Bilindiği üzere sermaye şirketleri ticari faaliyetlerin sürdürülmesi ve geliştirilebilmesi için gerekli olan fiziki/fikri sermaye yetersizliğinin aşılması amacıyla gerçek ve/veya tüzel kişi yatırımcıların bir araya gelmeleriyle kurulmaktadır. Yine ticari hayatın gereği olarak ta tüzel kişiliklere kuruluş aşamasında ayni sermaye konulabileceği gibi, diğer tüzel kişiliklere de kuruluşta veya bölünme, hisse devri vb. nedenlerle ayni sermaye konulabilmektedir. Bu durumun doğal sonucu olarak ta sermeyesinde pay sahibi bulunulan tüzel kişiliğin ticari kazancı üzerinden bu payla orantılı olarak usulünce pay elde edilebilmesidir. Tüzel kişiliklerin kuruluş amaçlarının, faaliyet konularının pay sahiplerinin faaliyete birlikte devam etme arzularında da değişiklikleri gündeme getirebilmektedir. Ayrıntıları Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilmiş olan pay devri işlemleri, yazılı olarak düzenlenen ve imzaları notere tasdik ettirilen sözleşmelerin tescil ve ilanı ile gerçekleştirilmektedirler. Yukarıda temel başlıklarına yer verilen Damga Vergisi Kanunu hükümlerince gerçek ve/veya tüzel kişilerce düzenlenen ve imzalanan kağıtlar verginin konusuna girmektedir. Diğer bir ifadeyle bir hususu belli veya ispat etmek için düzenlenen kağıtların imzalanması anında Damga Vergisi yönünden vergiyi doğuran olay gerçekleşmiştir.

Damga Vergisi açısından vergilendirmeyi etkileyen bir diğer etkende kağıdın vergiye tabi olup olmadığının tespiti için kağıdın mahiyetinin tespitidir. Ticari hayatın olağan akışı içinde ticari kağıtların taşımaları gereken bilgiler ve şekil şartları nedeniyle kağıt(vergi konusu olmaması için) her ne ad altında düzenlenirse düzenlensin vergilendirme açısından mahiyetini tespit etmek mümkündür. Hisseli bir ortaklıkta ki sermaye payının geleceğe yayılmış bulunan vadelerle devrini belirleyen sözleşmenin, tutanak, protokol vb. şekilde adlandırılması vergilendirilmesine engel teşkil etmeyecektir. Sözleşme taraflarının ve nüshalarının birden fazla olduğu hallerde devir bedellerinin toplamı ile elde edilen tutar nüsha ve taraf gözetilerek artırılarak vergi matrahı hesaplanır.

Yabancı memleketlerle Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar hariç olmak üzere diğer kağıtların; Türkiye’de dairelere ibraz edilip edilmemesi, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapılıp yapılmaması veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanılmaması vergilendirmeye tesir etmez. Damga vergisinin beyan ve ödeme yükümlüğü hakkında Maliye Bakanlığına tanınan yetki kapsamında hazırlanan 44 sayılı Damga Vergisi Genel Tebliği verginin beyan ve ödemesi konusunda yükümlü tutulanlar tereddütte yer bırakmayacak şekilde belirlenmiştir. Hisse devrine ilişkin sözleşmelerden kaynaklanan verginin usulünce tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi halinde vergi idaresince 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerince matrahın takdir komisyonu aracılığıyla takdir ettirilmesini takiben cezalı tarh edileceği ve normal vade tarihinden itibaren kesinleşme tarihine kadar Gecikme Faizi aranılacağı unutulmamalıdır. Hasan Erdemir Yaklaşım / Kasım 2013 / Sayı: 251

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.