I- GİRİŞ

Sigortalı vefat ettiğinde hak sahiplerine sağlanan en önemli yardım aylık bağlanmasıdır. Bu aylık gerekli şartların sağlanması halinde ölen sigortalının eş, çocuk ve anne ve babasına bağlanmaktadır. Bu bağlamda Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılan yetim çocuklara da aylık bağlanmaktadır. Bu makalede malul çocuklara aylık bağlanılmasından bahsedilecektir. www.ozdogrular.com

II- 5510 SAYILI KANUN UYARINCA YETİM ÇOCUKLARIN ÖLÜM AYLIĞINDAN YARARLANMA ŞARTLARI

A- YETİM ÇOCUKLARA AYLIĞI BAĞLANMA ŞARTLARI

5510 sayılı Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca ölen sigortalının 33. madde hükümlerine göre hesaplanacak aylığının; Bu Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasının (a)(1), (b)(2) ve (e)(3) bentleri hariç bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;

1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya

2) Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılanların veya,

3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının

her birine % 25’i,

(b) bendinde belirtilen çocuklardan sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her birine % 50’si

oranında aylık bağlanır. www.ozdogrular.com

Sigortalı tarafından evlât edinilmiş, tanınmış veya soy bağı düzeltilmiş veya babalığı hükme bağlanmış çocukları ile sigortalının ölümünden sonra doğan çocukları, bağlanacak aylıktan yukarıda belirtilen esaslara göre yararlanır.

Hak sahiplerine bağlanacak aylıkların toplamı sigortalıya ait aylığın tutarını geçemez. Bu sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin aylıklarından orantılı olarak indirimler yapılır.

B- KONUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

5510 sayılı Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendine göre bu Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılanların her birine % 25’i oranında aylık bağlanmaktadır. Aylık bağlanırken çocuğun evli olup olmadığına bakılmıyor.

5510 sayılı Kanun’un 3. maddesi gereği, çocukların çalışma gücü kaybına ilişkin tespitlerin yapılması amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hastaneye sevk edilmektedir.

Söz konusu kişilerin çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğuna hastaneler tarafından karar verilmemektedir. Hastaneler yapılan işlemlere ilişkin belgeleri Sosyal Güvenlik Kurumu’na göndermekte kişinin çalışma gücü kayıp oranına Kurum bünyesinde yer alan Bölge Sağlık Kurullarınca karar verilmektedir. Bu kurulların kararlarına itiraz halinde Yüksek Sağlık Kurulu’nca karar verilmektedir. www.ozdogrular.com

III- SONUÇ

SGK tarafından hastaneye sevk edilmeden kişilerin hastanelerden almış oldukları raporların Kurumu bağlayıcı bir yönü bulunmamaktadır. Kurum mevzuat çerçevesinde kişilerin hastaneye sevk edilmesini sağlamakta, hastaneler kişinin hastalığına ilişkin gerekli işlemleri yaptıktan sonra evrakları Kurum’a göndermektedirler. Kişinin malul olup olmadığına Kurum bünyesinde yer alan Bölge Sağlık Kurulları ile itiraz halinde Yüksek Sağlık Kurulu karar vermektedir.

Ekrem TAŞBAŞI*

Yaklaşım

*           Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişi, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uzmanı

(^·)         Bu makalede yer alan görüşler yazarın kişisel görüşleridir. Bu nedenle çalıştığı Kurum’u bağlamaz.

(1)        Bunlar hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklulardır. Bu kişiler hakkında, iş kazası ve meslek hastalığı ile analık sigortası uygulanır ve bunlar, 5510 sayılı Kanun’un 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.

(2)        Bu bent uyarınca 05.06.1986 tarih ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 46. maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82. maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır. Bu bentte sayılanlar, 4. maddenin  birinci  fıkrasının (a) bendi  kapsamında  sigortalı sayılırlar ve bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır.

(3)        Bu bent uyarınca Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar ve bunlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası ile bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.