Damga vergisi primitif ve arkaik bir vergi olarak eleştirilse de; bütçe gelirlerinde önemli bir yeri olduğu için Türk vergi sisteminde devamı öngörülen bir vergi. Bedelin belli olmaması, sonradan belli olması, suret-nüsha ayrımı, dövize referanslı işlemler, yurt dışında düzenlenen kâğıtlarda damga vergisi gibi konular mükelleflerin en çok sorun yaşadıkları vergisel konular.   

Damga vergisinde matrahı oluşturan bedelin daha sonra değiştirilmesi, artması, azalması, yeni bir kâğıt düzenlenmesi, mevcut kâğıda şerh konması, miktarın, fiyatın ve matrahın değişmesi halinde vergisel risk almamak adına mutlaka konunun uzmanına başvurulmalıdır. 

Kamu İhalelerinde Fiyat Farklarında Vergi Doğar mı?

Kamu ihalelerinde düzenlenen damga vergisine tabi kâğıtlarla ilgili olarak daha sonra bedelin artması halinde hem sözleşme hem de ihale kararı üzerinden damga vergisi alınmaktadır. 

Bedelin artması vergileme için tek başına yeterli değildir. Bedelin değiştiği hususunun yazılı ve imzalı olması gerekir. Bu işlem daha önce vergilenen kâğıt üzerine şerh düşülmek suretiyle yapılabileceği gibi bu işlem için yeni bir kâğıt düzenlenmesi de mümkündür. Damga vergisi kâğıt üzerinden alınan bir vergidir: Kâğıt yoksa vergi de yoktur.  Danıştay’ın vermiş olduğu kararlarda ihale bedelinin artması durumunda yeni bir ihale kararı alınmadıkça vergi alınmayacağı ifade edilmiştir. 

Kâğıtta Yer Alan Süre Değişirse Ne Olur? 

Sözleşmede öngörülen sürenin değişmesi/değiştirilmesi durumunda bedel değişiyorsa artan tutar üzerinden aynı oranda vergi almak gerekir. Örneğin; aylık asgari satış tutarını ve sözleşme süresini ay olarak gösteren kâğıtta ay sayısının artması bedelin de artması anlamına gelir. 

Kira mukavelenamelerinde ise vergi süre ile birlikte hesaplanır. Sözleşmenin bitiminde aksine bir ihbar ya da irade beyan edilmedikçe, sözleşmenin aynı koşullarla bir süre daha uzatılacağını gösteren sözleşmelerde yeni bir kâğıt veya mektup düzenlenmedikçe; mevcut kâğıtlara şerh veya ibare konmadıkça ya da üzerinde tadilat yapılmadıkça damga vergisinin doğmaması gerekir. 

Maliye Bakanlığı’nın görüşüne göre sürenin kendiliğinden uzamasına ilişkin hüküm içeren sözleşmelere damga vergisi alınmasını gerektirir bir şerh ilave edilmedikçe ya da yeni bir sözleşme düzenlenip imzalanmadıkça, damga vergisi alınmayacaktır.

Bedelin Değişmesinde Üst Limit Nasıl Uygulanır? 

Kâğıtlardan alınan damga vergisinde üst limit uygulanmış ise, bedelin artması durumunda artan tutar üzerinden vergi hesaplanacak mıdır? Şu anda her bir kâğıt için hesaplanacak vergi tutarı 1/1/2014 tarihinden itibaren 1.545.852,40 TL’yi aşamaz. Örneğin; daha önce üst limit üzerinden damga vergisi hesaplanmış bir sözleşmede miktar, fiyat, cezai şart ve benzeri bir rakamda meydana gelen artış ile bedel yükselmişse artan tutar üzerinden tekrar vergi alınması gerekir mi? Üst limit her bir kâğıt için uygulanacaktır. Konusu ve şartları aynı olan bir sözleşmede sadece bedel değişirse, artan bedele tekabül eden damga vergisi uygulaması konusunda nasıl bir uygulama yapılmalıdır ?

İlk sözleşme üst limitten vergilendirilmiş olduğu için sözleşmeye konu tutar/bedel artırılarak yeniden bir sözleşme düzenlenmesi, ek sözleşme veya protokol yapılması durumunda sözleşme süresine, şartlara ve içeriğe göre bir değerlendirme yapmak gerekir. Kâğıtta yer alan rakamın, sözleşmeye ilişkin toplam sürenin değiştiği veya sözleşmenin tekabül ettiği sürenin dönemsel olarak kaydığı ya da sözleşme hükümlerinin değiştiği hallerde, ilave vergi alınması gereken durumlar ortaya çıkabilir.

Bedelin Azalmasında Vergi İade Edilir mi?

Daha önce düzenlenmiş olan bir sözleşme veya taahhütnamede yer alan bedelin azaltılması durumunda matrahın azaldığından bahisle damga vergisinin iade edilmesi mümkün değildir.

Aynı şekilde yabancı para ile düzenlenen kâğıtlarda damga vergisi, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihteki döviz satış kuru esas alınarak hesap edilir. Bu tarihten sonra yeni bir değerleme yapılması ve kur farkları için verginin artması ya da azalması söz konusu olmaz.

Damga vergisi basittir, açık olması beklenir, ancak büyük tutarlı kâğıtlarda mutlaka bir vergi uzmanına başvurulması tavsiye edilir. Şaban Küçük

http://www.kpmgvergi.com/Blog/Pages/FullBlog.aspx?article=232

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.