4857 sayılı İş Kanunu’nun 41 ve 63. maddeleri çalışma süreleri ile fazla çalışma hakkında usul ve esasları belirlemiş, Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği ve İş Kanunu’nun Çalışma Sürelerine İlişkin Yönetmeliği bu usul ve esaslar hakkında ayrıntılara yer vermiştir.

Yasal hükümler ve Yargıtay’ın yerleşik kararları dikkate alındığında, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 63. maddesinin, ilke olarak çalışma süresini haftada en çok 45 saat olarak belirlediği, tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresinin işyerlerinde haftanın çalışılan günlerinde günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabileceği, günlük çalışma süresinde 11 saatlik üst sınırın olduğu ortaya çıkmaktadır.

Söz konusu günlük 11 saatlik sürenin aşılması halinde, haftalık 45 saatten bağımsız olarak, fazla çalışma olarak ücretlendirilmesi daha uygun bir yaklaşım olarak ortaya çıkar.

Gece çalışma döneminde çalışma süresinin 7,5 saati aşması ve işçilerin hafta tatilinde çalıştırılması bakımından da yapılan çalışmaların, fazla çalışma olarak değerlendirilmesi kanunun amacına daha uygun bir yaklaşımdır.

İşçinin haftalık normal çalışma süresini tamamladıktan sonra hafta tatilinde çalıştırılması Kanun’a aykırıdır. Hafta tatilinde işçinin dinlenmesi gerekirken çalıştırılması konusu, bu çalışmaların, Kanun’a aykırı çalışmanın hukuki sonuca bağlanması ve işçinin korunması ilkesi gereği fazla çalışma sayılması hususunda öğretide çoğunluk tarafından savunulmaktadır.

Dolayısıyla tarafların fiili anlaşması veya işverenin bilgisi dahilinde, işçinin, hafta tatilinde çalıştırılması, bu çalışmaların karşılığı olarak, hafta tatilinde çalışmasa dahi kendisine ödenmek zorunda olan bir günlük ücreti ile birlikte fazla çalışmaların karşılığı olarak kanunda belirtilen % 50 zamlı ücreti ile birlikte toplamda gündeliğinin iki buçuk katı tutarında ücret ödenmesi gerekmektedir.

Böyle bir durumda günlük çalışma süresinin 11 saati aşıp aşmadığına bakılmayacağı gibi, haftalık 45 saatin aşılıp aşılmadığı da dikkate alınmayacaktır. Bu çalışma sürelerinin aşılması halinde de fazla çalışma söz konusu olacak olup, 4857 sayılı İş Yasası’nın 41. maddesine göre fazla çalışma ücretinin tahakkuk ettirilip ödenmesi gerekecektir. Resul KURT, Gizem EROĞLU, Yaklaşım / Ağustos 2013 / Sayı: 248

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.