Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) güncellenen verilerine göre, 2006 yılı için 576 milyar YTL olan gayrısafi milli hasıla yüzde 31,6 artışla 758 milyar YTL'ye ulaştı.

T. C.

B A Ş B A K A N L I K

T Ü R K İ Y E İ S T A T İ S T İ K K U R U M U

B A Ş K A N L I Ğ I

                               Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği

MİLLİ GELİR GÜNCELLEME ÇALIŞMALARI TAMAMLANMIŞTIR

Ulusal Hesaplar Sistemi güncelleme çalışmaları tamamlanmıştır. Güncelleme ile ülkemizin makroekonomik istatistiklerinin yöntem, kapsam, tutarlılık ve uluslararası karşılaştırılabilirliğinde önemli iyileşmeler sağlanmıştır.

Bilindiği üzere, bütün ülkelerde ulusal hesaplarda düzenli aralıklarla güncelleme yapılmaktadır. Bu güncellemelerin iki temel gerekçesi vardır. Birincisi, hesaplama dönemi sonrasında gelen verilerin hesaplamalara yansıtılmasıdır. Erken zamanlı istatistik kullanma ihtiyacı ile istatistik üretim sürecinin gerektirdiği zamanlılık arasındaki farkın giderilmesi için, bu tür bir güncelleme yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Dar örnek hacimli araştırmalar ile görece dolaylı tahmin yöntemlerine dayanan dönemlik hesaplamalar, yıllık olarak derlenen görece daha tutarlı veri üzerine inşa edilen doğrudan tahmin yöntemlerinin sonuçlarına göre yeniden düzenlenirler. Bu çerçevede, Kurumumuz, önceki dönemlere ait sonradan gelen verileri ilgili dönem tahminlerine yansıtarak düzenli güncelleme yapmaktadır.

İkinci güncelleme gerekçesi ise, ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar doğrultusunda, hesaplamalara ilişkin kapsam veya yöntem değişikliğine gidilmesidir. Bu tür güncellemelerde, önceki dönemlerle karşılaştırılabilirliğin ve seri devamlılığının sağlanması için, neyin niçin değiştirildiği ayrıntılı biçimde açıklanarak, yeni seri mümkün olduğu ölçüde geriye doğru götürülür. Ülkemizde bu kapsamda, 1923 yılından günümüze kadar devam eden milli gelir serisinde, 1948, 1968 ve 1987 baz yıllı güncelleme çalışmaları yapılmıştır. Uzun araklıklarla yapılan ve kapsam genişlemesi içeren güncellemelerde, toplam ve sektörel büyüklüklerde önemli farklılıklar ortaya çıkabilmektedir.

8 Mart 2008 tarihinde yayınlanacak olan 1998 baz yıllı yeni seride, yöntem değişikliği ve kapsam genişlemesi başlıkları altında toplanabilecek bir çok alanda güncelleme yapılmıştır:

Yöntem Değişiklikleri:

Ülkemizde mevcut 1987 bazlı GSYH serisi, Birleşmiş Milletler Ulusal Hesaplar Sistemi’ne (SNA 68) göre hesaplanmaktadır. İstatistik alanında Avrupa Birliğine uyum çalışmaları kapsamında, 1998 baz yıllı yeni seri, Avrupa Hesaplar Sistemine (ESA-95) uygun olarak hazırlanmıştır. Bu yöntem değişikliği temel olarak aşağıdaki unsurları içermektedir:

a) Baz yılının değiştirilmesi (1987 baz yılından, 1998 baz yılına geçilmiştir),

b) İktisadi faaliyetler ve ürünler için güncel sınıflamaların kullanılması (Örn. yeni seride iktisadi faaliyet sınıflamasında NACE rev.1 ve hanehalklarının nihai tüketim harcamaları sınıflamasında ise COICOP kullanılmıştır),

c) Kavramsal değişikliklerin uygulanması (Örn. 1987 baz yıllı mevcut seride, sektörel katma değerler üretici fiyatları ile hesaplanırken, yeni seride temel fiyatlar kullanılmıştır. Benzer şekilde, İzafi Banka Hizmetleri yerine, yeni seride Mali Aracılık Hizmetlerinin Dolaylı Ölçülmesi (FISIM) yöntemi kullanılmıştır),

d) Zincirleme endekse geçiş (mevcut seride sabit fiyatlarla yapılan tahminlerde baz yılı fiyatları kullanılırken, yeni seride bir önceki yılın ortalama fiyatları kullanılmıştır).

Kapsam Genişlemesi:

1998 baz yıllı yeni seride aşağıdaki çalışmalar sonucunda, GSYH’ye dahil edilen iktisadi faaliyetlerin kapsamı genişlemiştir:

a) 2000 yılında yapılan Bina Sayımı sonuçları ve mesken elektrik abone sayıları dikkate alınarak, konut sahipliği sektörünün üretim değeri hesaplanırken, konut stoğuna eksik kapsam ilavesi yapılmıştır. Bu bağlamda, 1987 baz yıllı seride, 2000 yılı için öngörülen konut sayısı 13.9 milyon iken, yeni seride bu sayı 19.2 milyon olmuştur. Ayrıca, bu hesaplamada, kendi konutunda ikamet eden hanehalkları için eski seride kullanılan tek tip izafi kira yerine, yeni seride gerçek kira bedeli, konut tipi ve ısınma sistemi ayrıntısında kullanılmıştır.

b) 2001 Tarım Sayımı sonuçlarına göre elde edilen bilgiler ışığında, tarım sektöründeki bazı büyüklüklerin hesaplanmasında kullanılan teknik katsayılar güncellenmiştir.

c) 2002 Genel Sanayi ve İş Yerleri Sayımı ve buna dayalı olarak yapılan Yapısal İş İstatistikleri Araştırması sonuçlarına göre kapsam genişlemesi tespit edilmiş ve hesaplara yansıtılmıştır. (Örn., Yıllık İmalat Sanayi İstatistiklerinde 2001 yılı için 10 ve daha fazla sayıda kişi çalıştıran iş yeri sayısı 11 293 iken, yeni seride bu sayı 27 813 olmuştur.)

d) 1987 baz yıllı seride özel ticaret sistemine göre hesaplanan ithalat ve ihracat kalemleri, yeni seride genel ticaret sistemine göre hesaplanmıştır.

e) 1987 baz yıllı seride yer almayan internet hizmet sağlayıcıları, katılım bankaları, özel emeklilik sandıkları gibi iktisadi faaliyetler de kapsam içerisine alınmıştır.

f) İnşaat sektörünün üretim değerinin yapı ruhsatları ile hesaplanmasındaki kapsam eksikliği, mal akımı yöntemiyle giderilmiştir.

g) İmalat sanayinde kayıt dışılığın kapsanabilmesi için 1987 baz yıllı seride, sadece toplam imalat sanayi düzeyinde kullanılan işgücü girdi yaklaşımı, yeni seride imalat sanayinin alt sektörlerinde de kullanılmıştır.

Yukarıda ana hatlarıyla belirtilen güncelleme çalışmaları hakkında detaylı bilgi yeni serinin yayınlanmasıyla birlikte kullanıma açılacaktır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.