Ülkemizde hisse geri alımı nispeten yeni bir olgu olup bunun son dönemlerde birkaç şirket tarafından kullanıldığı görülmektedir. Bunda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile şirketlere esas veya çıkarılmış sermayesinin onda birine (% 10) kadar kendi hisse senetlerini iktisap etme yani geri satın alma imkanının verilmiş olmasının da etkili olduğu düşünülmektedir. Bedelli sermaye artışının aksine sermaye azalışı ile sonuçlanan hisse geri alımı söz konusu kanundaki sınırlar içinde kullanılabilmektedir.

Ülkemizde hisse senetlerinde değerlenme dolayısıyla değer artış kazancı şeklinde ortaya çıkan gelirde vergi oranı sıfır iken kâr payı olarak dağıtılan kazanç ise % 15 oranında vergiye tabi bulunmaktadır. Gerek değer artış kazancı gerekse kâr payı şeklindeki iradın aynı hisse senedinin geliri olduğu için kâr payı aleyhinde olan söz konusu vergilendirme zaman zaman akademik ve finansal çevrelerde de eleştiri konusu yapılmaktadır.

Söz konusu eleştirilerin kısmen haklılık payı bulunsa da aynı menkul kıymetten kaynaklanmış da olsa kâr payı şeklindeki gelir hisse senedi piyasasındaki faktörlerden bağımsız olarak şirketin kendi kazanma gücü ile ilgili iken değer artışı şeklindeki kazanç piyasa aktörlerinin işlemlerinden yani hisse senedi ile ilgili arz ve talep faktörlerinden etkilenmektedir. Bu durumda aynı hisse senedinden kaynaklanan gelir de olsa değer artışı şeklindeki kazanç ile kâr payı şeklindeki irat farklı risk faktörlerine tabi olduklarından birbirinden farklı nitelik taşımakta ve tabi olarak farklı vergilendirme rejimlerine tabi olmaktadır.  Nitekim 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu da kâr payları “menkul sermaye iradı” niteliğinde iken hisse senedinin fiyatındaki lehteki değişme “değer artışı kazancı” olarak nitelendirilmektedir. Söz konusu vergilendirme karşısında Türkiye’de hisse geri alımında vergisel nedenler ile diğer nedenlerden hangisinin daha çok etkili olduğu akademik araştırma ve çalışmaların sonucunda ortaya çıkabilecektir. Bununla birlikte, şirket kaynaklarının etkili şekilde kullanılması açısından hissedarların menfaatiyle sonuçlanacak durumlarda bu yolun şirket yönetimlerince denenmesinde fayda bulunduğu düşünülmektedir.  Ahmet ARSLAN E-Yaklaşım / Ekim 2013 / Sayı: 250

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.