a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,

b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise;

1) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar,

2) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar,

3) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,

4) Tarımsal faaliyette bulunanlar,

c) Kamu idarelerinde;

1) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olmayanlardan, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar,

2) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olmayanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86. maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar sigortalı sayılırlar. 5510 sayılı Kanun’un, 4. maddesinde belirtilen nitelikte bir çalışma ilişkisi içinde olan veya faaliyette bulunanlar sigortalılık niteliğini kazanırken, Kanun’un 6. maddesinde ise sigortalı sayılmayanlara yer verilmiştir. Ev hizmetlerinde çalışanlar da (ücretle ve sürekli çalışanlar hariç) sigortalı sayılmayanlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda ev hizmetleri olarak nitelendirilen işlerde çalışan kişiler sigorta kapsamı dışında tutulmuştur. Ancak bu tür işlerde çalışanların ücretle ve sürekli olarak çalışmaları durumunda sigortalı sayılmaları gerekmektedir.Bu kapsamda özellikle hangi işlerin ev hizmetleri kapsamına girdiği ve süreklilik şartının açıklığa kavuşturulması gerekir. SGK’nın konuyla ilgili 22.02.2013 tarih ve 2013/11 sayılı Genelgesi’ne göre; ev hizmetleri, çamaşır ve bulaşık yıkama, ütü yapma, cam silme, yemek yapma gibi evin gündelik işleyişine yönelik çalışmalardır. 4857 sayılı Kanun’un 10. maddesi uyarınca nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denilmektedir. Ev hizmetlerinde ücretle çalışanların yapmış oldukları işin niteliği bakımından öncelikle sürekli iş olup olmadığının belirlenmesi gerekmekte olup, sigortalılığın sağlanabilmesi için evle bağlantılı işlerin ücretle ve belli bir süreklilik içinde yapılıyor olması, süreklilik için çalışmanın belirli bir yoğunluğa ulaşması şartının aranması gerekmektedir. Çalışanın her hafta aynı gün aynı eve ev işinde çalışmak üzere gelmesi hali sürekli çalışma olarak nitelendirilecek ve çalışanın zorunlu olarak sigortası yapılacaktır. www.ozdogrular.com

Sonuç olarak, Sosyal sigortalarda zorunluluk ilkesi gereği çalışanlar 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesine istinaden sosyal güvenceye kavuşturulmuştur. Buna göre hizmet akdi kapsamında çalışanlar 4/1(a) bendi, bağımsız çalışanlar 4/1(b) bendi, memurlar ise 4/1(c) bendi kapsamında sigortalı sayılmıştır. 5510 sayılı Kanun’un, 4. maddesinde belirtilen nitelikte bir çalışma ilişkisi içinde olan veya faaliyette bulunanlar sigortalılık niteliğini kazanırken, Kanun’un 6. maddesinde ise sigortalı sayılmayanlara yer verilmiştir. Ev hizmetlerinde çalışanlar da (ücretle ve sürekli çalışanlar hariç) sigortalı sayılmayanlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda ev hizmetleri olarak nitelendirilen çamaşır ve bulaşık yıkama, ütü yapma, cam silme, yemek yapma gibi evin gündelik işleyişine yönelik işlerde çalışan kişiler sigorta kapsamı dışında tutulmuştur. Ancak evle bağlantılı işlerin ücretle ve belli bir süreklilik içinde yapılıyor olması durumunda çalışanın sigortasının yapılması gerekir. 

Yaklaşım Dergisi

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.