I- GİRİŞ

5510 sayılı Kanun’un 3-c/13.Maddesinde asgari ücret, 22.05.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu gereğince 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen bir aylık brut ücreti ifade edeceği belirtilmiştir. Buna göre, işçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi hayatını idame ettirecek zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden her yıl itibariyle, enflasyon hedefi gibi faktörlerde dikkate alınarak, başka bir ifade ile ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durum göz önünde bulundurularak Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenir.

2013 yılı asgari ücret rakamları, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından 27.12.2012 Tarih ve 2012/1 sayılı Kararı ile Resmi Gazete’de yayımlanarak 01. 01.2013 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir[1].

Bu hükümlere göre, 2013 takvim yılı için belirlenen asgari ücret ve buna paralel olarak belirlenen prim oranlarına göre asgari ücret, primler dikkate alınarak işverene maliyeti hakkında aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır. www.ozdogrular.com

II- SİGORTA PRİMİNİN GÜNLÜK, AYLIK, TAVAN VE TABAN    MİKTARI İLE İLGİLİ BAZI HUSUSLAR

Öte yandan, 5510 Sayılı Kanun’un 81.  Maddesinde ise prim oranları ve Devlet katkısına ilişkin oranlar belirtilmiş olup, genel olarak, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının %20’sidir. Fiili hizmet süresi  uygulanacak işlerde bu orana yine aynı madde de belirtilen oranların ilave edilmesi suretiyle belirlenir ve bu şekilde bulunan oran ile bu maddenin (a) bendinde belirtilen %20 oranı arasındaki farka ait primin tamamı işveren tarafından karşılanır.

Ayrıca, günlük kazanç sınırlarına ilişkin 82. maddede, “Bu Kanun gereğince alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, sigortalıların yaşlarına uygun asgarî ücretin otuzda biri, üst sınırı ise 16 yaşından büyük sigortalıların günlük kazanç alt sınırının 6,5 katıdır.

Günlük kazançları yukarıdaki fıkrada belirtilen alt sınırın altında olan sigortalılar ile ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden, günlük kazançları üst sınırdan fazla olan sigortalıların günlük kazançları da üst sınır üzerinden hesaplanır.

İkinci fıkraya göre sigortalının kazancı alt sınırın altında ise bu kazanç ile alt sınır arasındaki farka ait sigorta primleri ile ücretsiz çalışan sigortalılara ait sigorta primlerinin tümünü işveren öder.” hükümleri yer almıştır.

Bu hükümlere göre, sigorta primleri ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilere yer verilmiştir.

- 16 yaşından büyük sigortalıların sigorta primine esas tutulan günlük kazancın alt sınırı gösterge tablosundaki en düşük göstergenin katsayı ile çarpımının ,üst sınır ise üst gösterge tablosundaki en yüksek göstergenin katsayı ile çarpımının otuzda biridir.

- 16yaşından büyük sigortalıların günlük kazanç üst sınırı, alt sınırının 6, 5 katıdır.

- Günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalılar ile ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden, günlük kazançları üst sınırdan fazla olan sigortalıların günlük kazançları üst sınır üzerinden hesaplanır.

- 5510 sayılı Kanuna göre, kazancın alt sınırı altında olan sigortalının bu kazancı ile sigorta primine esas taban arasındaki fark işverence karşılanacaktır.

- Günlük kazançları sigorta primine esas tavan miktarından fazla olan sigortalıların prim hesaplamasına esas tutulan günlük kazançları bu tutarın üzerinden hesaplanır.Sigorta Primine esas tavan miktarını aşan ücret tutarı üzerinden prim hesaplanmaz..

- Birden fazla işverenin işinde çalışan sigortalıların ücretlerinden kesilen primler, tavan miktarını aşarsa, aradaki fark sigortalının başvurusu üzerine hissesi oranında kendisine geri verilecek ancak, geri iade edilen bu tutarlar; ücretlinin vergi matrahının tespitinde gider olarak indirilmiş ise, iade edilen bu tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesine göre ücret olarak vergilendirilmesi gerekecektir.

Yukarıda görüldüğü gibi, yeni kanun döneminde ödenmesi gereken sigorta primlerinin adları ve oranları değişiyor ama nihai olarak ödenmesi gereken primlerde bir değişiklik olmuyor. Ancak sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan emekli sigortalılar için 5510 Sayılı Kanun’un Geçici 14 üncü maddesine göre % 1 – 6,5 oranında artış olmaktadır.

III- SİGORTA PRİM TUTARININ HESABINA ESAS OLAN ARTMASINDA İŞVERENE MALİYETİ

A- SİGORTA PRİMİNİN 2013 YILI İTİBARNİYLE İŞVERENE MALİYETİ

01.01.2012-30.06.2012 tarihi itibariyle sigorta primine esas olan 940,50 TL. taban ücreti, asgari ücretin büyükler için yaklaşık %4  artışla 978,60 lira olarak belirlenmiştir.  Buna göre,  işverenler; sigorta prim taban tutarının 5510 sayılı Kanun’un 81. Maddesi uyarınca alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan aylık kazancın 978, 60 TL. sigorta tavan ücreti ise, (978,60 x 6,5 =) 6.360,90 TL üzerinden işveren hissesi olarak prim yatıracaklardır.

Buna göre, işverenlerce, SSK taban ücreti olan 978,60 TL. üzerinden (978,60 x %19,5 =) 190,82 TL. Tavan ücreti olan (6.360,90 x %19,5=) 1.240,37 TL işveren hissesi olarak katkıda bulunulacaktır.

B- İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMİNDEN DOLAYI İŞVERENE MALİYETİ

4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca alınacak işsizlik sigortası primlerinin de, 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesine istinaden sigorta primine kazancın alt ve üst sınırı dikkate alınması gerektiğinden, işsizlik sigortası priminin günlük alt sınırının 01.01.2013-30.06.2013 tarihi itibariyle 32.62 TL ve aylık alt sınırının ise (32,62 x 30=) 978,60 lira üzerinden hesaplanması gerekir

IV- ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDEN YAPILAN KESİNTİLER VE MUHASEBE KAYDI

A- GELİR VERGİSİ KESİNTİSİNE İLİŞKİN MAKTU HAD VE ORANLAR

284 Seri Sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2013 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir. www.ozdogrular.com

10.700 TL'ye kadar                                       % 15

26.000 TL'nin 10.700 TL'si için 1.605 TL, fazlası % 20

Buna göre, asgari ücretlinin maaşının hesaplanmasında, asgari ücretin yıllık vergi matrahı (831,81 x 12 =) 9.981,72 TL olması ve 10.700,00 TL’nin altında kalması nedeniyle, %15 oranında gelir vergisine tabi tutulması gerekecektir[2]. www.ozdogrular.com

B- DAMGA VERGİSİ KESİNTİSİNE İLİŞKİN ORAN

488 Sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlar için 2012 yılında uygulanan nispi vergi oranları ve 55 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile tespit edilen maktu vergiler 01.01.2013 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 56 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile %15 oranında artırılarak Tebliğ ekindeki (1) sayılı tabloda gösterilmiştir. )

Buna göre,  maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı,ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (Ek: 5766/10-ç md.) (Yürürlük: 06.06.2008) (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediy olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar 7,59 oranında damga vergisine tabi olacaktır[3]. www.ozdogrular.com

01.01.2013-30.06.2013 tarihi itibariyle bir işletmede 978,60 lira asgari ücretle çalışan hizmet erbabına ilişkin ücret, ücret kesintisi ve ek olarak işverence üstlenilecek olan sigorta primlerinin muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

Bu verilere göre, 01.01.2013 - 30.06.2013 tarihleri ve 01.07.2013 - 31.12.2013 arasında bir ticari işletmede pazarlama biriminde asgari ücretle çalışan bir işçiye ait ücret tahakkuku aşağıdaki gibi olacaktır.www.ozdogrular.com

Ramazan CENK*

Yaklaşım

*   Gelir İdaresi Başkanlığı Müdürü
[1] 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[2] 31.12.2012 Tarih ve 28514 4Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[3]  01.01.2013 Tarih ve 28515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[4] 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 104. maddesine göre verginin hesaplanmasında matrahın ve verginin 50 kuruşa kadar olan kesirleri nazara alınmaz,   50 kuruştan yukarı olanlar ise liraya tamamlanır.

[5] 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun mükerrer 30. maddesine göre, hesaplanan vergi miktarlarında 10 kuruşa kadarki kesirleri nazara alınmamıştır.

[6] Bkz. 5. dipnot

[7] 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu’nun 81. maddesi uyarınca alınacak primlerin asgari ücretin üzerindeki artışları işçinin net ele geçen ücreti açısından herhangi bir eksiltmeye neden olmayacaktır.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.