On sekiz yaşını doldurmuş kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılmalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla, 4857 sayılı İş Yasası’nın 73 ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nın 30. maddesine dayanılarak R.G.’ nin 24.07.2013 tarih ve 28717 sayılı sayısında ‘Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik’ yayımlanmıştır. Yönetmelik hükümleri değerlendirildiğinde kadın çalışanların gece postasında çalıştırılma süresinin, işyerine ulaşımın, sağlık gözetiminin, kadın çalışanların eşlerinin çalışma saatlerinin belirlenmesinin, analık ve gebelik durumlarının ele alındığı; bu hususlar hakkında koruyucu hükümlere yer verilerek kadın çalışan lehine pozitif ayrımcılığa gidildiği görülmektedir.

Yönetmeliğin 5. maddesiyle, gece çalışmaları hakkındaki genel düzenlemelere de uygun olarak kadın çalışanların her ne şekilde olursa olsun gece postasında yedi buçuk saatten fazla çalıştırılması yasaklanmıştır. Yasal düzenleme bu olmakla birlikte, çalışma hayatı pratiği içinde bu işlerde çalışanların gece döneminde yedi buçuk saatten fazla çalıştırıldığı görülmektedir. Bu halde ortaya iki tür sorun doğmaktadır. Birincisi günlük yedi buçuk ve/veya haftalık 45 saati aşan çalışmaların, fazla çalışmanın açıkça yasaklandığı düşünülürse, ne olarak kabul edilmesi gerektiği hakkındadır. Diğer bir sorun ise özellikle günlük yedi buçuk saat kavramından hareketle fazla çalışma süresinin günlük olarak mı yoksa haftalık olarak mı hesaplanacağı noktasında toplanmaktadır.

Yargıtay’ın yaklaşımı, bu gibi işlerde gece çalışma süresi özellikle günlük ölçekte sınırlandırıldığından ötürü, belirlenen günlük çalışma süresinin aşılması halinde, aşılan bu sürenin haftalık toplama bakılmaksızın, fazla çalışma olarak kabul edilmesi yönündedir. ‘Sağlık gözetimi’ başlıklı 7. madde hükmüne göre kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce, gece postalarında çalıştırılmalarında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporunun işyerinde görevli işyeri hekiminden alınması gerekmektedir. Yönetmelikte aile hayatının sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi bağlamında kadın çalışanın eşinin de aynı şekilde çalışıyor olabileceği düşünülerek kadın çalışan ile eşinin çalıştıkları postalar hakkında bir düzenlemeye gidilmiştir. Yönetmeliğin 8. maddesi uyarınca kadın çalışanın eşi de işin postalar halinde yürütüldüğü aynı veya ayrı bir işyerinde çalışıyor ise kadın çalışanın isteği üzerine, gece çalıştırılması, eşinin çalıştığı gece postasına rastlamayacak şekilde düzenlenmelidir.

Kadın çalışanların, gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın çalışanların ise doğum tarihinden başlamak üzere kendi mevzuatlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bir yıl süre ile gece postalarında çalıştırılmaları yasaktır. Yine emziren kadın çalışanlarda bu sürenin, anne veya çocuğun sağlığı açısından gerekli olduğunun işyerinde görevli işyeri hekiminden alınan raporla belgelenmesi halinde altı ay daha uzatılması gerekmektedir. Öcal Kemal EVREN, E-Yaklaşım / Eylül 2013 / Sayı: 249

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.