Maliye Bakanlığı tarafından verilmiş olan muktezaları değerlendirdiğimizde ise şu sonuçlara ulaşmak mümkündür. Bu konuda ilk inceleyeceğimiz mukteza Maliye Bakanlığı tarafından verilmiş olan Mukteza’ dır. Mukteza’ da özet olarak şu açıklamaya yer verilmiştir:

“İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden (...) adi ortalığının aktif ve pasifiyle birlikte anonim şirkete dönüşmesi sırasında adi ortalık tarafından fatura düzenlenmemesi sebebiyle vergi dairesi tarafından kesilen özel usulsüzlük cezasının uygun olup olmadığı hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.

Bu açıklamaların değerlendirilmesi sonucunda, (...) adi ortaklığının aktif ve pasifiyle bütün olarak anonim şirkete devri sırasında adi ortaklık tarafından fatura düzenlenmesi gerekmektedir.”

Bu konuda Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü tarafından verilmiş olan Mukteza’ da özetle şu açıklamaya yer verilmiştir:

“Bu hükümlere göre, ferdi işletmenin aktif ve pasifi ile kurulacak bir limited şirkete devir olunması halinde devir kararının alındığı tarih ile limited şirketin hukuken tekemmül ettiği tarih arasında zorunlu olarak geçen süredeki faaliyet neticesinde doğan ticari kazanç şahıs şirketine ait olacağından bu süredeki faaliyetler için ve devir işlemi için fatura düzenlenmesi gerekmektedir.”

Bu Mukteza’ da fatura düzenlenmesi iki aşamada değerlendirilmiştir. Ferdi işletmenin devir kararı aldığı tarih ile devrin tescil edildiği ve anonim şirketin tüzel kişilik kazandığı döneme kadar faaliyetler ferdi işletme adına yürütüleceği için bu faaliyetler dolayısıyla fatura düzenlenmesi zorunludur. Ancak ferdi işletmelerin anonim şirkete devir işlemi için fatura düzenlenmesine gerek olmadığını düşünüyoruz.

Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü tarafından verilmiş olan Mukteza’ da özetle şu açıklamaya yer verilmiştir:

“Buna göre, ferdi işletmenizin sermaye şirketine devredilmesi durumunda, ‘kayıtların tevsiki açısından’ ferdi işletmenizin aktifinde kayıtlı bulunan iktisadi kıymetlerin, fatura düzenlenmek suretiyle devredilmesi gerekmektedir.”

Bu Mukteza’ da kayıtların tevsiki açısından fatura düzenlenmesinin gerektiği belirtilmiştir. Ancak devir bilançosu ve devir sözleşmesi ferdi bir işletmenin anonim şirkete devredildiğini ilişkin en önemli kayıt olacağı için bu işlem kapsamında başka bir kayıta ihtiyaç olmadığını düşünüyoruz.

Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü tarafından verilmiş olan Mukteza’ da özetle şu açıklamaya yer verilmiştir:

“Buna göre, ferdi işletmenizin sermaye şirketine devrolunması işlemi Vergi Usul Kanunu’nun 328. maddesi gereği satış hükmünde kabul edileceğinden, ferdi işletmenizin elinde bulunan makine, teçhizat ve stoklara ilişkin fatura düzenlenmesi gerekecektir.”

Yukarıda vermiş olduğumuz dört adet Mukteza’ da da ferdi bir işletmenin anonim şirkete devir olması halinde fatura düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Mükelleflerin bununla ilgili olarak özel usulsüzlük cezasına maruz kalmamaları için bu işlemlerinden ötürü fatura düzenlemeleri gereklidir.

Ancak, bu konudaki kişisel kanaatimize göre ferdi bir işletmenin anonim şirkete dönüştürülmesi halinde sırf VUK’un şekle ilişkin mükellefiyetlerin yerine getirilebilmesi için fatura düzenlenmesine gerek yoktur. Kanaatimize göre, VUK’un 229. maddesi hükmü tetkik edildiğinde ferdi işletmenin anonim şirkete devrinde, devir işlemi bu maddeye göre fatura düzenlenmesini gerektirmemektedir. Çünkü ortada bir satış işlemi veya yapılan bir iş söz konusu olmadığı gibi müşterinin (devralan anonim şirketin) borçlanması gibi bir durum da ortaya çıkmamaktadır.

Gelişmekte olan ülkelerde işletmelerin temel görevi mal ve hizmet üretmektir. Mükelleflerin bu yönde teşviki açısından bütün faaliyetlerinin buna yönelmesi gereklidir. Bu için kanaatimize göre, bu gibi işlemlerde bir teşvik aracı olarak fatura düzenlenmemesine ilişkin olarak bir düzenleme yapılması gereklidir. Levent Başak Yaklaşım / Aralık 2013 / Sayı: 252

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.