Uzun yıllar sonra yeniden düzenlenerek 1.7. 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile ticaret şirketlerindeki göstermelik murakıplık müessesesi kaldırılarak niteliği, yetki ve görevleri ve seçim şekli kanunla belirlenmiş bağımsız denetçilik sistemi getirilerek denetimde etkinlik sağlanmıştır.

Ancak daha sonra Sermaye piyasası Kanunu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Kanunu ve Türk Ticaret kanununda 6335 sayılı kanunla yapılan değişiklikler sonrası, denetçilik müessesesi iyice karıştı.

A-TASARI İLE GETİRİLEN DENETİMİN KAPSAMI

Şimdi Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülmekte olan ve ihtisas komisyonlarından geçen ve ağırlıklı olarak Gümrük Kanununda değişiklik öngören torba kanun ile Türk Ticaret Kanununun 397. Maddesine eklenen fıkralarla yeni bir denetçi tipi getirilerek “BAĞIMSIZ DENETÇİ” MÜESSESESİ İYİCE İÇİNDEN ÇIKILMAZ BİR HAL ALACAKTIR.

TBMM’DE görüşülmekte olan tasarının 80. Maddesiyle Türk Ticaret Kanununun denetleme ile ilgili 397. Maddesine 5, 6, ve 7. Fıkralar eklenmektedir.

Eklenen fıkralar neler getiriyor,

Bilindiği üzere Bakanlar Kurulunun 19.12.2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı Kararnamesi ile 2500 şirket için bağımsız denetim zorunluluğu getirildi. Diğer şirketler denetim dışında kaldı.

Bakanlar Kurulu kararı ile bağımsız denetim kapsamı dışında kalan şirketler ile 4572 sayılı Kanun kapsamında ki kooperatifler ve bunların bağımsız denetim kapsamı dışında kalan üst kuruluşlarının, Türk Ticaret Kanunu’nun 397. Maddesine eklenen 5. Fıkra hükmü çerçevesinde denetlenmesi öngörülüyor.

B-DENETÇİNİN NİTELİKLERİ VE DENETLENECEK HUSUSLAR

Bu tasarının kanunlaşması halinde, anonim şirketlerin denetimi konusunda;

1-Denetime ilişkin usul ve esaslar,

2-Denetim yapacak denetçilerin nitelikleri,

3-Denetimde uyulacak etik ilkeler,

4-Denetçinin görev ve yetkileri,

5-Denetçinin seçilme şekli,

6-Denetçinin görevden alınması,

7-Denetçinin görevinden ayrılması,

8-Denetim ve denetim raporlarının içeriği,

9- Denetim Raporunun genel kurula sunulmasına,

İlişkin hususlar, Kamu Gözetimi ve, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun görüşü alınarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenecektir.

C-DENETÇİNİN SORUMLULUĞU KONUSUNDA TÜRK TİCARET KANUNUNUN DENETÇİYE İLİŞKİN HÜKÜMLERİ UYGULANACAK

Türk Ticaret Kanununun denetçinin sorumluluğuna ilişkin hükümleri bu fıkra uyarınca denetim yapacak denetçilere de kıyasen uygulanacaktır.

D-KANUNUN 397. MADDESİNE EKLENEN 6. FIKRA İLE DENETLENMEMİŞ FİNANSAL TABLOLAR DÜZENLENMEMİŞ SAYILMAKTADIR.

Denetim kapsamına tabi olduğu halde, denetimi yaptırmayanların finansal tabloları ve yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş sayılacaktır.

E-YÖNETİM KURULUNDA KAMU TEMSİLCİSİ OLAN ANONİM ŞİRKETLERDE DENETÇİ SEÇİMİ VEYA ATANMASI

Özel Kanunlar Gereğince;

1- Denetim kurullarında kamu tüzel kişi temsilcilerinin bulunması öngörülen anonim şirketler,

2- Paylarının tamamı veya bir kısmı kamu tüzel kişilerine ait olan ya da kamu tüzel kişilerince temsil edilen anonim şirketlerde,

Esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak şartıyla, Kanunda öngörülen denetçilerin yansıra denetçi atanabilir veya seçilebilir.

3-Bu denetçiler genel kurul tarafından seçilen denetçilerin finansal tablolar hakkında görüş bildirme dışındaki hak, vazife ve sorumluluklarına haizdir.

4-Atanan veya seçilen bu denetçi, ilgili mevzuatı gereğince öngörülen hak ve yetkilere sahip olup, görüşünü ayrı bir rapor halinde denetim raporu ile birlikte genel kurula sunar.

5- Bu fıkra uyarınca denetim yapan denetçiler aynı usulle görevden alınır.

F-LİMİTED ŞİRKETLER İÇİN DENETÇİ ZORUNLULUĞU GETİRİLMİYOR.

Piyasada, bir anonim şirketten daha fazla sermayesi olan, aktifleri olan, cirosu olan limited şirketler faaliyette bulunuyor. Bunlar için denetçi atanmaması tasarının gerekçesinde açıklanmıyor.

G-TASARI İLE YAPILMAK İSTENEN DÜZENLEMELER ANAYASAYA UYGUN MU?

Türk Ticaret Kanunu ile 660 sayılı kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Hükümlerine göre yapılacak bağımsız denetimin kapsamı, denetimi yapacak denetçinin niteliği, görevleri, yetkilendirilmesi, incelemede uygulanacak denetim standartları, denetçinin sorumlulukları, etik ilkeler, denetçinin güvencesi, denetçinin yetkili olduğu konular, denetçinin görevin yapmada engellenmesi gibi etkili bir denetim için olması gereken unsurların kanunla düzenlenmesi anayasa gereği olduğundan anılan kanunlarda düzenlenmiştir.

Oysa tasarıda, kanunla düzenlenmesi gereken bu unsurlardan sadece “Denetçinin sorumluluğu” hususu Türk Ticaret Kanununun “Bağımsız denetçinin sorumluluğu” ile ilgili hükümlerinin bu tasarı ile getirilen denetçiler için de kıyasen uygulanacağı belirtilmek suretiyle Anayasamıza uygun olarak kanunla düzenlenmektedir.

Ancak yine kanunla düzenlenmesi gereken diğer hususlar, ikincil mevzuata bırakılmaktadır. Bu düzenlemeler. Gümrük ve Ticaret bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenecektir ki bu Anayasamıza aykırıdır.

Tasarının bu şekilde kanunlaşması halinde, yeni getirilen denetçinin işlemleri hukuken sakat olacağı gibi bu denetçinin raporu esas alınarak yapılan ilgili işlemlerinde geçerliliği tartışma konusu olacaktır.

Oysa ülkemizde TURMOB tarafından yapılmış olan çok zor sınavları başararak stajını tamamlamış ve yıllardır denetim görevi icra eden 100.000 kişiye yakın mali müşavir ve yeminli mali müşavir görev yapmakta ve bunların yapacağı denetimler ilgili kanunlarda ayrıntılı düzenlenmiş iken yeni ve ne olacağı belirsiz bir denetim sistemi yaratılmasının gerekçesi anlaşılamamıştır.

Tasarının bu şekilde yasalaşması, Anayasamıza uygunluk tartışmaları başlatacağı gibi, bağımsız denetimde kargaşaya neden olacaktır.

Oysa Yapılacak Olan Çok Basit, Nasıl Tasarıda Denetçinin Sorumluluğu İle İlgili Hususlar Konusunda Türk Ticaret Kanunundaki Hükümlerin Kıyasen Uygulanacağı Belirtilmiş İse Bu Düzenlemenin Tüm Unsurları Kapsayacak Şekilde Türk Ticaret Kanunu Hükümlerin Uygulanacağını Belirtmek Daha Doğru Ve Anayasamıza Uygun Olacaktır.

H-2013 YILI İÇİN KARARNAME KAPSAMI DIŞINDA KALAN ŞİRKETLER DENETÇİ SEÇECEK Mİ?

Kat Mülkiyeti Kanununa göre apartmanın, Kanarya Sevenler Derneği; Göç Edemeyen Leylekleri Koruma Vakfı ile Evlenemeyen Kızlara Yardım Vakfı için de Türk Medeni Kanunu ve Dernekler kanunu ile denetçi seçme zorunluluğu varken sermaye şirketlerinin olmaması eleştiri konusu olmaktaydı.

Yeni Türk Ticaret Kanunu yürürlüğe girdiğinde, Kanun gereği tüm sermaye şirketleri, Mart 2013 tarihine kadar “Denetçi” seçecek ve şirketin finansal tabloları ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu bu denetçiler tarafından denetlenecekti.

Yeni Türk Ticaret Kanununda değişiklik yapıldı. Bağımsız Denetime tabi şirketleri belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu’na verildi.

Bakanlar Kurulu, 19.12.2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı kararname ile 2700 civarında şirket için bağımsız denetim zorunluluğu getirdi. Kapsam dışında kalan sermaye şirketleri denetçi seçmeyecek. Bağımsız denetçi, Meslek mensubu olan yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya ortakları bu kişilerden oluşan ve kurumca yetkilendirilen sermaye şirketleri arasından seçilecektir.

Denetçi seçimi ile birlikte, eski Ticaret Kanununa göre görev yapan denetçinin görevi 31.03.2013 tarihinde sona erecektir.

Ancak, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler, 2012 yılında muhasebesini tutmuş oldukları şirketlerin 2013 yılı için bağımsız denetçisi olamazlar. Çünkü 6102 sayılı Kanun ve 660 sayılı KHK bunu yasaklamıştır.

SONUÇ:

Hazırlanan Tasarı İle Düzenlenen Denetçilik Müessesesi;

-İhtiyaca Cevap Vermesi Açısından Doğrudur,

-Eksik Yanı Anayasal Zemine Oturtulmaması Uygulamada Kaos Yaratacaktır,

-Limited Şirketleri De Kapsaması Gerekir.

Yıldırım Ercan Beye teşekkürler

http://vergi.com.tr/2700-sirketi-bagimsiz-denetci-denetliyor-diger-sirketlerin-denetcisi-olmayacak/565

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.