Gelir İdaresi Başkanlığı, yayımladığı 67 Seri Numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri ve 2 sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği ile e-defter konusunda önemli açıklamalar yaptı. Böylece e-deftere geçiş sürecine ilişkin bazı müphem noktalar da aydınlatıldı. İşte yapılan yeni açıklamalar çerçevesinde e-defterle ilgili gerçekler...
e-Defter Nedir?
1 sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği'nde e-defter "şekil hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanunu'na ve Türk Ticaret Kanunu'na göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünü" olarak tanımlanıyor. E-defter uygulaması, şimdilik yalnızca yevmiye ve büyük defterleri içeriyor. Vergi İdaresi e-fatura kullanma zorunluluğu getirilmiş olanların, e-deftere geçmelerini de zorunlu tutmuş durumda. Yani 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında "madeni yağ lisansına" sahip olanlarla bunlardan 2011'de mal alanlardan 31/12/2011 tarihi itibarıyla asgari 25 milyon TL brüt ciroya sahip olanların e-defter tutması gerekiyor. Ayrıca; 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (III) sayılı listedeki mallar olan "kolalı gazoz, tütün ürünleri ve alkollü içecekleri" imal, inşa veya ithal edenlerle bunlardan 2011'de mal alanlardan 31/12/2011 tarihi itibarıyla asgari 10 milyon TL brüt ciroya sahip olanların da e-defter uygulamasına geçmesi isteniyor. Hangi Şartlar Gerekiyor?
Yeni düzenleme kapsamında yevmiye defteriyle büyük defterlerini elektronik defter biçiminde oluşturmak kaydetmek, muhafaza ve ibraz etmek isteyenlerin belirli şartları taşımaları isteniyor. Gerçek kişi mükelleflerin 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümleri çerçevesinde üretilen nitelikli elektronik sertifika veya 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde mali mühür temin etmiş olmaları gerekiyor. Tüzel kişi mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde mali mühür temin etmeleri isteniyor. Ayrıca; elektronik defter tutulması, kaydedilmesi, onaylanması, saklanması ve ibrazında mükellefler tarafından kullanılacak yazılımın uyumluluk onayı almış bir yazılım olması bekleniyor.
Ne Zaman Geçiliyor?
67 seri numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 2 seri numaralı Elektronik Defter Tebliğ'i yayımlanmadan önce e-defter uygulamasına geçiş süreci ile ilgili ciddi endişeler bulunuyordu. Zira eski durumda mükellefler, 2014 içinde herhangi bir dönemde e-defter uygulamasına geçmeleri halinde, geçiş döneminden önceki aylara ait kağıt defterde tuttukları kayıtları için kapanış tasdiki yaptıracak ve buna ilaveten kağıt defterde bulunan söz konusu dönem kayıtlarını uygulamaya geçtikleri dönemin elektronik defterine aktaracaklardı. Bu süreç, mükellefler için hem çok zahmetli hem de maliyetli bir geçiş döneminin yaşanacağı anlamına geliyordu. Ancak; ilgili sirküler ve tebliğ, bu konudaki soru işaretlerini gidermiş durumda. Sirkülere göre elektronik defter tutma zorunluluğu bulunan mükelleflerden,
*Elektronik defter uygulamasına Aralık 2014 içinde başvuranların 01/01/2015 tarihinden itibaren, *Elektronik defter uygulamasına Aralık 2014'ten önce başvuranların en geç Aralık 2014'ten başlamak üzere,
*Özel hesap dönemine tabi olanların ise 01/12/2014 tarihinden önce elektronik defter uygulamasına başvuru yapmaları ve en geç Aralık 2014 içinde e-defter tutmaya başlamaları gerekiyor. Kağıt Defterler Aktarılacak mı?
Defterlerini e-defter biçiminde tutmaya başlayanların, artık kâğıt ortamda defter tutmaları mümkün bulunmuyor. 1 seri numaralı Elektronik Defter Tebliği'nde değişiklik yapan 2 seri numaralı Genel Tebliğ ile de mükelleflerin e-defter uygulamasına geçiş yaptıkları dönemden önceki döneme ilişkin kayıtlarını, e-deftere aktarmalarını zorunlu kılan ifade kaldırılarak tebliğden çıkarıldı. Özetle mükellefler, 2014 yılı içinde herhangi bir dönemde e-defter uygulamasına geçebilecek ve geçtikleri dönem itibarıyla önceki döneme ait olan kağıt defterlerine kapanış tasdiki yaptırmaları yeterli olacak. Buna ilaveten Aralık 2014'te başvuru yapan mükellefler için uygulamaya 2015'te başlama imkanı da tanınıyor. Diğer taraftan, www.e-defter.gov.tr adresinde listelenen uyumlu yazılımları kullanmayıp elektronik defter yazılımlarını kendi geliştirmek isteyen mükelleflerin 01/09/2014 tarihi itibarıyla elektronik defter test süreçlerini başarıyla tamamlamış olmaları da gerekiyor. Buna göre, söz konusu mükelleflerin başvurularını Eylül 2014 öncesinde yapmaları gerektiği düşünülebilir. Ancak yazılımın onaylatılması amacıyla test sürecinin başlatılması için yapılacak başvurunun, e-defter başvurusundan bağımsız olarak yapılıp yapılamayacağı konusunda da tereddütler bulunuyor. Zira test başvurusunun e-defter başvurusu olarak kabul edilmesi halinde mükellefler belirttiğimiz üzere 2014 yılı içinde uygulamaya geçmek durumunda kalacak. Bu konudaki tereddütlerin giderilmesi için tebliğin ilgili maddesinde veya kılavuzlarda konuyla ilgili açıklama yapılması yerinde olacak. Nasıl Bir Faydası Olacak?
E-defter de e-fatura gibi Türkiye için oldukça önemli bir adım. Bu adımların özellikle kayıt dışı ekonomi bağlamında önemli etkileri olacağını öngörmek mümkün. E-defter ve e-fatura sayesinde öncelikle arşivleme maliyetleri büyük oranda düşecek. Dijital arşiv tutma sayesinde tüm kayıt ve faturalar sürekli el altında olacak ve aranan belgeler kısa sürede bulunabilecek. Muhasebe işlemleri basitleşecek, olası hatalar azalacak. Mükellefler arasında bir veri standardizasyonu olacak ve raporlama kolaylaşacak. Uluslararası yatırımcıların vergi uyumu kolaylaşacak. Bu listeyi uzatmak mümkün.
Ancak özetlersek, kayıt dışı ekonominin azaltılması, kayıt ve arşivleme işlemlerinde standardizasyon ve özellikle de uluslararası ekonomik entegrasyon bakımından e-defter ve e-faturanın büyük etkileri olacağını şimdiden öngörebiliriz. e-Defter Nasıl Oluşturulur? 7 Kritik Adım
Kapsamdaki mükellefler tebliğle kılavuzlarda belirtilen format ve standartlara uygun olarak aylık dönemler itibarıyla e-defterlerini oluşturup saklamak zorunda. Elektronik defterlerin oluşturulup onaylanması süreci özetle aşağıdaki adımlardan oluşuyor:
01 Defterlerin aylık olarak hazırlanması
02 Hazırlanan defterlerin gerçek kişiler tarafından elektronik sertifika veya mali mühür ile tüzel kişiler tarafından ise mali mühürle imzalanması,
03 İmzalanan defterin imza/mühür değerinin alınması,
04 İmza/mühür değerini içeren e-defter beratının elektronik ortamda hazırlanması ve imzalanması veya mühürlenmesi,
05 E-defter sistemine girilerek beratın sisteme yüklenmesi,
06 Yüklenen beratın GİB'in kendi mührü ile onaylanması,
07 Onaylanan beratın indirilmesi ve defter ile birlikte muhafazası. Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçecek.
Süre Uzatıldı
2 Seri Numaralı Tebliğ ile getirilen önemli değişikliklerden biri de aylık defterlerin oluşturulması için öngörülen sürenin uzatılmış olmasıdır. Buna göre 1 seri numaralı tebliğin önceki halinde defterlerin ilgili oldukları dönemi takip eden ayın son gününe kadar oluşturulması gerekiyorken bu süre defterin oluşturulduğu dönemi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar uzatıldı. Özetle mükelleflerin elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar hesap döneminin son ayına ait defterlerini ise kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar kendilerine ait mali mühür ile onaylaması gerekiyor. Emrah Akın http://www.kpmgvergi.com/Blog/Pages/FullBlog.aspx?article=214 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
