Soru: "Sayın Şerif Bey. 31 Mart 2013 tarihinde emeklilik müracaatında bulundum. Bana 747 TL maaş bağlanmış. Size e-posta adresimden SSK gün dökümümü ve emekli olduğuma ilişkin belgeyi gönderiyorum. Maaşımın eksik bağlandığını düşünmekteyim. Cevap verirseniz çok memnun olacağım." Celal A./Adana

Ne zaman emekli olacağını ve emekli olunca kendisine ne kadar aylık bağlanacağını bilmeyen işçileri ülkelere göre sıralarsak kesinlikle Türkiye'nin üst sıralarda yer bulacağını söyleyebilirim. Zira ülkemizde emeklilik yaşı ve emekli aylığının hesaplanması yöntemi yakın aralarla iki defa değişikliğe uğramıştır. Hatta işin içine engelli vatandaşlarımızı ve aylığını yükseltmek için maaşını kestirdikten sonra sigortalı olarak çalışıp sonra yeniden emekliliğe müracaat edilmesinin önüne geçilmesi için yapılan değişikliği de eklediğimizde dört defa yasal değişiklik yapıldığını belirtebiliriz. Bunun sonucunda işçiler için ilk defa sigortalı oldukları tarihler ile prim ödedikleri dönem aralıkları dikkate alınarak yedi ayrı versiyonu ihtiva eder bir emekli aylık hesaplama sistemimiz var. Hatta emekli aylığını kestirip tüm sigorta kollarına tabi olarak çalıştıktan sonra yeniden emekli aylığı başvurusunda bulunan işçileri de dikkate alırsak emekli aylığı hesaplama sistemimiz sekiz versiyonlu hale gelir.

5510 sayılı Reform Yasası ile birlikte düşükten prim ödeyen ve bakmakla yükümlü olduğu aile bireyi olmayanlar için 6300 günden bakmakla yükümlü aile bireyi olanlar için ise 7200 günden daha az prim ödeyerek emekli olacaklar için Eylül/2008 döneminden sonraki çalışmalara ait alt sınır aylık uygulaması var. Dolayısıyla SGK, düşük ücretle çalışan ve prim ödemesi az olanlara ödenen prim gün sayısı ve sigorta matrahına nispeten daha yüksek maaş bağlamaktadır.

BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLMAK...

Emeklilik müracaatında bulunan ve primi asgariden yatan işçinin sigortalı olarak çalışması olmayan veya emekli aylığı almayan eşi varsa veyahut 18 yaşından küçük, orta öğrenim görüyorsa 20 yaşından küçük,  yüksek öğrenim görüyorsa 25 yaşından küçük çocuğu varsa  Eylül/2008 döneminden sonraki çalışmalara ait alt sınır aylık uygulaması gereği bu döneme ait aylık bağlama oranı yüzde 40 olarak dikkate alınır. Yani işçinin prim ödeme gün sayısı 7200 günden az ise sanki 7200 gün prim ödemesi varmış gibi aylık hesaplanır. 

Asgari ücretten primi ödenen işçinin eşi sigortalı olarak çalışıyor ya da SGK'dan aylık alıyorsa veya çocukları 18 yaşından büyükse yani bakmakla yükümlü kimsesi yoksa bu kez aylık bağlama oranı yüzde 35 olarak dikkate alınır. Bir anlamda işçinin prim ödeme gün sayısı 6300 günden az bile olsa sanki 6300 gün prim ödemiş gibi aylık hesaplanır.

Asgari aylık uygulamasının SGK tarafından resen dikkate alınmaması nedeniyle emeklilik başvurusunda bulunan işçinin, tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ismi verilen emeklilik müracaat formundaki "ölüm/tahsis talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu kişiler var mı?" Kutucuğuna evet yazmasının önemi bu aşamada ortaya çıkar. Bakmakla yükümlü kimsesi olmasına rağmen diğer bir ifade ile sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış eşi bulunan veya 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları ya da geçimi sigortalı tarafından sağlanan anne ve babası bulunan kişi formdaki bu kutucuğu boş bırakırsa veya kutucuğa hayır yazarsa prim gün sayısı 7200 günden az ise aylık bağlama oranı yüzde 40 olarak dikkate alınmaz. Bunun sonucunda da sigortalının Eylül/2008 döneminden sonraki çalışmalarına ait aylığı yüzde 5 oranında eksik bağlanır ve sigortalı SGK tarafından kendisine gönderilen tahsis karar formunu incelese dahi bu hatanın farkına varamaz. 

KUTUCUK İŞARETLENMEZSE!..

Bu nedenle emeklilik müracaat formundaki "ölüm/tahsis talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu kişiler var mı?" Kutucuğunun mutlaka işaretlenmesi gerekir. Okurumuz Celal Bey'in bana gönderdiği tahsis kararını incelemem sonucunda Eylül/2008 döneminden sonraki 1620 günlük çalışması için aylık bağlama oranı yüzde 40 değil yüzde 35 olarak hesaplanmış. Esasında okurumuzun toplamda 3620 gün çalışması var ve bakmakla yükümlü kimsesi olmadığı için Eylül/2008 döneminden sonraki dönem için sanki 7200 gün çalışması varmış gibi yüzde 40 üzerinden aylık bağlanmalı idi. Formun eksik doldurulması nedeniyle kendisine toplamda 22 TL eksik maaş bağlanmış. Gerek Celal Bey'in gerekse emeklilik dilekçesi doldurmadaki bu inceliği bilmediği için formun bu bölümünü boş bırakmış olan, asgariden ve 7200 günden az prim ödemesi bulunan okurlarımızdan Ekim/2008 döneminden sonra emekli olanların SGK'ya yazılı başvurda bulunmasını tavsiye ederim. Şerif Akçan

http://www.tg.com.tr/makaledetay.aspx?id=572526#.UYYGFkqEb_g

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.