06.06.2006 tarih ve 26190 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan ve yürürlüğe giren İhracat Yönetmeliği’nin 4/h bendine tanımlanmış olan konsinye ihracat kavramı, kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışı alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurtdışındaki şube ve temsilciliklerine mal gönderilmesi işlemidir. Konsinye ihracatta malı gönderen kişiye konsinyör ya da konsinyatör (consignor), malı kabul eden kişiye ise, konsinye (consignee) denilmektedir. Konsinye ihracat kapsamında mal ihraç etmek isteyen kişi ya da kurumlar ancak bir takım yasal koşulları yerine getirmek şartı ile konsinye ihracat kapsamında ihracat yapabileceklerdir. Bu bağlamda konsinye ihracat kapsamında ihracat yapmak isteyen konsinyatörlerin, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine başvuru yapması gerekmektedir. Yapılan başvuru işlemlerine ilişkin olarak gerekli değerlendirilmeler ihracatçı birliği tarafından yapıldıktan sonra, konsinye ihracat kapsamında ihracatı gerçekleştirilecek olan malın cinsine göre Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın görüşü alınmak suretiyle, bu mallar dışında kalan mallar için ise, direkt İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerince söz konusu başvuruların sonuçlandırılması esastır. Konsiye ihracat kapsamında ihracat yapmak isteyen ve bununla ilgili olarak İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine başvuru yapan konsinyatörün talebi, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince uygun bulunması durumunda, ihracatçı birliği tarafından onaylanan ve üzerine “konsinye ihracat” şerhi düşülmüş gümrük beyannamesinin 30 gün içerisinde ilgili gümrük idaresine sunulması ve söz konusu süreler içerisinde konsinye ihracatın gerçekleşmesi gerekmektedir.

Konsinye ihracat kapsamında yurt dışında bulunan alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurtdışındaki şube ve temsilciliklerine gönderilen malların, ihraç tarihinden itibaren bir yıl içerisinde konsiye tarafından satışının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu süre zarfında yani konsinye ihracat kapsamında ihraç edilen malın ihraç tarihinden itibaren bir yıl içerisinde satılamaması durumunda, malın gümrük mevzuatı çerçevesinde yurda geri getirilmesi gerekmektedir. Ancak zorunlu nedenlerle konsinye ihracat kapsamında ihraç edilen malın bir sene içerisinde satışının gerçekleşmemesi durumunda, izni veren İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince malın satışının gerçekleşebilmesi için 2 yıllık ek bir süre daha verilebilir. Konsinye satışta mallar, konsinyör ya da konsinyatörün tayin ettiği fiyatlardan konsiye tarafından satılır, söz konusu malların satışının yasal süreler içerisinde mümkün olmaması durumunda ise, mallar konsiye tarafından konsinyör ya da konsinyatöre iade edilir. Konsinye ihracat kapsamında satışı gerçekleştirilen mallara ilişkin bedellerin kesin satışın gerçekleştiği tarihten itibaren 180 gün içerisinde yurda getirilmesi ve banka veya özel finans kurumuna satışının gerçekleştirilmesi gerekmekte idi. Ancak Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 8. maddesi 08.02.2008 tarih ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2008/13186 sayılı BKK ile “İhracat bedellerinin tasarrufu serbesttir. Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.” şeklinde yeni bir düzenleme yapılınca, bu kapsamda ihraç edilen ve satışı gerçekleştirilen malların bedellerin yurda getirilmesi zorunluluğu da ortadan kalkmıştır.

Konsinye ihracat kapsamında ihracatı gerçekleştirilen emtialara ilişkin olarak belge düzenin ise, şu şekilde olması gerekmektedir. 213 sayılı VUK’un 229. maddesinde “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.” şeklinde tanımlanmıştır. Ancak konsinye satışlarda dolayısıyla konsinye ihracatında temel özelliğinden dolayı, söz konusu işlem sonucunda malın mülkiyeti tamamen satıcıya devredilmediğinden dolayı, satıcı adına bir fatura düzenlenmesi mümkün bulunmamakla beraber, konsinye ihracat kapsamında malın gönderilmesi sırasında söz konusu işlemin sevk irsaliyesine bağlanması gerekmektedir. Ancak konsinye ihracat kapsamında ihraç edilen mallara ilişkin gümrük beyannamesinin ilgili gümrük idaresi tarafından onaylanması sırasında söz konusu işleme ilişkin düzenlenmiş bir fatura aranmakta olup, söz konusu faturanın mevcudiyeti durumunda gümrük beyannamesi onaylanmakta ve ihracat gerçekleşebilmektedir. Bundan dolayı konsinyatör tarafından konsinye ihracatın gerçekleşebilmesi için düzenlenen ve ilgili gümrük idaresine sunulan faturaların, sadece söz konusu ihracatın tekemmül edebilmesi için düzenlendiğinin göz önünde bulundurulması ve ilgili dönem beyannamelerine hasılat olarak kayıt edilmemesi gerekmektedir. Konsinye ihracat kapsamında ihraç edilen emtiaların, konsiye tarafından satışı gerçekleştirilen kısmına ilişkin satış faturası, konsinyatör tarafından 213 sayılı VUK’da belirlenmiş olan süreler (7 gün ) içerisinde düzenlenmesi gerekmektedir. İlhan ÇETİN E-Yaklaşım / Ekim 2013 / Sayı: 250

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.