Bilindiği gibi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından “sigortalılık işlemleri” ile ilgili olarak daha önce 22/02/2013 tarihli, 2013/11 sayılı Genelge yayımlanmıştı.

Ancak, söz konusu genelgenin yayımlandığı tarihten sonra 2/8/2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ve 21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile sigortalılık işlemlerinde bazı değişiklikler yapılmıştır.

Bu çerçevede, yeni mevzuat düzenlemeleri ve yapılan değişiklikler dikkate alınarak “Sigortalılık İşlemleri” ile ilgili 22/2/2013 tarihli ve 2013/11 sayılı Genelgenin ilgili bölümlerinde de, 28/12/2014 tarihli, 2014-5 sayılı Genelge ile değişikliğe gidilmiştir.

Bültenimizde, 2014-5 sayılı Genelgenin “yabancıların çalışma izin belgeleri”, “yabancı uyruklu çalışanların işe başlama tarihinin tespiti” ve “sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede kurulu bir kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak çalışmaya gönderilenler” ile ilgili bölümleri özetlenecektir.

2014-5 sayılı Genelge ile diğer konularda yapılan değişiklik ve açıklamalar hakkında ise ayrıca bir bülten hazırlanacaktır.

1-Çalışma izin belgeleri ile ilgili açıklamalar

4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun gereğince, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye’de bir işveren yanında veya kendi nam ve hesabına çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekmektedir.

Yabancı uyruklulara çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından verilmekte ancak, Başbakanlık, Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü ve Yüksek Öğretim Kurulunca da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğüne bilgi verilmek koşuluyla ilgili kanunlarda belirtilen işlerde çalışacak kişilere çalışma izni verilebilmektedir.

4817 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre, Türkiye dışında ikamet eden yabancıların, çalışma izni başvurularını bulundukları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yapacakları, temsilciliklerin bu başvuruları doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ileteceği, Bakanlığın ilgili mercilerin görüşlerini alarak durumu uygun görülen yabancılara çalışma izni vereceği, Türkiye dışında ikamet eden yabancıların çalışma izinleri çalışma vizesi ve ikamet izninin alınması halinde geçerlilik kazandığı, çalışma izin belgesini alan yabancıların, bu belgeyi aldıkları tarihten itibaren en geç doksan gün içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç otuz gün içinde İçişleri Bakanlığına ikamet tezkeresi almak için başvurmaları zorunlu olduğu, Türkiye’de geçerli ikamet izni olan yabancılar veya bunların işverenleri başvurularını Bakanlığa yurt içinden de yapabileceği, çalışma başvurusunun usulüne uygun olarak yapılması halinde, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Bakanlık tarafından en geç otuz gün içinde sonuçlandırılacağı hüküm altına alınmıştır.

5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinde ise çalışmak amacıyla Türkiye’ye gelen yabancıların geldikleri tarihten itibaren bir ay içinde ve her halde çalışmaya başlamadan evvel ikamet tezkeresi almış olmaları gerekmektedir.

İkamet izni için Türkiye’ye geliş tarihinden itibaren bir ay içinde başvurulması gerekmekte ise de uygulamada çalışma izni alındıktan sonra ikamet izni almak için başvurulduğundan çalışma izni alındıktan sonra İl Emniyet Müdürlükleri yabancılar şubelerince 15 gün içinde ikamet izni alınabilmektedir.

11/4/2013 tarihli ve 28615 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 11/4/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun 27 nci maddesi ile geçerli çalışma izni ve 4817 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine istinaden verilen çalışma izni muafiyet belgesi ikamet izni sayılacak olup 11/4/2014 tarihten itibaren Ülkemize çalışmak için gelen yabancılardan çalışma izni alanlardan ayrıca ikamet tezkeresi istenmeyecektir.

2-Yabancı uyruklu çalışanların işe başlama tarihi ile ilgili açıklamalar:

Yabancı uyruklu kişilerden çalışma izin belgelerini alanların belgeyi teslim aldıkları tarihten itibaren en geç 30 gün içinde çalışma meşruhatlı ikamet tezkeresi almak için İl Emniyet Müdürlüklerine başvuruda bulunmaları zorunlu olduğundan, İl Emniyet Müdürlüklerince de ikamet izni 15 günlük süre içinde verildiğinden (1 ay içinde teslim alınmayan ikamet tezkereleri başlangıç tarihi ile iptal edilmektedir);

İşverenlerin,

-Çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 45 gün içinde,

-Çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihi ile çalışma izin tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihinden itibaren 45 günlük süre içinde,

sigortalı işe giriş bildirgesinin düzenlenerek Kuruma (SGK) vermeleri halinde bildirge yasal sürede verilmiş sayılacaktır.

45 günlük sürenin hesaplanmasında çalışma izin belgesi verilmesi gereken 30 günlük sürenin son gününün resmi tatile gelmesi halinde ikamet izni için 15 günlük müracaat süresi resmi tatilin sona erdiği tarihten itibaren başlatılacaktır.

İşverenlerin işe giriş bildirgesini 45 günlük süre içerisinde vermeleri halinde işe giriş tarihinin çalışma izin tarihi ile aynı tarih olması şartı aranmayacaktır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken 45 günlük süre içinde sigortalının işe başlamadığının işveren tarafından her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgelerle (sigortalının yurtdışında bulunması, hastanede yatması, tutuklanması, işin belirlenen tarihte başlamaması, vb.) SGK’ya bildirilmesi halinde işverenin talebi değerlendirilerek sonucuna göre işlem yapılacaktır.

Örnek 1- 22/8/2013-22/8/2014 tarihleri arasında ülkemizde çalışacak sigortalının çalışma izin belgesi 16/9/2013 tarihinde işverene tebliğ edilmiş, işverence 17/9/2013 tarihinde il emniyet müdürlüğüne ikamet izni talebinde bulunulmuş olup iznin 23/10/2013 tarihinde teslim edildiği anlaşılmıştır. Çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihi ile belgenin işverene tebliğ edildiği tarih aynı olmadığından, 30 günlük süre çalışma izin belgesinin işverene tebliğ edildiği 16/9/2013 tarihinden itibaren başlatılacaktır. 16/9/2013 tarihinde başlatılan 30 günlük sürenin son günü 15/10/2013 tarihidir. Ancak, bu tarihinde resmi tatil (kurban bayramı) olması nedeniyle 15 günlük süre 21/10/2013 tarihinden itibaren başlatılacak 4/11/2013 tarihinde sona erecektir. İşverenin 31/10/2013 tarihinde sigortalıyı işe başlattığı varsayıldığında 4/11/2013 tarihi mesai süresi bitimine kadar kağıt ortamında, sigortalının yabancı uyruk numarası bulunması halinde ise e-sigorta yoluyla 23:59’a kadar işe giriş bildirgesini vermesi halinde bildirge yasal sürede verilmiş sayılacaktır.

İşverenlerce 45 günlük sürenin bittiği tarihten sonra sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi halinde Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında idari para cezası uygulanacaktır.

-İşyeri bildirgesinin, işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken 45 günlük süre içinde SGK’ya verilmesi halinde işyeri bildirgesinin,

-Aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi süresinin geçmiş olması halinde ise aylık prim ve hizmet belgesinin,

kağıt ortamında düzenlenerek SGK’ya verilmesi durumunda bu belgelerin geç verilmesi nedeniyle de idari para cezası uygulanmayacaktır.

Yabancı uyruklu sigortalı çalıştıran işyerinin Kanun kapsamına yeni alınan işyeri olması halinde işyeri tescili için işe giriş bildirgesi verilmesi gereken 45 günlük süre esas alınarak işlem yapılacak, işe giriş bildirgesinde ise yeni işyerleri için 45 günlük süre ve bir aylık süre birlikte değerlendirilerek idari para cezası uygulanıp uygulanmayacağına karar verilecektir.

Örnek 2- 17.5.2013 tarihinden itibaren çalışma izni başlatılan ve buna ilişkin izin belgesini 27/5/2013 tarihinde alan işveren, yabancı uyruklu kişinin oturma izni için Emniyet makamlarına 29/5/2013 tarihinde başvurmuştur. 9/7/2013 tarihinde sigortalı çalıştırmaya başlayacağını beyan ederek buna ilişkin işyeri bildirgesi ile sigortalı işe giriş bildirgesini 11/7/2013 tarihinde SGK’ya vermiştir. Çalışma izin belgesi işverence 27/5/2013 tarihinde alındığından 30 günlük süre 27/5/2013 tarihinden itibaren başlatılacak, 25/6/2013 tarihinde sona erecektir. 15 günlük süre de 26/6/2013 tarihinde başlatılacak 10/7/2013 tarihinde sona erecektir. Bu durumda 45 günlük sürenin son günü 10/7/2013 tarihi olduğundan işe giriş bildirgesi ve işyeri bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanacaktır. 2013 yılı Temmuz ayı aylık prim ve hizmet belgesi 23/8/2013 tarihinde SGK’ya verileceğinden aylık prim ve hizmet belgesi herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek 3- Örnek 2’deki işyerinin yeni işyeri olması halinde işe giriş bildirgesinin bir aylık süre içinde SGK’ya verilmesi süresi bulunduğundan işe giriş bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.

2014-5 sayılı Genelgenin yayımı tarihinden (28/02/2013) önce yabancı uyruklu sigortalı çalıştıran işverenlerin müracaatları halinde 2014-5 sayılı Genelge hükümleri doğrultusunda işlem yapılacaktır.

6458 sayılı Kanun 11/4/2014 tarihinde yürürlüğe gireceğinden bu tarihten sonra 4817 sayılı Kanuna göre çalışma izni aynı zamanda ikamet izni olarak da değerlendirilecektir.

Bu nedenle, işverenlerin;

-Çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 30 gün içinde,

-Çalışma izin belgesinin işverene gönderildiği tarih/tebliğ tarihi ile çalışma izin tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene gönderildiği tarihten/tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde,

sigortalı işe giriş bildirgesi düzenleyerek SGK’ya vermeleri halinde bildirge yasal sürede verilmiş sayılacaktır. İşyeri bildirgesi ile aylık prim ve hizmet belgesi hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır.

Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından, çalışma izin belgeleri ile diğer bakanlıklar veya kurumlar tarafından verilen ve Çalışma Genel Müdürlüğüne gönderilen izin belgelerinin birer örneği ilgili SGİM/SGM’lere intikal ettirilecek, çalışma izinleri ilgili mevzuat çerçevesinde yabancının mesleği ve ödenecek ücret, işyeri, çalışacağı adres gibi kriterler değerlendirilerek verildiğinden ve verilen çalışma izni kısmi süreli ise bu durum da belgede belirtildiğinden, bunların izin belgesinde belirtilen işyeri ve işveren tarafından yine belgede belirtilen ücret tutarından az olmamak üzere kısmi süreli çalışma olup olmadığı hususu da göz önünde bulundurularak SGK’ya bildirimlerinin yapılması sağlanacaktır.

Bakanlıkça çalışma izinlerinin uzatılması işlemleri yapılırken yabancının sosyal güvenlik ile ilgili yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediği kontrol edildiğinden, izin belgesinde kayıtlı prime esas kazanca göre sigortalıların çalışmalarını noksansız olarak bildirmeleri hususunda işverenlerin, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında bağımsız çalışanların ise primlerini noksansız olarak ödemeleri konusunda uyarılacaktır.

Yabancıların çalışma izinlerinin takibi “Kayıtdışı İsdihdamla Mücadele Daire Başkanlığı Uygulamaları” programı içinde yer alan “Diğer Kurumlar-Yabancı Çalışan Sorgu” menüsü aracılığıyla yapılacaktır.

İşverenler tarafından 4817 sayılı Kanun gereğince çalışma izni alınmadan çalıştırılarak Kuruma bildirimi yapılan sigortalılar ile kontrol ve denetim elemanlarınca çalışma izni olmadan çalıştırıldığı tespit edilen yabancı uyruklu kişilerin SGK tarafından tescili yapılacak, daha sonra ise sigortalının geçici görevli olarak gelip gelmediği ile çalışma izninden muaf olup olmadığı hususu araştırılarak sonucunun SGK’ya bildirilmesi için tescili yapan SGİM/SGM’lerce Çalışma Genel Müdürlüğüne, bunlardan yabancı kimlik numarası bulunmayanlar ise yabancı kimlik numarası alınmak üzere ayrıca nüfus idarelerine bildirilecektir.

3-Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede kurulu bir kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak çalışmaya gönderilenler konusundaki açıklamalar:

2/3/2011 tarihli ve 27862 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY ile, 12/5/2011 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine “bir iş için” ibaresinden sonra gelmek üzere “en fazla üç ay süreyle” ibaresi eklenmişti.

Söz konusu değişiklikle, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde sigortalı ya da emekli olup, ülkemize üç aydan fazla bir süre ile çalışmak için geçici görevli olarak yabancı ülkede kurulu şirket tarafından gönderilenler çalışmaya başladıkları tarihin üçüncü ayın sonundan itibaren sigortalı sayılmışlardır. Bu uygulama ile 2/3/2011 tarihinden önce geldiği ülkede sigortalı sayılması nedeniyle Ülkemizde sigortalı sayılmayıp bu tarihten sonra çalışmaya devam edenler 2/6/2011 tarihinden itibaren, 2/3/2011 tarihinden sonra Ülkemize çalışmak için gelenler ise çalışmaya başladıkları tarihin üçüncü ayından itibaren 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır.

Ancak, 21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yapılan değişiklikle, bu defa 21/8/2013 tarihinden itibaren sosyal güvenlik sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Ülkemize bir iş için gönderilenlerin yurtdışında sigortalı olduklarını kanıtlayıcı belgelerle sunmaları halinde sigortalı sayılmaması hükmü getirilmiştir.

SSİY değişikliği nedeniyle; 21/8/2013 tarihinden itibaren sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde o ülkenin sosyal güvenlik sistemine tabi çalıştığını ya da kendi çalışmalarından dolayı aylık aldığını belgeleyip Ülkemize geçici görevle çalışmaya gelenler ile 21/8/2013 tarihinden önce bu kapsamda olup, sigortalı sayılmış olanlar 21/8/2013 tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı sayılmayacaklardır.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde sosyal güvenlik sistemine tabi çalıştığını ya da kendi çalışmalarından dolayı aylık aldığının belgelendirilmesinde;

-Bu belgenin yabancı uyruklunun kendi ülkesinin sosyal güvenlik kurumundan alınmış olması,

-Ülkemizde bulunan temsilciliğinden (elçilik, konsolosluk, ataşelik vb) onaylanmış olması,

gerekmektedir.

Ülkemize geçici görevli olarak gelenlerden geldiği ülkede sigortalı olduğunu belgeleyenler 21/8/2013 tarihinden itibaren sigortalı sayılmayacağından, bunlar için söz konusu tarihten sonra aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirimleri yapılmayacaktır.

Yine, 21/8/2013 tarihinden sonra sigortalı sayılmadıkları için yabancı uyruklular için işverenlerce düzenlenecek işten ayrılış bildirgeleri nedeniyle idari para cezası uygulanmayacak, işten ayrılış bildirgelerinin e-sigorta yoluyla verilmesi istenmeyecek, kağıt ortamında verilmesi yeterli sayılacaktır.

4817 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince ülkemizde çalışmaya başlayacak yabancıların çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almaları gerektiğinden, 5510 sayılı Kanuna göre sigortalılığı iptal edileceklerden çalışma izni bulunmayanların durumu Çalışma Genel Müdürlüğüne bildirilecektir. pwc

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

Sayı     : 19662804 - 3 473 975                                                                                                         28.02.2014
Konu   : 2013/11 sayılı Genelge

GENELGE
2014 – 5

Bilindiği üzere, 2/8/2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6495 sayılı “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (e) bendinde değişiklik yapılmış 657 sayılı Kanununa geçici madde ilave edilmiş, 21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin (SSİY) bazı maddeleri değiştirilmiş, bazı maddeler eklenmiş, bazı maddeler ise yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu Genelge ile yeni mevzuat düzenlemesi, güncellenen mevzuat ile 22/2/2013 tarihli ve 2013/11 sayılı Genelgede yapılan değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.

I- GÜNCELLENEN VE MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ YAPILAN BÖLÜMLER

A- GENELGENİN BİRİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı birinci bölümünün, “1.3- Sanatçı, düşünür ve yazarlar” alt başlığının yedinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki sekizinci paragraf ilave edilmiştir.

Senaryo yazarlığı, özgün müzik yapımcılığı, yönetmenlik ve diyalog yazarlığı gibi işleri yapanların sırf vergi kaydının olmaması, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde vergiden muaf olmaları sebebiyle belirtilen işleri vergiden muaf olarak ortaya bir eser koymak suretiyle gider pusulası mukabilinde gerçekleştirenler ile yapımcı arasında hizmet akdinin bulunmaması sebebiyle Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrası (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmayacaklardır.”

2- “Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı birinci bölümünün, “1.11- Kısmi çalışanların sigortalılığı” alt başlığı metinden çıkarılmış, “1.10” alt başlığından sonra gelen alt başlıklar teselsül ettirilmiş, “1.15- Noter vekillerinin sigortalılığı” alt başlığı ilave edilmiştir.

• Tamamı için tıklayınız

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.