- Götürü gider uygulaması, 1995 yılında, vergi sistemimiz gözden geçirilmesi, günümüzün ekonomik şartlarına paralel düzenlemelere gidilmesi, sosyal amaçlı problemlerin çözümü sağlanması ve vergi sistemimizdeki uygulamadan doğan bazı sorunların çözümlenmesi genel gerekçesiyle, vergi mevzuatımıza girmiştir.

- Götürü gider uygulamasının esas madde gerekçesi ise, ihracat ve yurt dışı taşımacılık faaliyetinde bulunan mükellefler ile yurt dışında inşaat yapan müteahhitler yabancı ülkelerde yaptıkları bazı harcamaları için belge alamadıklarından bunları masraf olarak göstermeleri mümkün olmaması ve dolayısıyla bu mükelleflerin belgelendiremedikleri harcamalarına karşılık olmak üzere hasılatlarının binde beşini tevsik edici belge aranmaksızın ilave gider yazma imkânı getirilmek istenmesidir. Böylece bu mükelleflerin gerçek kazançlarının vergilendirilmesine imkân sağlanması esas gerekçe olarak ifade edilmiştir.

- İlgili yasal düzenlemeler uyarınca, götürü gider uygulamasından sadece, 1- İhracat faaliyeti, 2- Yurt dışı taşımacılık faaliyeti veya uluslararası taşımacılık faaliyeti, 3- Yurt dışı inşaat faaliyeti, 4- Yurt dışı onarma faaliyeti, 5- Yurt dışı montaj faaliyeti, 6- Tebliğ uyarınca yurtdışı teknik hizmet faaliyeti yararlanabilecektir. Bu tür faaliyetleri bulunmayan mükelleflerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesi hükmüne göre götürü gider kaydı ve bu giderleri kazancın tespitinde indirim konusu yapmaları mümkün olmayacaktır.

- İhracat faaliyetine ilişkin olarak, ihracatı gerçekleştirenler ihracat hasılatlarının tamamını dikkate alarak götürü gider uygulamasından yararlanacaklardır. İhracatçıya ihraç kaydı ile mal teslim edenlerin ise bu uygulamadan yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.

- İlgili yasal düzenlemeler çerçevesinde; 1- Gelir vergisi mükellefleri, 2-Kurumlar vergisi mükellefleri, bu uygulamadan yararlanabilecektir. Götürü gider uygulamasından yararlanacak mükelleflerin ilgili gelir ve kurumlar vergisi kanunlarına göre tam veya dar mükellefiyet kapsamında vergilendirilmelerinin bir önemi yoktur. İlgili kanunlar kapsamında dar mükellefiyet kapsamında vergilendirilen mükellefler de bu uygulamadan yararlanabilecektir.

- Tevsik edilemeyen giderlere karşılık olmak üzere, götürü olarak gider kaydedilebilecek tutar, ihracat ve yurt dışında yapılan inşaat, onarma, montaj, teknik hizmetler ile taşımacılık faaliyetlerinden döviz olarak elde edilen hasılatın binde beşini aşamayacaktır. Sözü edilen hasılat kavramı içinde değerlendirilecek dövizlerin, kambiyo mevzuatı gereğince Türkiye’ye getirilme şartı yoktur. Götürü gider kaydına esas azami tutarın hesaplanmasında ilgili faaliyetlere ilişkin döviz cinsinden sağlanan, yukarıda detaylarıyla açıklandığı kapsamda hesaplanan hasılatlar dikkate alınacaktır.

- İlgili giderin ilişkili olduğu hizmet, yurt dışında yapılması ve ilgili giderin tevsik edilme imkanının olmaması gerekmektedir.

- Kanun koyucu, tebliğ bazlı olarak, götürü gider hesaplanabilmesi için; 1-harcamanın yapılmış ve 2- İşletmenin malvarlığında bir azalma meydana gelmiş olması şartlarını bir arada istemektedir. Bu açıdan, götürü gider uygulamasının yarattığı bazı sakıncalı durumlar söz konusu olmaktadır. Bunlardan biri kasa bakiyesinin azaltılması işlemidir. Bu tür muvazaalı işlemlerde, ilgili ülkenin belge düzenini araştırması, böyle bir masrafın yapılmadığının veya yapılamayacağını resmi olarak ortaya konulması gerekmektedir. Veya kasa azalması var ise parayı takip ederek bu paranın kiminle nasıl çıktığını izlenmesi gerekmektedir.

- Yeni Gelir Vergisi Tasarısında, ilgili madde ye eklenen, Fiili katlanma ilkesinin kapsamı, kanun koyucu tarafından veya Maliye İdaresi tarafından detaylı bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Aksi bir durumda, uygulamada ilgili müessesenin var olan sıkıntıları, bu yasal düzenleme ile daha da içinden çıkılmaz hale gelecektir ve ilgili müessese uygulanmaz kılınacaktır.

- “İhracatta götürü gider uygulamasının” sorunsuz, tartışmasız ve ihtilafsız bir şekilde varlığının, mükellefler ve kanun koyucu tarafından, sürdürülmesi isteniyorsa;

- Mükelleflerin bu hususta ihtiyaçlarını ve sorunlarını dikkate alan,

- Yargıya intikal etmiş ve sonuçlanmış olayları da göz önünde bulundurarak,

- Maliye idaresinde olgunlaşmakta olan görüşleri de katarak;

ilgili maddenin ilke gerekçesinde belirtildiği üzere; vergi sistemimiz gözden geçirilmesi, günümüzün ekonomik şartlarına paralel düzenlemelere gidilmesi, sosyal amaçlı problemlerin çözümü sağlanması ve vergi sistemimizdeki uygulamadan doğan bazı sorunların çözümlenmesi genel gerekçesiyle, yeni Gelir Vergisi Kanunu tasarısında madde bazlı olarak hüküm altına alınması ve Tek Bir Genel Tebliğin düzenlenmesi gerekmektedir. Mehmet KALKINOĞLU Yaklaşım / Ocak 2014 / Sayı: 253

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.