Beyan esası şüphesiz en modern vergileme tekniği. Zira mükellefin ödemesi gereken vergi tutarını en iyi bilecek kişi yine mükellefin kendisi. Ancak beyan esasının kötüye kullanılmaması için mükelleflerin beyanlarının gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığının kontrol edilmesi gerekir. Bu durumda uygulamada, mükelleflerin pek de hoşuna gitmeyen bir sürece, yani vergi incelemesine yol açıyor. Kısaca her işletmenin değişmeyen ortağı Maliye. Ortağın ara sıra hesap sorması normal.
İnceleme nedeni?
İncelemeye alınmanız için somut bir kusur ya da hatanızın bulunması gerekmiyor. Tüm düzenlemelere bihakkın uymuş olsanız bile incelenmeniz mümkün ve olağan.
Mükelleflerin incelemeye alınmasında birçok değişik etken rol oynayabiliyor. Genel olarak vergi incelemeleri Maliye Bakanlığı tarafından kısa adı "Merak" olan bir program vasıtasıyla seçiliyor. Söz konusu program mükelleflerin bazı hesap ve verilerini dikkate alarak istatiksel analizler ve hesaplamalar yapıyor ve risk puanları belirliyor. Bu risk puanlarına göre de mükellefler incelemeye sevk ediliyor.
Merak programının nasıl çalıştığını ayrıntılı olarak bilmiyoruz. Ancak pratikte cirosu yüksek ve aktifi büyük yaklaşık tüm mükelleflerin söz konusu program tarafından incelemeye sevk edildiğini söylemek pek de yanlış olmaz.
Pek tabii ki bilgisayar programı dışında da birçok nedenle incelemeye alınabilirsiniz. Örneğin bazı dönemlerde bazı sektörler veya mükellef grupları topluca incelemeye alınabilir.
İnceleme süreci
İnceleme her şeyden önce bir süreç ve bu sürecin iyi yönetimi çok büyük önem arz ediyor. İnceleme elemanı tarafından talep edilen verilerin toplanması ve sunumu, sorulacak sorulara verilecek yanıtların ilgili yasal düzenlemeler dikkate alınarak hazırlanması ilk akla gelen unsurlar.
Özellikle inceleme tutanaklarının düzenlenmesi aşamasında sarf edilecek ifade ve beyanlar hayati önem taşır. İnceleme sürecinin de uzman kişiler tarafından yürütülmesinde fayda var.
İncelemenin sonunda ne olur?
İnceleme süreci sonunda inceleme elemanı eleştiriyi gerektiren bir husus tespit ederse vergi inceleme raporu tanzim ediyor. Eğer etmezse düzenlemelere gösterdiğiniz uyum için size teşekkür ediyor.
Tanzim edilen rapor ve tarhı önerilen vergi ve cezalarla ilgili olarak rasyonel iki alternatifiniz var: Uzlaşma veya yargı yolu.
Uzlaşmak birinci tercih
Anadolu'daki ifadesiyle "Devletle ve damatla kavga olmaz." Bu nedenle inceleme elemanınca tarh edilmesi önerilen vergi ve cezalarla ilgili olarak uzlaşma yolunu seçmek birinci alternatif olmalı.
Uzlaşma toplantısına profesyonel destek alarak hazırlanmak: haklılığınızı savunmak ve ifade etmek açısından kritik bir önem arz ediyor. Zira uzlaşmadan olumlu ve yapıcı bir sonuç alabilmek için rapora konu edilen husus ya da olayın ilgili mevzuat çerçevesinde etraflıca değerlendirilmesi ve izahı çok önemli.
Uzlaşmanın gerçekleşmemesi halinde de ikinci alternatifiniz olan yargı yolunu seçebilirsiniz.
Son söz yargının
İkinci olasılık ise konuyu yargıya taşımanız. Bunun ise bir olumlu bir de olumsuz tarafı var. Eğer yargı sizi haklı bulursa sıfır maliyetle incelemeyi atlatmanız mümkün. Ancak, davayı kaybedersiniz hem vergi aslı hem de vergi ziyaı cezasının tamamını ödemek zorunda kalabilirsiniz. Tabii yargı yolunun temyiz süreci de dikkate alındığında yaklaşık 2 yıllık bir süreyi kapsayacağını da unutmadan eklemek gerekiyor.
Dava dilekçesinin hazırlanması aşamasında, alanında uzman ve yetkin bir kişiden yardım almanız menfaatinize olacaktır. Zira vergi hukuku diğer hukuk dallarından farklı olarak muhasebe ve ekonomiyle iç içe. Bu anlamda olaya farklı yönlerden bakabilmek, vergi kanunlarıyla vergiyi doğuran olayı beraberce harmanlayabilmek büyük önem arz ediyor. İsmail Kökbulut
http://www.bugun.com.tr/ortak-hesap-sorarsa-yazisi-616428 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
