Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘Gelir Vergisi Kanun Tasarısı’nın ‘Geçici Vergi’ başlıklı 81. maddesi uyarınca “Basit usulde vergilendirilenler hariç kazanç sahipleri, serbest meslek erbabı ve kurumlar cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, ticari ve mesleki kazancının veya kurum kazançlarının tespitine ilişkin hükümlere göre belirlenen ilgili takvim yılı veya hesap döneminin” üçer aylık kazançları (son üç aylık hariç olmak üzere) üzerinden geçici vergi ödemekle yükümlü tutulmuşlardır.

Buna göre sözü edilen mükellefler bundan böyle yeni Gelir Vergisi Kanunu’nun Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülerek kabul edilmesi ve Cumhurbaşkanlığı makamınca onaylanmasından sonra geçici vergi ödemekle yükümlü olanlar “ekim, kasım, aralık” aylarını kapsayan ve uygulamada dördüncü dönem olarak ifade edilen geçici vergi beyannamesini vermeyecek ve bu dönem için geçici vergi ödemeyecek. 

Geçici vergi gerçek kişi mükellefler için yüzde 15, kurumlar için ise yüzde 20 olarak uygulanacak.

Diğer yandan aynı tasarıda tanımı yapılan ‘Yıllara yaygın taahhüde dayalı inşaat ve onarım işleri’ ile ‘noterlik’ görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar geçici vergi matrahına dahil edilmeyecek.

Geçici vergi matrahının hesaplanmasında Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ait hükümlerinin uygulanması bakımından, kazanç tespitine esas alınan üçer aylık dönemlerin son günü, söz edilen kanunun 186. maddesinde belirtilen bilânço günü olarak kabul edilmiştir. Ancak bu dönemlerin son günündeki mal mevcutları, istenirse sadece kayıtlar üzerinden tespit edilebilecek.

Yeni Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan indirim ve istisnalar geçici vergi matrahının tespitinde de dikkate alınacak.

Geçici verginin dördüncü dönem beyanının kaldırılmasına paralel olarak gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyan dönemlerinde de değişiklik yapılması öngörülmüş, bu bağlamda da yıllık beyan zamanı gerçek kişiler için izleyen yılın şubat ayının 20’sine, kurumlar için de mart ayının 20’sine çekilmiş bulunmaktadır. 

Mükellefler, işin bırakılması veya tasfiyeye girilmesi halinde, işin bırakıldığı veya tasfiyeye girildiği dönemi izleyen dönemler de geçici vergi ödemeyecekler.

Bakanlar Kurulu, geçici vergi oranını 5 puana kadar indirmeye veya tekrar kanuni seviyesine kadar getirmeye, gerçek kişi veya kurumlar için farklı oranlar belirlemeye, Maliye Bakanlığı geçici vergi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Tasarının 82. maddesinde yer alan düzenleme gereği geçici vergi üçer aylık dönemi izleyen ikinci ayın 14. günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine beyan edilecek ve 17. günü akşamına kadar ödenecek. Yapılan bu düzenleme gereği olarak Bakanlar Kurulu geçici verginin beyan ve ödeme süresini beyan edileceği ayın herhangi bir günü olarak belirlememeye yetkili kılınmıştır.

Yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin yüzde 10’unu aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re’sen veya ikmalen tarhiyatta, geçici verginin yeni Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen mahsup süresinin geçmiş olması tarhiyatın yapılmasına engel oluşturmayacak. Ancak mahsup süresi geçtikten sonra tarh edilen ve kesinleşen vergiler terkin edilecek, buna karşılık gecikme faizi ve ceza mükelleften tahsil edilecek.

Bir önceki takvim yılında veya hesap döneminde üçer aylık dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici vergi, yıllık beyanname üzerinden hesap edilen vergiden mahsup edilecek. Bu bağlamda mahsup edilemeyen tutarlar, mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilebilecek. Bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi, zamanaşımı süresi içinde yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edilecek.

İlgili hesap dönemine ilişkin tahakkuk ettirilen geçici verginin sadece ödenen kısmının yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmesi söz konusu olabilecek. Bu bağlamda geçici vergiyi süresi içerisinde ödemeyenlerin, ödemedikleri geçici vergiyi yıllık beyanname üzerinde indirim konusu yapmaları da mümkün olamayacak.

Yeni Gelir Vergisi Kanun Tasarısı’nda geçici vergi uygulaması ile yapılan yeni düzenlemede, bundan böyle geçici vergi mükellefleri yılda dört defa ödemek zorunda kaldıkları geçici vergiden, son dönemi ödemek zorunda kalmayacaklar, dolayısıyla yılda sadece üç defa geçici vergi ödemekle yükümlü olacaklar. Veysi Seviğ/ ito portal

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.