Çalışanların kıdem tazminatına hak kazanamayıp kazanamayacakları iş sözleşmelerinin kendileri veya işverenleri tarafından feshedilmesi durumlarına göre belirlenmektedir. Yukarıda detaylı bir şekilde belirtildiği üzere İşçinin Haklı nedenle derhal fesih hakkı 4857 sayılı İş Kanunu’nun(4) 24. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre; İşyerinde çalışan işçi sağlık sebepleri, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları veya zorlayıcı sebepler nedenleriyle iş sözleşmesini feshettiği takdirde, haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanmış olacaktır. Bu fesihten dolayı işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak iş sözleşmesini fesih yetkisi, işçinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Bu haller sebebiyle işçi iş sözleşmesini belirtilen süre içinde feshederse işverenden tazminat hakları saklıdır.

İş hayatının büyük bir kısmı itibariyle denilebilir ki; çalışanlar aldıkları ücreti hayatlarını idame için yeterli görmemektedirler. Bu yakınmayı özellikle ve haklı olarak asgari ücretle çalışanlardan işitmekteyiz. Meselenin vicdani boyutu işçileri haklı gösterse de bir önceki paragrafta belirtilen işçi tarafından haklı fesih halleri arasında “aldığı ücretle geçinememe” nedeni bulunmamaktadır. Dolayısıyla, bir işçi “aldığım ücret geçinmem yetmiyor, bu ücretle ben ailemin geçimini sağlayamıyorum” demek suretiyle kendi isteğiyle işten ayrılacak olursa kıdem tazminatı alamayacaktır. Diğer taraftan, belirtilen sebeple işten ayrılan işçinin işverenine ihbar süresi vermesi veya ihbar tazminatı ödemesi gerekmektedir.

Konuyla ilgili olarak Yargı kararları da bu yöndedir. Örneğin Yargıtay vermiş olduğu bir Karar’da “alınan ücretin aile geçimine yetmemesi nedeniyle işten kendi isteğiyle ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.” demektedir.

Konuyla ilgili olarak istisnai bir durum şu şekilde olabilir. İşçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinde ücrete zam yapılması öngörülmüş olmasına rağmen sözleşme hükmü yerine getirilmemişse ve işçi bu sebeple işten ayrılıyorsa bu durumda işçi haklı nedenle fesih nedeniyle kıdem tazminatı alabilecektir. Coşkun BİLGİN Yaklaşım / Ocak 2014 / Sayı: 253

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.