5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu(3)’nun 29. maddesi hükümlerine göre, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığı, ortalama aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır. Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın 30 katıdır. Aylık bağlama oranı ise sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanır. Kanun’un geçici 2. maddesi gereği, sigortalının bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına ait aylık; bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önceki kanun hükümlerine göre, aylık talep tarihindeki toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, bu Kanun’un yürürlük tarihi itibarıyla hesaplanacak aylığının bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihe kadarki prim ödeme gün sayısı ile orantılı bölümü, aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile çarpılarak hesaplanır. Sigortalının bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına ait aylığı, aylık talep tarihindeki toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden 29. madde hükümlerine göre hesaplanacak aylığının, bu Kanun’un yürürlük tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadardır.

5510 sayılı Kanun gereği, bağlanan aylık, yukarıda belirtildiği biçimde hesaplanan kısmî aylıkların toplamından oluşmakta, hesaplanan aylığın başlangıç tarihinin yılın ilk altı aylık dönemine rastlaması halinde Ocak ödeme dönemi için aylıklara uygulanan artış oranı kadar artırılarak, yılın ikinci altı aylık dönemine rastlaması halinde ise öncelikle Ocak ödeme dönemi, daha sonra Temmuz ödeme dönemi için aylıklara uygulanan artış oranları kadar artırılarak, sigortalının aylık başlangıç tarihindeki aylığı hesaplanmaktadır. 2013 yılı emeklisi olanlar, diğer bir ifade ile kamu kurumu çalışanları için 15 Aralık 2013, özel sektör çalışanları için 1 Aralık 2013 tarihi öncesi emeklilik talebinde bulunanların güncelleme katsayısı hesabında 2012 yılına ait TÜFE oranı ile 2012 yılı gelişme hızı dikkate alınarak aylık hesaplanmakta ve hesaplanan aylığa 2013 yılı Ocak ve Temmuz dönemi zamları yansıtılmaktadır. 2014 yılında emekli olacaklara, başka bir anlatımla kamu çalışanları için 14 Aralık 2013, özel sektör çalışanları için 30 Kasım 2013 tarihi sonrası emeklilik talebinde bulunanların güncelleme katsayısı hesabında 2013 yılına ait TÜFE oranı ile 2013 yılı gelişme hızı dikkate alınarak aylık hesaplanmakta ve hesaplanan aylığa 2014 yılı Ocak ve Temmuz dönemi zamları yansıtılmaktadır. Bu nedenle aynı dönemler için aynı prim gün sayısı ve aynı sigorta prim ödemesi üzerinden 2013 yılı emeklisi olanlar ile 2014 yılı emeklisi olanların maaşları aynı değil farklı hesaplanacaktır. 2012 yılında emekli olacak olanlar için 2012 yılı güncelleme katsayısı 1,0682’dir. 2014 yılında emekli olacaklar için güncelleme katsayısını ekonomik tahminlere göre tespit ettikten sonra aylık hesabı yaparak bir değerlendirmede bulunmamız isabetli olacaktır. TÜFE, 2013 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre % 0,77, bir önceki yılın aynı ayına göre % 7,88 ve 12 aylık ortalamalara göre %7,32 artış olarak gerçekleşti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) Dünya Ekonomik Görünüm raporunu açıklayarak Türkiye’nin bu yılki büyüme beklentisini % 3,4’ten yüzde % 3,8’e çıkarmıştır. Bu ekonomik göstergelere göre Türkiye’nin 2013 yılı enflasyon oranı diğer bir ifade ile 2013 yılı Aralık ayının bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı yaklaşık olarak % 8,00 olacaktır. TÜFE değişim oranı olan % 8,00’ın tamamı ile büyüme hızının (tahmini % 3,8) % 30’u olan % 1,14 toplamını % 9,14 olarak belirleyeceğimize göre 2013 yılı güncelleme katsayısı da % 9,14 olarak dikkate alınacaktır. 2013 yılı Ocak zammı % 4,14, Temmuz zammı % 4,00, kümülatif toplam ise % 8,31’dir. 2013 yılı güncelleme katsayısı ile 2013 yılı kümülatif zam oranları arasındaki fark % 0,83 olduğu için 2014 yılında emekli olanlar aynı şartlarla 2013 yılında emekli olanlardan % 0,8 daha fazla aylık alacaklardır. Buna göre aynı gün sayısı ve aynı prim kazançları üzerinden 2013 yılı emeklisine bağlanan aylık aşağıdaki gibi olacaktır.

…/…/2013 tarihi itibariyle hesaplanan Aylık:  2.229.83

İlgili sigortalının aynı gün sayısı ve kazanç üzerinden 2014 yılı emeklisi olması halinde(8) bağlanacak aylık aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere daha yüksek olacaktır.

…/…/2014 tarihi itibariyle hesaplanan Aylık: 2.335,82

2013 yılında 2.229,83 TL aylık bağlanan sigortalının aylığı 2004 yılı Ocak ayında 2.319,02 TL’ye yükseltilecek oysa aynı prim gün sayısı üzerinden 2014 yılında emekli olan sigortalının yaşlılık aylığı 2.335,82 TL olacağından 2013 yılında emekli olana göre daha yüksek aylık almaya hak kazanmış olacaktır. 2014 yılı kıdem tazminatı tavanının da artacağı dikkate alındığında sigortalıların 2013 yılı değil de 2014 yılı emeklisi olması daha avantajlı bir seçenek haline gelmektedir. Murat Özdamar Yaklaşım / Kasım 2013 / Sayı: 251

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.