Sermaye Piyasası Kurulu tarafından halka açık şirketler nezdinde bağımsız denetim yapacak bağımsız denetim kurumları ve bağımsız denetçiliğe ilişkin esasları düzenleyen bir tebliğ taslağı yayınlandı. Her şeyden önce kamu kurumları tarafından uygulamaya girmeden önce tebliğ veya yönetmelik gibi düzenleyici metin taslaklarının internet sitelerinde yayınlanarak kamuoyunun görüşüne açılması son derece modern ve sağlıklı bir yaklaşım. Bunu ilk olarak Gelir İdaresi’nde başlatmış olmakla ne kadar doğru bir adım atmış olduğumuzu bir kez daha görmüş olduk. Böylece hiç olmazsa, kamu tarafından yapılacak düzenleyici işlemlerin daha sağlıklı ve uygulanabilir bir şekilde yayınlanmasına imkan sağlanmış oluyor. Bu alışkanlığın tüm kurumlara yaygınlaşması en büyük temennimizdir.

SPK sermaye piyasasına ilişkin işlemleri düzenlemek üzere yetkili en üst kurumdur. Ama bağımsız denetim ve bağımsız denetçilikle ilgili esasları düzenlemek üzere de Kamu Gözetimi Kurumu adıyla ayrı bir kurum kurulmuştur. Böyle bir kurum gerekli miydi değil miydi tartışmasını bir kenara bırakarak, bu kurumun kuruluşunu düzenleyen Kanun Hükmünde Kararname daha bir yılını doldurmadan delinmiş olmasını ise bu kurumun kuruluş amacı ile hiç bağdaşmadığının altını çizelim. Bu deliklerin açılması sonrasında önceden olduğu gibi bağımsız denetçiliğe ilişkin yetkili kurum kimdir tartışmaları maalesef yeniden başlamış ve yapılan her düzenleme sonrasında da bu tartışmaya taraf olan sayısı artacaktır. Her kurum tarafından alınan yetkiye istinaden yapılacak düzenleme tartışmayı daha da büyütecek gibi görünüyor.

Yayınlanan Tebliğ Taslağı bunun bariz bir örneğini teşkil edecek mahiyettedir. Elbette adı üzerinde taslak olduğu için düzeltilme şansı var. Zaten bu yazının amacı da eleştiri yapmak değil, yayınlanacak Tebliğ’in daha sağlıklı olmasına katkı sağlamaktır. 

Bize göre tebliğde mutlaka düzeltilmeye ihtiyacı olan konulara sırasıyla değinelim;
* Bağımsız denetim kuruluşunda her unvandan iki olmak üzere asgari 12 denetçi bulunması 
* 500.000 TL’den az olmamak üzere bir önceki yıl hasılatının en az iki katı tutarında sigorta,
* Sermaye piyasasında temel düzey lisansa sahip olunması,
* Bağımsız denetçinin her yıl en az bir bağımsız denetim çalışmasında bulunması şartı,
* İmzalanan bağımsız denetim sözleşmelerinin 6 gün içinde kuruma gönderilmesi şartı.
* Bağımsız denetim kuruluşunun mekan ve teknik donanımını sadece bağımsız denetim faaliyetine tahsis etmiş olması.

Asgari denetçi sayısı

Prensip olarak ülke genelinde güçlü kurumsal yapıların oluşmasını zorlamak doğrudur. Ama bunu yaparken yeterli zamanı vermemek piyasayı daha önceden güçlü kurumsal yapı oluşturmuş yabancı orijinli firmaların kontrolüne bırakma sonucuna yol açar. Bu nedenle bu şartın ya tamamen kaldırılması veya en azından üç yıllık bir geçiş süreci tanınması doğru olacaktır.

Zorunlu sigorta uygulaması

Denetçilik işi risk taşıyan bir iş olduğu için sigorta yaptırılması doğru bir uygulamadır. Ama bunun zorunlu tutulması genel dünya örneklerine çok uymaz. Hele asgari sınır konularak hiç iş yapılmayan yıl için bile sigorta öngörülmesi ve sigorta teminat tutarının denetim ücretinin iki katı öngörülmesi zaten maliyetli bir iş olan denetim işinin belli tekellerin dışına çıkmaması anlamına gelecektir.

Sermaye piyasasında temel düzeyde lisans gereği

Bağımsız denetçi unvanı alanlar ya SPK’dan veya Kamu Gözetimi Kurumu’ndan (KGK) sınav veya eğitim sonucunda bu lisansı almış olanlardır. Bu kişilere SP temel düzey lisans şartı konulması bize göre amaca hizmet etmeyeceği gibi adeta önceki lisansların hiç bir anlamı olmayacağı sonucunu doğuracaktır. Bu da anarşi yaratmasının yanında hiç de şık bir uygulama olmayacaktır.

Sözleşmelerin 6 günde kuruma gönderilmesi

Uygulamada genel olarak sürelerin 15 günden az olmaması esası vardır. Burada 6 günlük yeni bir süre konulmasının zaruri olmayacağı kanaatindeyim.

Mekan ve teknik donanımın sadece bağımsız denetim faaliyetine ayrılması

Başta da belirttiğimiz gibi kurumsallaşmayı güçlendirme çabası doğru olmakla beraber, bağımsız denetim kuruluşunun mekan ve donanımının münhasıran bağımsız denetim faaliyetine ayrılması kaynak israfı anlamına gelecektir. Zira bağımsız denetçiler yasa gereği SMM veya YMM olacağına göre bunların bağımsız denetim faaliyeti dışında bireysel veya kurumsal olarak mali müşavirlik veya yeminli mali müşavirlik faaliyetleri olabilecektir. Bu anlamda mekan ve donanımın bu faaliyetler için de kullanılabilmesi işin gereği olmanın ötesinde kaynak tasarrufu da sağlayacaktır. Kaynak: İto Portal

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.