Ön Ödemeli Kart Satışlarının Distribütörlerin Kârını İçerecek Şekilde ÖİV'ye Tabi Tutulması Doğru Değil

Son günlerde basında yer alanlardan, Telekom şirketlerinin ön ödemeli kart satışları ile ilgili olarak distribütörlerin kârını da içine alacak şekilde bir vergilendirmeye gidildiği anlaşılmaktadır. Konuyla ilgili olarak gerek İdare’nin verdiği görüşler, gerek özel iletişim vergisi ile KDV mevzuatı uygulamasına bakıldığında bu uygulamanın çok da doğru olmadığı gibi bir sonuç çıkmaktadır.

Bilindiği üzere; 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39’uncu maddesinde; 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile görev ve imtiyaz sözleşmesi imzalamak suretiyle veya 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu uyarınca bu Kuruma bildirim yapılması veya bu Kurumca kullanım hakkı verilmesi yoluyla yetkilendirilen veya yetkilendirilmiş sayılan işletmecilerin her nevi mobil elektronik haberleşme işletmeciliği kapsamındaki (ön ödemeli kart satışları dahil) tesis, devir, nakil ve haberleşme hizmetlerinin %25 oranında; kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetinin %5 oranında Özel İletişim Vergisi’ne (ÖİV) tâbi olduğu belirtilmiştir. Verginin matrahının katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül ettiği ve bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu hükümlerinin uygulanacağı ifade edilmiştir.

KDV Kanunu’nda ise teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu belirtilmiş ve aynı şekilde “bedel” deyiminin, “malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerlerin toplamını” ifade ettiği açık bir şekilde belirtilmiştir. Ayni şekilde, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nda da hangi hallerin elektronik haberleşme kapsamında olduğu açıklanmıştır. 

6822 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun yukarıda belirtilen 39’uncu maddesi aynı zamanda ön ödemeli kart satışlarını da ÖİV kapsamına dahil etmiş ve aynı madde 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu bile görev ve imtiyaz sözleşmesi imzalamak suretiyle veya 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu uyarınca bu Kuruma bildirim yapılması veya bu Kurumca kullanım hakkı verilmesi yoluyla yetkilendirilen veya yetkilendirilmiş sayılan işletmecileri ÖİV mükellefi olarak belirlemiş bulunmaktadır. Buna göre madde metni incelendiğinde yetkili Telekom şirketleri tarafından satışı yapılan ön ödemeli kartların DİSTRİBÜTERLERi ÖİV mükellefi olarak tanımlanmamıştır. 

Bununla birlikte 2002 tarihinde verilen bir Özelge’de; cep telefonu, aksesuar, kontör satışı ile iştigal eden işletmelerin, hazır kart aldığı firmaların düzenledikleri faturadaki kalemler ile nihai tüketiciye düzenlenen satış faturalarının tekdüzen hesap planındaki işleyişinin ne şekilde olacağına ve ÖİV ile ilgili işlemlerin nasıl yapılacağına ilişkin sorulan soruya karşılık Vergi İdaresi tarafından yapılan açıklamada;  söz konusu mükelleflerin cep telefonu işletmecisi olmadığı; bu nedenle kontör satışı yaparken özel iletişim vergisi hesaplamalarının gerekmediği; öte yandan, cep telefonu işletmecilerinin düzenleyecekleri faturalarda özel iletişim vergisinin gösterilmesi, aynı faturada katma değer vergisi hesaplanırken özel iletişim vergisinin katma değer vergisi matrahına dahil edilmemesi gerektiği; ancak özel iletişim vergisi bu safha ile birlikte bedele dahil olacağından sonraki aşamaların teslimlerinde katma değer vergisi matrahı içinde yer alacağı açıklanmıştır. Diğer bir anlatımla DİSTRİBUTÖRLER’ in cep telefonu işletmecisi olmaması nedeniyle cep telefonu işletmecilerinden satın alacağı ön ödemeli kartlar nedeniyle cep telefonu işletmecileri tarafından kesilen faturalarda ÖİV ayrıca gösterilmeli, ancak DİSTRİBÜTÖRLER tarafından nihai tüketicilere yapılan ön ödemeli kart satışlarında tahsil edilen bedel üzerinden ÖİV hesaplanmamalıdır. Bununla birlikte DİSTRİBÜTÖRLER tarafından ön ödemeli kart alımları nedeniyle cep telefonu işleticilerine- diğer bir anlatımla yetkili Telekom şirketlerine- ödenen özel iletişim vergisi ise DİSTRİBÜTÖRLER tarafından düzenlenecek ön ödemeli kart satışlarına ilişkin faturalarda maliyet olarak dikkate alınarak KDV matrahına dahil edilecektir.

Söz konusu Özelge’de de belirtildiği üzere ”bu açıklamalara göre, yazıda bahsedilen mükellef, nihai tüketiciye hazır kart satışı yaparken düzenlemiş olduğu faturada özel iletişim vergisi hesaplamayacak ve ödemiş olduğu özel iletişim vergisini malın maliyetine dahil ederek "153 Ticari Mallar" hesabının borcuna kaydedecektir.” 

Doğrudan konuyla alakalı olmasa bile 29.06.2009 tarihinde verilen bir Özelge’de de aynı konu ve vergileme mantığı zikredilmiştir. Bu Özelge’de, ÖİV mükellefleri tarafından hesaplanan ÖİV’nin KDV matrahına dahil edilmeyeceği; ancak ÖİV mükellefi olmayanların sonraki aşamalarda teslimleri için daha önce ödenmiş bulunan ÖİV’nin maliyet unsuruna dönüştüğü ve diğer maliyet unsurlarından bir farkı kalmadığı ve söz konusu tutarın bu aşamada KDV matrahına dahil olacağı belirtilmiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere gerek kanunun lafzı, gerek Vergi İdaresi’nin görüşleri bugüne kadar ön ödemeli kart satışları için cep telefonu işletmecisi Telekom şirketlerini mükellef olarak görmekte ve söz konusu kart satışına aracılık eden distribütörleri kapsam dışında tutmaktadır.

Sonuç olarak; yapılan bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere  ÖİV mükellefi olmayan DİSTRİBÜTÖRLER’ in cep telefonu işletmecilerine ödeyecekleri ÖİV tutarlarının ancak KDV matrahına dahil edilebileceği ve ÖİV mükellefi olmayan DİSTRİBÜTÖRLER’ in kalan komisyon tutarlarının ÖİV ye tabi tutulamayacağı düşünülmektedir. Timur Çakmak

Kaynak; http://kpmgvergi.com/Blog/Pages/FullBlog.aspx?article=200

[1] http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1079&uid=KCTTSU33Z9FEA61H&type=ozelge ​

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.