KİMLER İŞVEREN SAYILIR?

Kimlerin işveren sayılacağına 5510 sayılı Kanun’un 12. maddesi birinci fıkrasında yer verilmiştir. Buna göre; 4/a ve 4/c kapsamında sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işveren sayılmıştır. Görüldüğü üzere, gerçek ve tüzel kişilerin yanı sıra tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar da artık işveren olarak tanımlanmıştır. Aranan tek koşul ise 4/a veya 4/c kapsamında sigortalı sayılanları çalıştırıyor olmak. Diğerlerinin yanı sıra gerçek kişiler için de sigortalı çalıştırma dışında başkaca bir şart aranmamıştır. Dahası, ne bu madde de ne de 5510 sayılı Kanun’un bir başka hükmünde, gerçek kişiler açısından kimlerin işveren sayılamayacağı yönünden bir sınırlamaya veya yasaklamaya yer verilmemiştir. Örneğin; ne yaş, ne özür durumu, ne meslek vb. gerçek kişi işverenlik sıfatına haiz olma bakımından herhangi bir sınırlamanın gerekçesi yapılmamıştır.

18 YAŞINDAN KÜÇÜK İŞVERENLER ADINA İŞYERİ TESCİLİ

Denilebilir ki, 18 yaşından küçük, örneğin, 7 yaşından bir çocuk nasıl işveren olacak ve adına işyeri dosyası nasıl tescil edilecek? 18 yaşından küçük olan çocuğun 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 335. maddesi gereğince ana ve babasının velayeti altında bulunduğu, 352. maddesi uyarınca da ana/babanın velayeti devam ettiği müddetçe çocuğun mallarını yönetme hakkına sahip oldukları dikkate alınarak, diğer koşulların da varlığı halinde 18 yaşından küçük çocuk işveren sayılırken, ana/babası da işveren vekili sayılacak ve işyeri tescil işlemi yapılabilecektir. Öteden beri Kurum uygulaması da bu yöndedir. Ancak, İşveren Uygulama Tebliği’nin (8.1.1) maddesinde konu net bir biçimde düzenlenmiştir. Buna göre; işverenin 18 yaşından küçük olması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin “18 yaşından küçük kimseye velayeten velisinin adı” ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, veli işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilecektir.Öte yandan işverenin, Medeni Kanun’a göre sınırlı ehliyetsiz olması nedeniyle kendisine vasi atanması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin “Sınırlı ehliyetsiz kimseye vesayeten vasisinin adı” ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, vasi işveren vekili sayılarak yine işyeri tescil edilebilecektir.

18 YAŞINDAN KÜÇÜK İŞVERENİN SİGORTALILIĞI

18 yaşından küçük olup adına işyeri dosyası açılan işverenlerden, ticari ya da serbest meslek kazancı sebebiyle vergi mükellefi olanlar ya da şirket ortaklığı bulunanlar aynı zamanda 4/b statüsünde sigortalı sayılacaklar mı? Bu nitelikteki işverenlerin 4/b statüsünde sigortalı olmaları mümkün değildir. Zira, 5510 sayılı Kanun’un “Sigortalı Sayılmayanlar” başlıklı 6. maddesi birinci fıkrasının (h) bendine göre, 4/b ve 4/c kapsamında sigortalı sayılması gerekenlerden 18 yaşını doldurmamış olanlar, sigortalı sayılmazlar. Belirtelim ki, adına işyeri dosyası açılan 18 yaşından küçük gerçek kişi işverenin, vekili sayılmak suretiyle o işyerinde çalışan veli ya da vasisinin 4/a kapsamında sigortalı sayılmasının önünde de herhangi bir engel bulunmamaktadır. Özkan BİLGİLİ*/ Yaklaşım / Mayıs 2013 / Sayı: 245

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.