Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, daha önce yasalaşan ancak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından veto edildiği için yürürlüğe giremeyen ‘kiralık işçi’ uygulamasını yeniden gündeme getirdi. Çalışma Bakanı Faruk Çelik, sendikalarla Üçlü Danışma Kurulu’nda taşeron yasasıyla ilgili düzenlemeyi konuşmak üzere bir araya geldi. Sendikalara verilen gündemde kiralık işçi uygulamasını öngören düzenlemeler de var. Sendikaların şiddetle karşı çıktığı düzenleme, özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veriyor.

    Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in başkanlığında yapılan Üçlü Danışma Kurulu toplantısına TİSK Genel Başkanı Tuğrul Kudatgobilik, Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu, Hak-İş Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Şahin, DİSK Genel Başkanı Kani Beko katıldı. Üç saat süren toplantının gündeminde kiralık işçi düzenlemesinin yer alması sendikaların tepkisini çekti. Hükümetin kiralık işçi düzenlemesini taşeron yasası ile birlikte Meclis’ten geçirmek istediği belirtiliyor.  

    Sendikalar uygulamayı ‘kölelik düzeni meşrulaşıyor’ gerekçesiyle sert şekilde eleştiriyor. Hükümet ise düzenlemeyi “yeni istihdam sağlayacağı, işverenin yükünü hafifleteceği ve kayıt dışını azaltacağı” gerekçelerine dayanarak yasalaştırmak istiyor. Düzenleme, firmaların geçici işler için istihdam bürolarından işçi talep etmesini getiriyor. İşçi kiralama sisteminde çalışanın maaş, kıdem tazminatı, iş güvenliği, sigorta primi gibi yükümlülüklerini işveren yerine özel istihdam büroları üstleniyor. Uygulamanın yürürlüğe girmesiyle işveren, birkaç saatlik işler için işçi çalıştırmayacak. Bunun yerine istihdam bürolarından saatlik işçi kiralayabilecek.

    ‘İşçi kiralama’ olarak ifade edilen sistemde özel istihdam bürolarına, işe aldıkları kişileri, işverenlere kiralama hakkı veriyor. İstihdam büroları, verilen hizmet karşılığında aldıkları ücretin bir kısmı ile işçinin maaş ve sigortasını karşılarken bir bölümü kendilerine kalacak. Sendikalar düzenlemeye tepki gösterirken, istihdam bürolarının işçi üzerinden kâr sağlayacağına dikkat çekiyor. İşçi kiralamaya ilişkin bir başka eleştiri noktası ise bu sistemin firmaların kalıcı istihdam sağlamasını önleyeceği iddiası. Geçici işleri istihdam bürolarından kiraladıkları işçilerle yapan şirketlerin, bu pozisyonlar için artık daimi eleman istihdam etmeyeceği de belirtiliyor.

    Hükümet ise düzenleme ile geçici işler için uzun vadeli istihdama yanaşmayan çok sayıda şirketi, istihdam büroları aracılığıyla işçi alımına yönlendirmek istiyor. Uygulama sayesinde yeni istihdam alanları açılacağını savunuyor. Düzenleme ile kayıt dışı olarak yapılan mevsimlik işçilik, tarım işçiliği, fındık işçiliği gibi uygulamaların kayıt altına alınması hedefleniyor. 2009 yılında Meclis’te kabul edilen kiralık işçi düzenlemesi, sendikaların yoğun tepkileri üzerine Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından veto edilmişti. Gül, özel istihdam bürolarına ‘geçici iş ilişkisi kurma yetkisi’ veren yasayı kısmen veto etmişti. İşverenlerin ısrarlı talebi nedeniyle aynı düzenleme bir kere daha Meclis’e gelmiş, torba yasa içindeki madde Genel Kurul’da kabul edilmesine rağmen sendikaların girişimi sonucu takrir-i müzakere ile paketten çıkarılmıştı. İsa Yazar