Türkiye'de sosyal güvenceye en son kavuşan kesim çiftçiler ve tarım işçileri oldu. 'Milletin efendisi' olan köylünün, memurlardan 130 sene sonra ancak 1983 yılında sosyal güvenceye kavuşabilmiş olması bize ait ironilerden biri olsa gerek. Geç de olsa emeklilik hakkı tanınan çiftçilerin bu haktan yararlanabilmeleri için düzenli prim ödemeleri gerekiyordu. Gelir durumları açısından bu mümkün olmayınca, 1994 yılı itibariyle sattıkları ürünlerden yıllık prim kesintisi yapılmasına karar verildi.
Ne yazık ki prim kesintisi (tevkifatı) sistemi de çok sağlıklı işlemedi. Çiftçiden ürün alan kişi ve kurumların, yaptıkları kesintiyi Bağ-Kur'a aktarmaları gerekiyordu. Kimisi kesinti yapmadı, kimisi yaptığı kesintiyi Bağ-Kur'a yatırmadı, kimisi eksik yatırdı. Yıllar sonra Bağ-Kur'a gidip de emekli olmak isteyen çiftçiye, "Prim kesintilerine dair kayıtlar bizde yok, belgeleri bul getir emekli edelim" denildi. Yani devlet, kendi saklamadığı belgeyi çiftçiden istedi.
Ve sosyal güvenlik reformu
2008 Ekim ayı itibariyle sosyal güvenlik sistemimizde yeni bir döneme geçtik. Sosyal güvenliğin pek çok sorununa olduğu gibi tarım Bağ-Kur uygulamalarına da çekidüzen verildi. Yeni sistemde de yıllık prim kesintisi devam ediyor ve emeklilik için primlerin ödenmiş olması gerekiyor. Ancak kesinti uygulaması çok daha sağlıklı bir zemine oturtuldu. Son olarak 2013/27 sayılı genelgeyle netleştirilen uygulamayı özetleyecek olursak:
- Prim borcu olup da herhangi bir tarım ürünü satan çiftçinin satış tutarından 01.01.2014'e kadar %1, bu tarihten sonra %2 oranında kesinti yapılacak.
- Prim borcu olmayan ya da muafiyet belgesi bulunan çiftçiden kesinti yapılmayacak.
- Kesinti yapacak kişi ve kurumlar, SGK'dan alacakları şifreyle kendilerine ayrılan ekrandan işlem yapacaklar.
- Kesintiyi alıcı kurum, kuruluş ya da şahıs yapacak ve SGK'nın hesabına aktaracak.
- Kesinti yapmayan veya buna ilişkin verileri SGK'ya göndermeyen alıcıya idari para cezası uygulanacak.
- Sistem tamamen elektronik ortamda takip edilecek. Yapılan kesintiler SGK tarafından anlık olarak izlenebilecek.
Yeni sistemin çiftçiler açısından en önemli avantajı, yıllar sonra SGK'ya emeklilik için başvurduklarında, "yıllar önceki satış belgelerini getir" gibi bir ifadeyle karşılaşmayacak olmaları.
Size basit bir sistem gibi görünebilir ancak bu sistem yıllar önce kurulamadığı için yüz binlerce çiftçimiz emeklilik hakkından mahrum kaldı. Mahkemelerde süregiden binlerce dava da cabası. Bu vesileyle başta ilgili Daire Başkanı Tevfik Özcan olmak üzere yeni sistemde emeği geçen tüm SGK yönetimini kutluyorum.
Banka sandıkları SSK statüsündedir
Soru: Sadettin Bey, 22.01.1976 doğumlu, ilk SSK işe giriş 15.06.1989 ve
prim günü 1.371 gün olan bayan 2002'den sonra bankada çalışıyor. Bu durumda bu bayanın emeklilik hesabı neye göre yapılır? Son 13 yıllık prim ödemesi bankanın özel emeklilik sandığına olmuş. Banka sandıklarının ayrı bir hesaplaması var mıdır? Murat G.
Cevap: Değerli okurum, banka sandığı mensuplarının emeklilik hesabı da SSK'lı gibi yapılır. Bayan arkadaşımız 46 yaşını ve 5.375 günü tamamlamak şartıyla banka sandığından emekli olabilir. Sadettin Orhan http://www.bugun.com.tr/ciftcinin-emeklilik-cilesi-bitiyor-yazisi-715079 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
