Her bir Gümrük Beyannamesi itibariyle hak ediş tutarının hesaplanmasında esas alınacak miktar, Gümrük Beyannamesinde kayıtlı net ağırlıktan tespit edilir. Konsinye ihracatta ise FOB bedel, Beyannamede kayıtlı tutar yerine kesin satış faturasından tespit edilir. Hak ediş tutarının hesaplanmasına esas ağırlık, listede gösterilen miktar barajı ile belirtilen şekilde tespit edilen ağırlığın çarpılması suretiyle elde edilir. Örneğin, 2013 yılı içinde 150 ton orkide ihracatı yapıldığını düşünelim. İhracat iadesine ilişkin tablonun 4’üncü sırasında 0603.13.00.00.00 G.T.İ.P. numarası ile yer alan orkidenin de içinde bulunduğu “buket yapmaya elverişli veya süs amacına uygun cinsten çiçekler ve tomurcuklar” grubuna ait ihracat iade miktarı 370 TL/Ton, miktar barajı % 40 ve azami ödeme oranı ise % 10’dur. Buna göre, 150 ton orkide ihracatında iadeden yararlanacak miktar (150 x % 40 =) 60 ton olarak hesaplanır.

Ancak; her bir Gümrük Beyannamesi itibariyle ton başına belirlenen birim ihracat iade tutarının belirtilen şekilde tespit edilen ağırlıkla çarpılması suretiyle bulunacak tutar, ürünün FOB ihraç bedelinin miktar barajı ve azami ödeme oranıyla çarpılması suretiyle hesaplanacak tutarı aşamaz. Aştığı takdirde azami ödeme oranına karşılık gelen tutar esas alınır.

Orkidenin yıl içindeki FOB birim ihraç fiyatının 2.500 ABD Doları (4.500 lira) olduğunu varsayalım. Buna göre; söz konusu orkide ihracatında ihracat iadesine konu olan miktara ilişkin toplam ihracat tutarı (4.500 lira x 60 ton =) 270.000 lira, bunun azami ödeme oranı ile çarpılması sonucu elde edilecek tutar ise (270.000 x %10 =) 27.000 lira olacaktır.

Bu durumda; firma, miktar barajı dikkate alınarak hesaplanan (60 ton x 370 TL/ton =) 22.200 lira olan iade miktarının tamamını alacaktır. Burada eğer orkide FOB birim ihraç fiyatı 1.500 ABD Doları (2.700 lira) olsaydı, alınacak iade tutarı 22.200 lira değil (60 ton x 2.700 TL/ton x %10 =) 16.200 lira olacaktı.

Kapsam dahilindeki ürünlerin bünyelerine giren hammaddelerin yürürlükteki Dahilde İşleme Rejimi hükümleri çerçevesinde ithal edilmesi halinde, söz konusu ürünlere ilişkin ihracat iadesi hesaplamalarında net döviz girdisi esas alınacaktır.

Diğer taraftan; ilgili ürünün ihraç edilmesini müteakip Türkiye’ye geri getirilmesi durumunda (serbest bölgeler dahil), daha önce yararlanılan ihracat iadesinin geri ödenmesi gerekir.

Öte yandan; konsinye ihracatlar da kesin satış faturasında belirtilen FOB birim ihraç fiyatının gümrük beyannamesinde belirtilen FOB birim ihraç fiyatının %50’sinin altında olması halinde, belirtilen mahsup işlemlerinden yararlanılması imkanı bulunmamaktadır. ( İhraç Edilen Tarım Ürünlerinde İade Tablosu)

Sonuç olarak, Ülkemizde ihracat Devlet tarafından değişik şekillerde desteklenmektedir. Bu kapsamda; Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nca, Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin 2013/4 No.lu Karar yayımlanmıştır. Kararda; Türkiye’de imalat yapan veya ticari faaliyette bulunan şirketlerin, bazı ürünlerin ihracatını gerçekleştirmelerini müteakip, ilgili giderlerinin belirlenen ihracat iade miktarları ve azami ödeme oranları dikkate alınarak mahsup yoluyla karşılanması hakkında usul ve esaslar açıklanmıştır. Tarım ürünlerine yönelik olarak ihracat iadesi yardımı yapılmasına ilişkin yukarıda belirtilen mevzuat çerçevesinde sağlanan desteklerden, Türkiye’de yerleşik imalatçı şirketler veya ticari faaliyette bulunan şirketler ile üreticiler yararlanabileceklerdir. Salim Karadeniz, Yaklaşım / Ağustos 2013 / Sayı: 248

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.