayı içerisinde imalatta kullanılmıştır. Bu durumda Ekim ayında imalatta kullanılan200 kg baz yağa ilişkin iadesi talep edilebilecek ÖTV için 01.11.2012 tarihinden 31.10.2013 tarihine kadar ilgili vergi dairesine başvurulabilecektir. 800 kg baz yağ ise Tebliğ’in (1.2.) bölümünde belirtilen süreden sonra imalatta kullanıldığı için bu kullanıma ilişkin ÖTV iadesi talep edilemeyecektir.

Örnek-2: 10.10.2012 tarihinde ÖTV’si ödenerek satın alınan 1.000 kg baz yağın 500 kg’si aynı yıl Kasım ayı, kalan 500 kg’si ise aynı yıl Aralık ayı içerisinde imalatta kullanılmıştır. Bu durumda Kasım ayında imalatta kullanılan 500 kg baz yağa ilişkin iadesi talep edilebilecek ÖTV için 01.12.2012 tarihinden 31.10.2013 tarihine kadar iade talep edilebilecektir. Kasım ve Aralık ayı içerisindeki kullanım miktarlarına ilişkin toplu iade talebi ise 01.01.2013 tarihinden 31.10.2013 tarihine kadar yapılabilecektir.

Örnek-3: İthalatçı imalatçı tarafından 10.10.2012 tarihinde ithal edilen 1.000 kg baz yağın 500 kg’si 2013 yılı Ocak ayı, kalan 500 kg’si ise 2013 yılı Ekim ayı içerisinde imalatta kullanılmıştır. Bu durumda Ocak ayında imalatta kullanılan 500 kg baz yağa ilişkin iadesi talep edilebilecek ÖTV için 01.02.2013 tarihinden 31.10.2013 tarihine kadar iade talep edilebilecektir. Ekim ayı içerisindeki imalat Tebliğ’in (1.5.) bölümünde belirtilen sürenin son ayı içerisinde gerçekleştirildiğinden, bu imalata ilişkin iade talebi 30.11.2013 tarihine kadar yapılabilecektir.

B- ÖTV KANUNU’NA EKLİ (I) SAYILI LİSTENİN (B) CETVELİNDEKİ MALLARIN AYNI CETVELDE YER ALAN MALLARIN İMALİNDE KULLANILMASI

Bu husus ise yine ÖTV Kanunu’nun 9. maddesinde hüküm altına alınan “ÖTV’de Vergi İndirimi” müessesesinin uygulama alanına girmektedir. İlgili madde uyarınca, özel tüketim vergisine tâbi malların, yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması halinde ödenen vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslara göre ödenecek vergiden indirilebilecektir(1).

2012/3792 sayılı BKK ile bu durum için ÖTV tutarlarının indirimli uygulanması nedeniyle ortaya çıkacak farklar için Farkların Alıcılara İade Edilmesi, 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği uyarınca, şu şekilde olacaktır:

08.10.2012 tarihli ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın eki Karar’ın 2. maddesinde, ÖTVK’ya ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki vergi tutarları uygulanarak teslim edilen malların, aynı cetvelde yer alan vergi tutarı daha düşük malların imalinde imalatçılar tarafından kullanılması halinde, bu mallar için imal edilen malın tabi olduğu ÖTV tutarının uygulanacağı öngörülmüştür. Buna göre söz konusu malların teslim tarihi itibariyle uygulanan vergi tutarları ile imal edilen malın tabi olduğu vergi tutarı arasındaki fark iade edilebilecektir. Söz konusu maddede ayrıca Petrol Piyasası Kanunu’nun 2. maddesinde yer alan madeni yağ tanımına giren mallar ile bu kapsamda kullanılan diğer malların imal edilmesi halinde, bu kapsamdaki imalatlar için bu hükmün uygulanmayacağı belirtilmiştir.

1- (B) Cetvelindeki Malların Aynı Cetveldeki Malların İmalinde Kullanılmak Üzere Tesliminde Verginin Beyanı

(I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların; ÖTV mükellefleri tarafından aynı cetveldeki vergi tutarı daha düşük malların imalinde kullanılmak üzere imalatçılara tesliminde, diğer alıcılara teslimlerde olduğu gibi, bu malların birimi itibariyle ÖTVK’ya ekli (I) sayılı listede yer alan yürürlükteki vergi tutarları üzerinden vergi beyan edilerek ödenecektir. İthalatçı imalatçılar tarafından doğrudan ithal edilen (B) cetvelinde yer alan malların, aynı cetveldeki vergi tutarı daha düşük malların imalinde kullanılması, ÖTVK’nın 2/3-a maddesi uyarınca teslim sayılmayacaktır. Bu malların ithalatı sırasında, Gümrük İdaresince alınan teminatın çözümü işlemleri ise 1 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği’nin (16.4./ı) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde yerine getirilecektir.

2- ÖTV İadesi Talep Edilecek Malların İmalatta Kullanılma Süresi

Bu uygulama kapsamında kullanılmak üzere ÖTV mükelleflerinden satın alınan malların satın alma tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde imalatta kullanılması gerekmektedir.

3- İade Talep Edebilecekler

Bu uygulama kapsamında “Sanayi Sicil Belgesi”ni haiz alıcı imalatçılar iade talep edebilecektir. Ancak Petrol Piyasası Kanunu’nun 2. maddesinde yer alan madeni yağ tanımına giren mallar ile bu kapsamda kullanılan diğer malların imal edilmesi halinde bu kapsamdaki imalatlar için iade talep edilemeyecektir.

4- İadesi Talep Edilebilecek Vergi Tutarı

İmalatçıların (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malları, aynı cetveldeki vergi tutarı daha düşük malların imalinde kullanmaları halinde, iadesini talep edebilecekleri vergi tutarı; bu mallar için ödenen vergi tutarları ile bu mallardan imal edilen mallar için beyan edilerek ödenen vergi tutarları arasındaki fark tutardır. İthalatçı imalatçılar tarafından doğrudan ithal edilen (B) cetvelinde yer alan malların, aynı cetveldeki vergi tutarı daha düşük malların imalinde kullanılması ÖTVK’nın 2/3-a maddesi uyarınca teslim sayılmayacağından, bu kapsamdaki kullanımlar için iade talep edilemeyeceği tabiidir.

Örnek: İmalatçı (B), 10.10.2012 tarihinde yürürlükteki vergi tutarı olan 2,2985 TL/kg’yi ödeyerek ÖTV mükellefi (A)’dan satın aldığı (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan solvent türlerinden white spirit isimli malı, aynı cetvelde yer alan ticari ismi tiner olan malın imalatında süresinde kullanmıştır. Bu durumda imalatçı (B), imalatta kullandığı mal için ÖTV mükellefi (A) tarafından beyan edilerek ödenen 2,2985 TL/kg vergi ile kendisinin imal ettiği tiner için ilgili vergilendirme döneminde beyan ederek ödediği 0,7390 TL/kg arasındaki farkı (2,2985-0,7390=1,5595 TL/kg) iade talep edebilecektir.

5- İade Talep Edilecek Vergi Dairesi ve Süresi

ÖTV mükelleflerinden bu uygulama kapsamında kullanılmak üzere mal satın alan imalatçılar, bu mallardan imal ettikleri malın teslimine ilişkin verginin beyan dönemini takip eden aybaşından itibaren 3 ay içerisinde KDV (KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde Gelir veya Kurumlar Vergisi) yönünden bağlı bulunulan vergi dairesinden iade talebinde bulunabileceklerdir. Bu süre geçtikten sonra iade talep edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu talepler, yukarıdaki süreler göz önünde bulundurularak, satılan malların imalatında kullanılan malların iadesi talep edilebilecek vergisi için beyan dönemini takip eden aybaşından itibaren en az birer aylık dönemler itibariyle yapılabilecektir.

Örnek-1: 10.10.2012 tarihinde özel tüketim vergisi ödenerek satın alınan 1.000 kg solvent türü white spirit isimli malın 200 kg’si Ekim ayı içerisinde ticari ismi tiner olan özel tüketim vergisine tabi malın imalatında kullanılmıştır. İmal edilen tinerin tamamı 13.11.2012 tarihinde teslim edilmiş ve buna ilişkin ÖTV ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenmiştir. Buna göre teslim edilen tinerin imalatında kullanılan mala ilişkin iadesi talep edilebilecek vergi için 01.12.2012 tarihinden 28.02.2013 tarihine kadar ilgili vergi dairesine başvurulabilecektir. www.ozdogrular.com

Örnek-2: 10.10.2012 tarihinde özel tüketim vergisi ödenerek satın alınan 1.000 kg solvent türü toluen isimli malın 500kg’si Kasım ayı, kalan 500 kg’si ise Aralık ayı içerisinde ticari ismi tiner olan özel tüketim vergisine tabi malın imalatında kullanılmıştır. Bu mallar kullanılarak imal edilen tinerin yarısı 10.01.2013 tarihinde kalan yarısı ise 25.02.2013 tarihinde teslim edilerek bu teslimlere ilişkin ÖTV ilgili vergilendirme döneminde beyan edilmiştir. Buna göre Ocak ayında teslim edilen tinerin imalatında kullanılan mala ilişkin iadesi talep edilebilecek vergi için 01.02.2013 tarihinden 30.04.2013 tarihine kadar; Şubat ayında teslim edilen tinerin imalatında kullanılan mala ilişkin iadesi talep edilebilecek vergi için ise 01.04.2013 tarihinden 30.06.2013 tarihine kadar ilgili vergi dairesine başvurulabilecektir.

C- BAZ YAĞLARIN İHRACATA KONU EDİLECEK MADENİ YAĞ VEYA YAĞLAMA MÜSTAHZARI İMALİNDE KULLANILMASI

Bu hususu ise yine ÖTV Kanunu’nun ihracat istisnası ve ÖTV’de tecil/terkin müessesesinin uygulama alanına girmektedir.

2012/3792 sayılı BKK ile bu durum için ÖTV tutarlarının indirimli uygulanması nedeniyle ortaya çıkacak farklar için Farkların Alıcılara İade Edilmesi, 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği uyarınca, şu şekilde olacaktır:

08.10.2012 tarihli ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın eki Karar’ın 3. maddesinde, ÖTVK’ya ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki vergi tutarları uygulanarak teslim edilen GTİP numaraları yazılı baz yağların; yine aynı maddede GTİP numaraları ile yer alan malların imalinde kullanılması ve imal edilen malların aynı Kanun’un 5. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca ihraç edilmesi veya 8. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca teslim edilerek ihracının gerçekleştirilmesi halinde, özel tüketim vergisi tutarının 0,0500 TL/Kg. olarak uygulanacağı öngörülmüştür. Buna göre baz yağların teslim tarihi itibariyle uygulanan vergi tutarları ile 0,0500 TL/Kg. arasındaki fark iade edilebilecektir.

1- ÖTV Mükelleflerinin Baz Yağ Tesliminde Verginin Beyanı

Kararname’nin eki Karar’ın 3. maddesinde GTİP numaraları ile yer alan (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki baz yağların; yine aynı maddede GTİP numaraları yazılı malların imalinde kullanılarak, imal edilen malların ÖTVK’nın 5. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca ihraç edilmesi veya 8. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca teslim edilmesi amaçlarıyla satın alınmasına yönelik teslimlerinde; diğer alıcılara teslimlerde olduğu gibi, ÖTV mükellefleri tarafından yürürlükteki vergi tutarları üzerinden vergi beyan edilerek ödenecektir. İthalatçı imalatçılar tarafından doğrudan ithal edilen (B) cetvelinde yer alan baz yağların, aynı cetveldeki bu Kararname’nin eki Karar’ın 3. maddesinde GTİP numaraları yazılı malların imalinde kullanılması, ÖTVK’nın 2/3-a maddesi uyarınca teslim sayılmayacaktır. Bu malların ithalatı sırasında, Gümrük İdaresi’nce alınan teminatın çözümü işlemleri ise 1 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği’nin (16.4./ı) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde yerine getirilecektir. www.ozdogrular.com

2- ÖTV İadesi Talep Edilecek Baz Yağların İmalatta Kullanılma ve İmal Edilen Malların Teslim Süresi

Bu uygulama kapsamında kullanılmak üzere ÖTV mükelleflerinden satın alınan baz yağların satın alma tarihini takip eden aybaşından itibaren 3 ay içinde imalatta kullanılması ve imal edilen malların aynı süre içerisinde ÖTVK’nın 5. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca ihraç edilmesi veya 8. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca teslim edilmesi gerekmektedir. Ayrıca ÖTVK’nın 8. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca yapılan teslimlerde Kanun’un bu maddesinde belirtilen sürede malın ihraç edilmesi şarttır.

3- İade Talep Edebilecekler

Bu uygulama kapsamında “Sanayi Sicil Belgesi” ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından verilen “Madeni Yağ Lisansı”nı haiz olan alıcı imalatçılar iade talebinde bulunabileceklerdir. www.ozdogrular.com

4- İadesi Talep Edilebilecek Vergi Tutarı

Bu uygulama kapsamında iadesi talep edilebilecek vergi tutarı; baz yağların ödenen vergi tutarı ile söz konusu Kararname’nin eki Karar’ın 3. maddesinde belirlenen tutar (0,0500 TL/Kg.) arasındaki fark tutardır.

Örnek: İmalatçı (B), 10.10.2012 tarihinde yürürlükteki vergi tutarı olan 1,3007 TL/kg’yi ödeyerek ÖTV mükellefi (A)’dan satın aldığı (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan baz yağ isimli malı, aynı cetvelde yer alan ve Kararname’nin 3. maddesinde GTİP numaraları belirtilen yağlama müstahzarı isimli mallardan birinin imalatında süresinde kullanarak, imal ettiği bu malı aynı süre içerisinde ihraç edilmek üzere ihracatçı (C)’ye teslim etmiş ve ihracat süresinde gerçekleşmiştir. Bu durumda imalatçı (B), imalatta kullandığı baz yağ için ÖTV mükellefi (A) tarafından beyan edilerek ödenen 1,3007 TL/kg vergi tutarı ile Kararname’de belirtilen indirimli vergi tutarı olan 0,0500 TL/kg arasındaki farkı (1,3007-0,0500=1,2507 TL/kg) iade talep edebilecektir. www.ozdogrular.com

5- İade Talep Edilecek Vergi Dairesi ve Süresi

ÖTV mükelleflerinden bu uygulama kapsamında kullanılmak üzere satın alınan baz yağların satın alma tarihini takip eden aybaşından itibaren 3 ay içerisinde imalatta kullanılarak imal edilen malların aynı süre içerisinde ÖTVK’nın 5. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca ihraç edilmesi halinde, ihracatın gerçekleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren; 8. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca teslim edilmesi halinde ise ihracatın gerçekleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren 3 ay içinde KDV (KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde Gelir veya Kurumlar Vergisi) yönünden bağlı bulunulan vergi dairesinden iade talebinde bulunulabilecektir. Bu süre geçtikten sonra iade talep edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu talepler, yukarıdaki süreler göz önünde bulundurularak, ihraç edilen malların imalatında kullanılan baz yağların iadesi talep edilebilecek vergisi için ihraç tarihini takip eden aybaşından itibaren en az birer aylık dönemler itibariyle yapılabilecektir.

Örnek-1: 10.10.2012 tarihinde ÖTV’si ödenerek satın alınan 1.000 kg baz yağın tamamı 15.12.2012 tarihinde aynı cetvelde yer alan ve Kararname’nin eki Kararı’n 3. maddesinde GTİP numarası belirtilen yağlama müstahzarı isimli mallardan birinin imalatında kullanılarak, imal edilen bu malın yarısı 25.01.2013 tarihinde, kalan yarısı ise 2/2/2013 tarihinde ihraç edilmiştir. Buna göre 25.01.2013 tarihinde ihraç edilen yağlama müstahzarı isimli malın imalatında kullanılan baz yağa ilişkin iadesi talep edilebilecek vergi için 01.02.2013 tarihinden 30.04.2013 tarihine kadar ilgili vergi dairesine başvurulabilecektir. Diğer taraftan 02.02.2013 tarihinde yapılan ihracat, bu Tebliğ’in (3.2.) bölümünde belirtilen süreden sonra yapıldığından, ihraç edilen bu malların imalatında kullanılan baz yağlar için ÖTV iadesi talep edilemeyecektir. www.ozdogrular.com

Örnek-2: 10.10.2012 tarihinde ÖTV’si ödenerek satın alınan 1.000 kg baz yağın 200 kg’si 03.11.2012 tarihinde aynı cetvelde yer alan ve Kararname’nin eki Karar’ın 3. maddesinde GTİP numarası belirtilen yağlama müstahzarı isimli mallardan birinin imalatında kullanılarak, imal edilen bu mal 15.12.2012 tarihinde ihraç edilmek üzere ihracatçıya teslim edilmiş ve ihracat 10.03.2013 tarihinde gerçekleşmiştir. Buna göre imalatta kullanılan 200 kg baz yağa ilişkin iadesi talep edilebilecek vergi için 01.04.2013 tarihinden 30.06.2013 tarihine kadar ilgili vergi dairesine başvurulabilecektir.

Özetle, iade uygulaması sadece,

1- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Bu Listeye Dahil Olmayan Malların İmalinde Kullanılması,

2- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Aynı Cetvelde Yer Alan Malların İmalinde Kullanılması ve

3- Baz Yağların İhracata Konu Edilecek Madeni Yağ veya Yağlama Müstahzarı İmalinde Kullanılması

durumlarında söz konusu olacaktır.

Sonraki yazımızda, bu yazının devamı olarak ÖTV iade uygulamasının hangi şekillerde (nakden, mahsuben) olacağı, ilgili dilekçeler, belgeler ve iade taleplerin yerine getirilmesi gibi konular üzerinde durulacaktır.

III- ÖTV İADE UYGULAMASI

2012/3792 sayılı BKK ile ÖTV’de indirimli vergi uygulaması kararlaştırılmıştır. 25 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği ile ilgili kararnamede düzenlenen indirimli vergi uygulamalarından kaynaklanan vergi farklılaştırmalarının alıcılara iade yöntemi ile uygulanmasının usul ve esasları düzenlenmiştir. Dolayısıyla, ÖTV’de iade uygulaması ve ilgili Tebliğ kapsamındaki ÖTV iade talepleri ilgili tebliğ uyarınca şu şekilde yapılacaktır:

A- MAHSUBEN İADE TALEPLERİ

Mahsuben iade, mükellefin kendisinin, ortaklık payı ile orantılı olmak üzere adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların) ithalat sırasında uygulananlar dâhil vergi borçları ve ferileri ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan borçları (sosyal sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası borçları ile bunların ferileri) için söz konusu olabilecektir.

1- Mahsup Dilekçesi

İade talebi, KDV (KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde Gelir veya Kurumlar Vergisi) yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilecek bir dilekçe (Gelir İdaresi Başkanlığınca standart bir dilekçenin kullanılma zorunluluğunun getirilmesi halinde bu dilekçe) ile yapılacaktır. İade alacağının sonraki dönemlerde muaccel hale gelecek vergi ve SGK borçlarına mahsubunun da talep edilmesi mümkündür. Ancak bu borçlar muaccel hale geldikçe mahsup talebinin, muaccel hale gelen her borç için ayrı dilekçe verilmek suretiyle yenilenmesi gerekmektedir. www.ozdogrular.com

2- Mahsup Dilekçesine Eklenecek Belgeler

İade taleplerinde dilekçe ekine aşağıdaki belgeler eklenecektir:

1- İade talep edenin sanayi sicil belgesi (aslı veya noter onaylı örneği). Bu belge bir defaya mahsus olmak üzere verilecek olup belgenin vize edilmesi veya yenilenmesi halinde yeni belge ibraz edilecektir.

2- İadeye konu ÖTV’leri içeren malların alımlarına ilişkin fatura ve benzeri belgelerin listesi.

3- İmal edilen mallarda ne kadar iadeye konu ÖTV’ye tabi mal kullanılması gerektiğine ve zayi miktarına ilişkin ilgili kuruluşlardan alınan ekspertiz raporları (Bu raporların sanayi odası bulunan illerde sanayi odalarından, sanayi odası bulunmayan illerde sanayi ve ticaret odalarından alınması gerekmektedir).

4- Ekspertiz raporlarına göre imalatta kullanılan miktarın uygunluğuna dair hesaplamaları içeren tablo.

5- Bu Tebliğ’in (1.) bölümündeki talepler için imalatta kullanılmak üzere temin edilen iadeye konu malların iade talep edilen döneme ilişkin dönem başı stoku, dönem içi alışları, imalatta kullanılan miktarları ile dönem sonu stoklarını gösterir tablo.

6- Bu Tebliğ’in (1.) bölümündeki talepler için imal edilen malların iade talep edilen döneme ilişkin dönem başı stoku, dönem içi imalat, dönem içi satış ve dönem sonu stok bilgilerini gösterir tablo.

7- Bu Tebliğ’in (2.) ve (3.) bölümündeki talepler için imalatta kullanılan malların satın alma ve imalatta kullanma tarihleri ile kullanım miktarlarını gösterir tablo.

8- Bu Tebliğ’in (2.) ve (3.) bölümündeki talepler için imal edilen malların satış faturaları listesi.

9- Bu Tebliğ’in (3.) bölümündeki talepler için EPDK tarafından verilen madeni yağ lisansı (aslı veya noter onaylı örneği). Bu belge bir defaya mahsus olmak üzere verilecek olup belgenin yenilenmesi halinde yeni belge ibraz edilecektir.

10- Bu Tebliğ’in (3.) bölümündeki talepler için gümrük beyannamesi bilgilerini gösterir liste. www.ozdogrular.com

3- Mahsup Talebinin Yerine Getirilmesi

İade talepleri, yukarıda belirtilen belgeler tamamlanmadıkça hüküm ifade etmeyecektir.

Mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu dışında diğer belgelerin tamamlanması ve mahsuba konu ÖTV tutarının ödendiğine dair satıcının vergi dairesinden teyit alınması üzerine yerine getirilecek olup ayrıca bu taleplerin tamamı vergi incelemesine sevk edilecektir. İlgili Tebliğ’in (1.) bölümünde ifade edilen ithalatçı imalatçılar için bağlı bulunduğu vergi dairesi tarafından yapılan kontrol üzerine mahsup işlemi yerine getirilecektir. Vergi inceleme raporunda (vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmiş raporu ifade etmektedir) iadeye engel bir durumun tespit edilmiş olması halinde rapora göre işlem tesis edilecektir.

4- Belge Eksikliği ya da Belgelerin Muhteviyatındaki Eksiklikler Nedeniyle Yapılamayan Mahsup İşlemleri

Vergi borçlarına (ithalde alınanlar hariç) mahsup taleplerinde vergi daireleri, mahsup talep dilekçesi ve eklerini inceleyerek belge ya da belgelerdeki muhteviyat eksikliklerini tespit edecek ve bu eksiklikleri mükellefe yazı ile bildirecektir. Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde eksikliklerini tamamlayan mükelleflerin mahsup talepleri, mahsup dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarih itibariyle yerine getirilecektir. www.ozdogrular.com

30 günlük ek süreden sonra eksikliklerini tamamlayan mükelleflerin mahsup taleplerinin ise eksikliklerin tamamlandığı tarih itibariyle yerine getirileceği ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen süre için gecikme zammı uygulanacağı tabiidir.

B- NAKDEN İADE TALEPLERİ

1- Nakden İade Dilekçesi

İade talebi, KDV (KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde Gelir veya Kurumlar Vergisi) yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilecek bir dilekçe (Gelir İdaresi Başkanlığınca standart bir dilekçenin kullanılma zorunluluğunun getirilmesi halinde bu dilekçe) ile yapılacaktır. www.ozdogrular.com

2- Nakden İade Talebinin Yerine Getirilmesi

Nakden iade taleplerinin tamamı vergi inceleme raporuna göre sonuçlandırılmaktadır. Ancak iade talep tutarı kadar teminat verilmesi halinde iade talebi, yukarıda belirtilen belgelerin tamamlanması ve iadeye konu ÖTV tutarının ödendiğine dair satıcının vergi dairesinden teyit alınması üzerine vergi inceleme raporunun sonucu beklenmeksizin 5 iş günü içerisinde gerçekleştirilecektir. Teminat olarak Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca banka teminat mektubu veya nakit Türk Lirası verilmesi uygun görülmüştür. Şu kadar ki; banka teminat mektuplarının paraya çevrilmeleri konusunda hiç bir sınırlayıcı şart taşımamaları ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar tarafından ilgili Tebliğ ekinde yer alan “Kesin ve Süresiz Teminat Mektubu Örneği”ne uygun düzenlenmiş olmaları gerekmektedir. Banka teminat mektubu karşılığında yapılan iade taleplerinde, teminat mektuplarının teyidi yapılmadan iade talebi sonuçlandırılmamaktadır. www.ozdogrular.com

Teminat çözümü işlemi, vergi inceleme raporuna (vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmiş raporu ifade etmektedir) göre gerçekleştirilmektedir. İlgili vergi dairesince teminat mektuplarının çözümü sırasında teminat mektubunun, uygun bir yerine; “ÖTV iadesi dolayısıyla alınan bu teminat mektubunun vergi dairemizde olan işlemi sona ermiştir.” şerhi düşülerek, tarih yazılmak ve mühür tatbiki suretiyle imzalanacaktır. Bu şerhi gören bankaların, vergi dairesinden ayrıca bir teyit almaksızın gerekli işlemi yapmaları mümkün olacaktır.

C- MAHSUP SONRASI ALACAĞIN NAKDEN İADESİ

İade hakkı sahipleri, iade alacaklarının yukarıda belirtilen şekillerde mahsubundan sonra kalan kısmının nakden iadesini talep ederlerse Nakden İade Talebinin Yerine Getirilmesi bölümündeki açıklamalara göre işlem yapılacaktır.

D- KAMUYA AİT KURULUŞLARIN İADE TALEPLERİ

Genel ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve sermayesinin % 51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası yukarıda sayılan kuruluşlara ait olanların iade talepleri, dilekçe ekinde iade için gerekli diğer belgelerin eksiksiz ibrazı üzerine vergi inceleme raporu aranmadan yerine getirilecektir. www.ozdogrular.com

IV- ÖTV İADE İNCELEMELERİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

Bu konuda genel esaslar(1) ise yukarıda yapılan açıklamalar ışığında şu şekilde olacaktır: 25 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği uyarınca söz konusu iade talepleri ister mahsuben ister nakden olsun, bir vergi incelemesini gerektirmektedir. Mahsuben iade talebi ilgili tebliğin, yukarıda detayları verilen, 4.1.2. Bölümünde belirtilen belgeler eksiksiz olarak tamamlandıktan ve mahsuben konu ÖTV tutarının ödendiğine dair satıcının vergi dairesinden teyit alındıktan sonra yerine getirilmektedir. Ve bu iade taleplerinin tamamı vergi incelemesine sevki yapılacaktır. www.ozdogrular.com

Nakden iade taleplerinde ise, talep edilen iade tutarı kadar teminat verilmesi halinde, vergi dairesi tarafından, anılan tebliğin 4.1.2. bölümünde belirtilen belgeler eksiksiz olarak tamamlandıktan ve nakden iadeye konu ÖTV tutarının ödendiğine dair satıcının vergi dairesinden teyit alındıktan sonra iade işlemi yerine getirilecektir ve bu iade taleplerinin tamamı vergi incelemesine sevk edilecektir. Nakden iade taleplerinde teminat verilmemesi halinde nakden iade taleplerinin tamamı vergi inceleme raporuna göre sonuçlandırılacaktır.

Bu kapsamda ÖTV iade incelemeleri şu usul ve esaslar çerçevesinde olacaktır:

1- Söz konusu iade inceleme talepleri, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından vergi müfettişleri tarafından incelenmesi için ilgili Grup Başkanlıklarına gönderilecektir.

2- Grup başkanlıkları kendilerine gönderilen bu kapsamdaki inceleme talep yazılarına istinaden en geç 5 iş günü içerisinde Vergi Müfettişi görevlendirecektir.

3- Bu kapsamda yapılan vergi inceleme türü “sınırlı inceleme” olacaktır.

4- Bu kapsamdaki sınırlı incelemelerin en fazla 3 ay içerisinde bitirilmesi esas olacaktır.

5- Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından tanzim olunacak ilgili tebliğ kapsamındaki ÖTV iade inceleme raporlarının disposizyonu ile raporda bulunması gereken asgari bilgiler şunlar olacaktır:

a- Genel Bilgi:

1- İncelemenin konusu, dönemi ve türü.                        

2- Mükellefin adı-soyadı, unvanı, vergi kimlik numarası, bağlı olduğu vergi dairesi.

3- İştigal konusu.

4- Sanayi sicil belgesi ve kapasite raporu.

5- Ortaklık olması halinde, ortakların ad ve soyadları ile vergi kimlik numaraları.

6- İade döneminde çalıştırılan işçi sayısı.

b- Usul İncelemeleri:

1- Yasal defterlerin tasdik durumuna ilişkin bilgiler.

2- Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin usulüne uygun olup olmadığı, gerçeği yansıtıp yansıtmadığı.

3- Defter kayıtlarının kayıt nizamına, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ve genel muhasebe kurallarına uygun olup olmadığı.

4- Verilmesi gereken beyannamelerin süresinde verilip verilmediği ve vergi mevzuatına uygun olup olmadığı.

c- Hesap İncelemeleri:

1- İadeye konu mal alış faturalarının gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığı, bunların ilgili sevk irsaliyeleri, nakliye giderleriyle ilgili faturaları ve benzeri belgelerle karşılaştırılarak mal hareketlerinin izlenmesi, bu belgelerde yer alan bilgilerin karşılaştırılarak tutarlarının doğruluğunun ve gerçekliğinin belirtilmesi.

2- İlgili tebliğ kapsamına giren malların, imalatta kullanılıp kullanılmadığına ilişkin yapılan çalışmanın (randıman incelemesinin), her türlü bilgi ve verilerle delillendirilerek ortaya konulması.

3- İhracat fatura bilgilerinin, gümrük çıkış beyannamelerinde yer alan bilgilerle mukayese edilmesi, miktar ve fiyat yönünden uygunluk sağlanması.

4- İade ve mahsup edilmesi gereken vergi tutarı ile ilgili tüm hesaplamaların yapılması.

V- SONUÇ

08.10.2012 tarih ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda ve 11.10.2012 tarih ve 28438 sayılı 25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği’nde yapılan son düzenlemeler ile indirimli vergi uygulamalarına ilişkin düzenleme yapılmış ve bu uygulamadan kaynaklanan vergi farklılaştırmalarının alıcılara iade yöntemi ile uygulanmasının çerçevesi çizilmiştir.

Özetle, iade uygulaması sadece, 1- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Bu Listeye Dahil Olmayan Malların İmalinde Kullanılması, 2- ÖTV Kanunu’na Ekli (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Aynı Cetvelde Yer Alan Malların İmalinde Kullanılması ve 3-Baz Yağların İhracata Konu Edilecek Madeni Yağ veya Yağlama Müstahzarı İmalinde Kullanılması durumlarında söz konusu olacaktır ve iade talepleri Mahsuben veya Nakden olabilecektir. www.ozdogrular.com

Söz konusu iade talepleri ister mahsuben ister nakden olsun, bir vergi incelemesini gerektirecektir. Dolayısıyla, özellikle iade sürecinin sağlıklı yürümesi açısından, yukarıda detayları verilen ÖTV iade incelemelerine ilişkin usul ve esasların bu kapsamda özenle dikkate alınması gerekmektedir.

Mehmet KALKINOĞLU*

Yaklaşım

*      Vergi Başmüfettişi (E. Baş Hesap Uzmanı)

(1)  ÖTV’de vergi indirim uygulaması hususunda detaylı açıklamalar için bkz. Mehmet KALKINOĞLU,  “Özel Tüketim Vergisinde Vergi İndirim Uygulaması”, Vergi Dünyası Eki, Ağustos 2012.

(1)  ÖTV incelemelerine ilişkin yapılacak incelemelere yönelik olarak Maliye Bakanlığı Makamının 17.10.2012 tarih ve 669 sayılı Onayı.

 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.