Halen geçerli olan 1479 sayılı ve 2925 sayılı Bağ-Kur kanunları gereğince çalışanlar, 24 basamaktan oluşan basamaklara göre prim ödüyor. İlk 12 basamakta her yıl otomatikman basamaklar yükselirken, 13 ve daha sonrası için her 2 yılda bir sigortalı yazılı talepte bulunursa basamaklar artıyor. İster esnaf ister şirket ortağı olsun, birden çok şirkete ortaklık halinde bile kişi bir defa prim ödüyor. Sosyal Güvenlik Reform Kanunu'yla Bağ-Kur'luların basamak sistemi kaldırılıyor. Bağ-Kur'lu olmasını gerektirecek bir faaliyette bulunan kişiler, SPEK alt sınırı olan asgari ücret ile SPEK üst sınırı olan asgari ücretin 6,5 katı arasında olmak koşuluyla her ay dilediği rakam üzerinden yüzde 33,5 veya yüzde 39 arası oranında prim ödemekle yükümlü olacak. Fakat, reformdan sonra 4/b'li ismini alacak olan Bağ-Kur'lular, en yüksek ücret ödedikleri işçisinden daha az gelir beyan edemeyecek. Sosyal Güvenlik Reformunu hazırlayanlar, Bağ-Kur primlerini sanki şirket ortağı değil de şirket ödüyormuş gibi bir mantıkla hareket ediyor. Reformdan sonra birden çok şirkete ortak olanlar, her bir şirket için ayrı ayrı Bağ-Kur primi ödemek zorunda kalacak. Şu anda Bağ-Kur'lular kaç şirkette ortak olurlarsa olsun, her ay sadece bir kez Bağ-Kur primi ödüyordu. Yeni sistemde iş emekliliğe gelince değişiyor, her şirket için ayrı ayrı prim ödemek zorunda bırakılan Bağ-Kur'lu, bir kere emekli edilecek. O zaman her mantıklı insanın aklına şu geliyor, neden nalıncı keseri gibi hep kendinize yontuyorsunuz?

Kurum tek, kanun çok, mahkemeler farklı

MEB bünyesinde öğretmenim. 1989'da Bulgaristan'dan göç ettim ve askerliğimi de orada yaptım. Askerlik hizmetimi borçlanmak istediğimde 22.09.1972 gün ve 1632 sayılı kanunun engel teşkil ettiği söylendi. Ama benim gibi göçmen olan SSK'lının borçlandığını ve hizmet sürelerine eklendiğini biliyorum. Askerlikte geçen süreleri borçlanamayacak mıyım? Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bir değil mi? Rıdvan Karagöz

SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kurumsal olarak SGK çatısı altında birleşti. Ancak SSK'nın, Bağ-Kur'un ve Emekli Sandığı'nın uyguladığı 5 farklı kanun yerinde duruyor. Bu kanunları ayrı ayrı şimdi SGK uyguluyor. Bunların teke indirilmesi için TBMM'de bir çalışma sürüyor. Öte yandan 1989'da Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulan soydaşların askerlik hizmetinin borçlanılmasını SSK kabul etmekte. Emekli Sandığı ise daha SGK'ya devredilmeden önce bunu kabul etmiyordu. Dediğiniz gibi kanunlar farklı; ama artık tüzel kişilik olan SGK'nın askerlik borçlanmasını kabul etmesi gerekir. Bu nedenle SGK Başkanlığı'na, SGK Yönetim Kurulu'na bu konuda görev düşüyor. Sigortalılar arasındaki farklılıkların giderilmesi gerekiyor.

Okur sorularına kısa cevaplar

Mehmet Ünsal: Vergi kaydı, şirket ortaklığı veya meslek oda-dernek kaydı gibi Bağ-Kur'lu olmanızı gerektirecek bir kaydınız olmayan dönemler için aflarla sonradan ödenen süreler sigortalılık sürelerinden sayılamaz. Bu nedenle 1987-1989 arasında vergi kaydınız varken, 1997 yılında çıkan afla 1987-1997 arasını taksitle ödediğiniz dönemde vergi kaydınız olmayan dönemde, meslek oda-dernek kaydınız da yoksa ileride 1989-1997 dönemi geçerli olmaz. Bu arada kaydınız olmayan dönemde ay be ay ödedikleriniz de isteğe bağlı Bağ-Kur'a sayılır.

Mustafa Yılmaz: Akrabanız Battal Demir de dahil olmak üzere, sosyal güvenlik kurumlarından yüzde 40 oranlı rapor ile malulen emekli olunamaz. Bunun için en az yüzde 67 oranlı bir rapor gerekir. Ancak, bu raporla defterdarlıktan vergi indirim belgesi alınabilirse 1981 işe girişi ve 3 bin 600 gün sayısı ile SGK'dan hemen emekli olur. 3 bin 600 günü yoksa prim ödemeye devam etmelidir. Gerçek prim ödeme gün sayısını öğrenmek için dilekçe ile gün toplanmasını talep etmenizde fayda var.

Seçkin Kar: 03.05.1944 doğumlu yakınınız, 1969 yılında başlayan SSK'ya 118 gün prim ödedikten sonra 26.12.1997 günü başladığı ve halen devam ettiği Bağ-Kur'dan, askerlik süresini de ödeyerek 15 tam yılla emekli olur. Veyahut bundan sonra SSK'ya geçip, 3,5 yıl (1.260 gün) daha SSK primi ödemek şartıyla askerlik süresini ödemesine gerek kalmadan SSK'dan emekli olabilir.

Ramazan Doğdu: 1976 doğum yılınız ve 2001 yılında başladığınız polislik mesleğinden önceki 18 aylık askerlik sürenizi borçlanmanız ve 1996'da başlayan 340 günlük SSK priminiz nedeniyle 24 yıl polis olarak çalışırsanız 52 yaşında emekli olursunuz. Bundan sonra polislikten ayrılıp memur olarak fiili hizmet zammı almadan işinize devam ederseniz var olan fiili hizmet zamlarınızla 56 yaşında (25 tam yıllık süreyle) memuriyetten emekli olursunuz. Bundan sonra SSK'lı olursanız bu kere 58 yaşında en az 5 bin 975 günle emekli olursunuz.

Yaşar Yeşil: Eşiniz, 15.04.1989'da Bağ-Kur sigortalılığına bugüne kadar 10 yıl, 6 ay prim ödemiş durumda. En az 15 tam yılı tamamlamak şartıyla 56 yaşında emekli olabileceği gibi 20 tam yıl prim ödeme süresiyle 51 yaşında emekli olabilir. Öte yandan bundan sonra Bağ-Kur'u kapatıp SSK'ya geçer ve bir işyerinde çalışarak 1.260 gün SSK primi öderseniz 45 yaşında 5 bin 300 günle SSK'dan emekli olur.

Tufan Eryürek: 1977 doğum tarihiniz, 1993 SSK girişiniz ve 3 bin gün sayısı ile var olan rahatsızlığınız nedeniyle sağlık kurulundan 2/3 oranında yani yüzde 67 oranlı bir sağlık kurulu raporu alırsanız, malulen emekli olabilirsiniz. Ancak sadece şeker hastalığı nedeniyle malulen emekli olana daha rastlamadım.

Ömer Engin: 20.03.1941 doğum tarihiniz ve 29.01.1997 Bağ-Kur başlangıcı ve 30 aylık askerlik sürenizi borçlanmanız nedeniyle toplamda 15 tam yılı yani 5 bin 400 günü tamamladığınız gün Bağ-Kur'dan kısmi aylıkla emekli olabilirsiniz.

http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=661755