Bilindiği gibi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından “sigortalılık işlemleri” ile ilgili olarak daha önce 22/02/2013 tarihli, 2013/11 sayılı Genelge yayımlanmıştı.

Ancak, söz konusu genelgenin yayımlandığı tarihten sonra 2/8/2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ve 21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile sigortalılık işlemlerinde bazı değişiklikler yapılmıştır.

Bu çerçevede, yeni mevzuat düzenlemeleri ve yapılan değişiklikler dikkate alınarak “Sigortalılık İşlemleri” ile ilgili 22/2/2013 tarihli ve 2013/11 sayılı Genelgenin ilgili bölümlerinde de, 28/12/2014 tarihli, 2014-5 sayılı Genelge ile değişikliğe gidilmiştir.

2014-5 sayılı Genelge ile diğer konularda yapılan değişikliklerden önemli görülenler özetlenecektir.

A)KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (A) BENDİ (SSK) KAPSAMINDAKİ SİGORTALILAR

1)İnşaat, Balıkçılık Ve Tarım İşyerlerinde İşe Başlatılacak Sigortalılar İle İlgili Düzenlemeler

“Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi ve Sigortalılık Tespiti” başlıklı dördüncü bölümünün “2.2-İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar” alt başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacakların sigortalı işe giriş bildirgesinin işverenleri tarafından en geç sigortalıların çalışmaya başladığı gün Kuruma verilmesi gerekmektedir.

6385 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile 5510 sayılı Kanunun “Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi ve İşkollarının ve İşlerin Tehlike Sınıf ve Derecelerinin Belirlenmesi” başlıklı 83 üncü maddesi ile bu maddeye göre hazırlanan Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi 1/9/2013 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yapılan değişiklikle iş kolu kodları belirlenmiş, SSİY’ye işkolu kodları listesi eklenmiştir.

İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacakların sigortalı işe giriş bildirgesinin süresinde verilip verilmediği hususu iş kolu kodlarına göre belirlenmekte olup, işe giriş bildirgesinin süresinde verilip verilmediğine 1/9/2013 tarihinden önce olduğu gibi işyeri sicil numarasının 2, 3, 4 ve 5 numaralı hanelerinde yer alan iş kolu kodlarına bakılarak işlem yapılmaya devam edilecektir. (41XX, 42XX, 43XX) inşaat işyerleri, (03XX) balıkçılık işyerleri, (01XX) tarım işyerleri, (011X) hayvancılık işyerleri için kullanılacaktır.

Örnek- Balıkçılık iş kolu kodu ile tescilli işyerinde 15/1/2009 tarihinde işe başlatılacak kişinin sigortalı işe giriş bildirgesinin en geç 15/1/2009 tarihinde Kuruma verilmesi gerekmektedir.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme ile esasen uygulama açısından herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir.

Bilindiği gibi 1/9/2013 tarihinden itibaren Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi yürürlükten kaldırılmış ve yerine yönetmelikle İşkolu Kodları Listesi yürürlüğe konulmuştu. Bu kapsamda inşaat, balıkçılık, tarım ve hayvancılık işyerleri için sicil numaralarında yer alan işkolu kodları değişmediğinden, işe giriş bildirgesinin süresinde verilip verilmediğinin kontrolü 1/9/2013 tarihinden önce olduğu gibi işyeri sicil numarasının 2, 3, 4 ve 5 numaralı hanelerinde yer alan iş kolu kodlarına bakılarak işlem yapılmaya devam edilecek ve (41XX, 42XX, 43XX) inşaat işyerleri, (03XX) balıkçılık işyerleri, (01XX) tarım işyerleri, (011X) hayvancılık işyerleri için kullanılacaktır.

2)(4/a) Kapsamında Yaşlılık Aylığı Alıp Aynı İşyerinde Çalışmaya Devam Edenlerden Sigortalılık Türünü Değiştirenler

“Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi ve Sigortalılık Tespiti” başlıklı dördüncü bölümünün “2- Sigortalıların Kuruma Bildirilmesi” başlığına aşağıdaki alt başlık 2.19 alt başlık numarasıyla ilave edilmiştir.

“5510 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası gereğince 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki hizmetleri ile yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılar aylık bağlandıktan sonra çalışmaya başladıkları işyerlerinde işe giriş bildirgesinde tüm sigorta kollarına tabi çalışmayı tercih edebilecekleri gibi, aynı işveren yanında çalışmalarının devam etmesi halinde “Sigortalı Tercih Bildirim Formu” ile sosyal güvenlik destek primine tabi çalışarak aylıklarının yeniden bağlanmasını talep edebilmekte ya da aylıklarını kestirmeyip düzenlenecek işe giriş bildirgesinde sosyal güvenlik destek primini seçebilecekleri gibi aynı işveren yanında çalışmalarının devam etmesi halinde Sigortalı Tercih Bildirim Formu ile aylıklarını kestirip tüm sigorta kollarına tabi olmayı tercih edebilmektedir.

21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 58 inci maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle yaşlılık aylığı almakta olup, işyeri değişmeksizin sigortalılık niteliğini, dolayısıyla prim ödeme şeklini değiştiren sigortalılardan sigorta kolu tercih bildirimi alınmayacaktır. İşverenlerce düzenlenen işe giriş bildirgesinde belirtilen sigortalılık türüne göre işlem yapılacaktır. Aynı işveren yanında çalışması devam eden bu sigortalılar için sigortalılık statüsünün değişikliği nedeniyle düzenlenen işe giriş bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme ile, daha önce 21/8/2013 tarihinde SSİY’d e yapılan değişikliğe paralel olarak düzenleme yapılmıştır.

Buna göre, yaşlılık aylığı almakta iken “02-Sosyal Güvenlik Destek Primi” belge türü ile bildirimi yapılan kişinin, “01-Tüm Sigorta Kolları” belge türü ile çalışmak istemesi halinde, bu kişilerle ilgili sigortalılık türü değişikliği Sigorta Kolu Tercih Bildirim Formu ile değil, işveren tarafından verilecek Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi ile yapılacaktır.

3)Sigortalılığın Başlangıcı ve SGK’ ya Bildirilmesi İle İlgili Düzenleme

“Sigortalının Başlangıcı ve Kuruma Bildirilmesi” başlıklı dördüncü bölüm “Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi ve Sigortalılık Tespiti” olarak değiştirilmiş, “3-Sigortalılığın Tespiti” başlığı ilave edilmiştir.

3-Sigortalılığın Tespiti

“5510 sayılı Kanunda hizmet akdi 6098 sayılı Borçlar Kanunundaki hizmet akdi ve iş mevzuatındaki iş sözleşmesi olarak tanımlanmıştır.

6098 sayılı Kanunda hizmet sözleşmesi işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanmakta, kişinin, durumun gereklerine göre ancak bir kimsenin ücret karşılığında yapılabilecek bir işi belli bir zaman için görmesi ve bu işin de işveren tarafından kabul edilmesi halinde hizmet sözleşmesi kurulmuş sayılmaktadır. Bir başka anlatımla işçi ve işverenin karşılıklı olarak bu işi yaptıklarını kabul etmeleri gerekmektedir.

4857 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde ise iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafında (işveren) ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme olarak tanımlanmış olup, hizmet akdinin unsurlarında iş, ücret, bağımlılık ve zaman unsurları bulunmaktadır.

Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından incelemelerde işyerinin sahte işyeri olduğu durumlar haricinde, sahte sigortalılık bildirimi şüphesi bulunan sigortalı ile işveren, işveren vekili, muhasebeci veya diğer aracılık edenler arasında illiyet bağının kurulması, karşılıklı maddi ya da diğer yollarla sağlanan çıkar ilişkisinin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bir başka anlatımla sadece bordro tanıkları ve civar araştırması yapmak suretiyle hizmet akdinin olmadığı kanaatine varılmaması, 29/1/2013 tarihli ve 2013/5 sayılı Genelgenin “4.12.1. Sahte Sigortalılık İncelemelerinde Dikkat Edilecek Hususlar” ve “4.12.2. Sahte Sigortalılık İncelemelerinde Uyulması Gereken Hususlar” başlıklı bölümde belirtilen diğer incelemelerin de yapılması, rapor okuma komisyonunca denetimde bu hususlara yer verilip verilmediğine dikkat edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, sigortalı işe giriş bildirgesinin gerçek dışı bildirim olup olmadığı hususunda Kurumca zamanında yeterli araştırma yapılmadan 506 sayılı Kanun kapsamında tescil edilip isteğe bağlı sigorta ve 2925 sayılı Kanuna tabi sigortaya devam ettirilen ve primleri uzun bir süre tahsil edilen sigortalıların, sigortalılık tesciline ilişkin çalışmalarının fiili olup olmadığı konusunda herhangi bir denetim yapılması istenmeyecektir.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenlemeye göre, bir kişinin sahte sigortalılığının olup olmadığının tespitinde, sadece bordro tanıkları ve civar araştırmalara göre hizmet akdinin olmadığı yönünde karar verilmeyecek olup, bunların yanı sıra çalışanın iş görme borcunu nerede gördüğü, çalışanın 5510 sayılı Kanun’da belirtilen sigortalı sayılmayanlar arasında sayılıp sayılmadığı, işyeri dosyası, sigortalının şahsi dosyası, işyeri kayıt ve belgelerinin incelenmesi gibi hususlara da dikkat edilecektir.

Ayrıca, geçmiş dönemlerde sigortalılık tescili yapılarak, isteğe bağlı sigortalılığı ve 2925 sayılı Kanuna (Tarım SSK) göre sigortalılığı devam ettirilen ve uzun bir süre primleri tahsil edilen sigortalıların, sigortalılık tesciline ilişkin çalışmalarının fiili olup olmadığı konusunda herhangi bir denetim yapılmayacaktır.

4)İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili İle İlgili Düzenleme:

4.1.Yasal Süresinde Verilmeyen Sigortalı İşe Giriş Bildirgeleri

“İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümün “1.3- Yasal süresinde verilmeyen sigortalı işe giriş bildirgeleri” alt başlığına aşağıdaki paragraf ilave edilmiştir.

“Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumu Yönetim Kurulunun 19/8/1988 tarihli ve VIII/2536 sayılı Kararı gereğince Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda aday çırak, çırak ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler hakkında SSİY’ nin işyeri bildirgesinin verilmesi halinin düzenlendiği 27 nci, sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesi halinin düzenlendiği 28 inci ve prim belgelerinin (aylık sigorta primleri bildirgesi, dört aylık sigorta primleri bordrosu, sosyal güvenlik destek primi bordrosu, aylık prim ve hizmet belgesi) verilmesi halinin düzenlendiği maddelerinin uygulanmamasına ve verilen idari para cezalarının terkin edilmesine karar verildiğinden, Devredilen SSK Prim Tahsilat Daire Başkanlığının 15/9/1988 tarihli ve 16-8. Ek Genelgesi gereğince 3308 sayılı Kanun kapsamında aday çırak, çırak ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrencileri çalıştıran işyerlerine bu bildirimlerin geç yapılması nedeniyle idari para cezası uygulanmamıştır. Devredilen sosyal güvenlik kurumlarının yönetim kurulu kararları Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun 3/12/2010 tarihli ve 2010/46 sayılı Kararı gereğince incelenerek devamı uygun görülmeyen kararlar yürürlükten kaldırıldığından 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi 3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerin işe giriş bildirgesinin geç verilmesinden dolayı 2008 yılı Ekim ayı ile 3/12/2010 tarihleri arasında idari para cezası uygulanmayacaktır.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenlemeye göre 2008 yılı Ekim ayı ile 3/12/2010 tarihleri arasında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda aday çırak, çırak ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerle ilgili sigortalı işe giriş bildirgelerinin geç verilmesinden dolayı idari para cezası uygulanmayacaktır.

4.2.Yaş Düzeltmeleri

İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümüne “5- Yaş Düzeltmeleri” başlıklı bölüm ilave edilmiştir.

5- Yaş Düzeltmeleri

“Kanunun 57 nci maddesi gereğince uzun ve kısa vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortasından yararlanmada sigortaların yararlanmaya başlamadan önceki yaş düzeltmeleri kabul edilmekte, sigortalılıkları başlatılanların sigortalılık başlangıç tarihinden sonra yaptıkları yaş düzeltmeleri ise dikkate alınmamaktadır. Bu durumda yaş düzeltmelerine ilişkin mahkeme kararlarına istinaden tescil kütüklerinin tashihli yaşla ilgili bölümleri düzeltilecek ancak, uzun ve kısa vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortasına tabi olunduktan sonra yapılan düzeltmelerde sigortalılık hak ve mükellefiyetinin düzeltilmeden önceki yaşa göre belirleneceği sigortalılara bildirilecektir.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme ile, mahkeme kararlarına istinaden sigortalı tescil kütüklerinde gerekli yaş düzeltmelerinin yapılacağı, ancak uzun ve kısa vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortasına tabi olunduktan sonraki dönemleri kapsayan düzeltmelerde sigortalılık hak ve mükellefiyetinin düzeltilmeden önceki yaşa göre belirleneceği hususuna açıklık getirilmiştir.

5)Sigortalılığın Sona Ermesi ve SGK’ ya Bildirilmesi İle İlgili Düzenleme

Sigortalılığın Sona Ermesi ve Kuruma Bildirilmesi” başlıklı altıncı bölümünün “1-Sigortalılığın sona ermesi” başlığına aşağıdaki alt başlık ilave edilmiştir.

1.4-İşe iade davası sonunda işe başlatılmayan sigortalıların işten ayrılış bildirgesinin verilme süresi

“4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde, işverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verilmesi halinde, işverenin, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorunda olduğu, işçinin başvurusu üzerine bir ay içinde işe başlatılmaması halinde işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olduğu, kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının ödeneceği, işçinin kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorunda olduğu, bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise işverence yapılmış olan feshin geçerli bir fesih sayılacağı ve işverenin sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olacağı hükmü bulunmaktadır.

21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 25 inci maddesine eklenen yedinci fıkra ile açmış olduğu dava sonucunda işe iade davasını kazanan sigortalıların işverence işe başlatılmaması halinde işverenlerce işten ayrılış bildirgesinin verilme süresi düzenlenmiş olup, işverenlerin sigortalı personelin işe başlamak için işverene yaptığı başvurusuna ilişkin tebligatın alındığı tarihin içinde bulunduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar işten ayrılış bildirgelerini vermeleri halinde bildirge yasal süresi içinde verilmiş sayılacağından işverenlere işten ayrılış bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme ile, daha önce 21/8/2013 tarihinde SSİY’ de yapılan değişikliğe paralel olarak düzenleme yapılmıştır.

Buna göre, işe iade davasını kazanan sigortalıların işverence işe başlatılmaması halinde, işverenlerin sigortalı personelin işe başlamak için işverene yaptığı başvurusuna ilişkin tebligatın alındığı tarihin içinde bulunduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar işten ayrılış bildirgesinin SGK’ya verilmesi halinde, bildirge yasal süresi içinde verildiği kabul edilerek idari para cezası uygulanmayacaktır.

B)KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (B) BENDİ (BAĞ-KUR) KAPSAMINDAKİ SİGORTALILAR

1)6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun geçici 7 nci maddesine istinaden şirket ortaklarının sigortalılıklarının sonlandırılması

“3.9- İflas, münfesih veya tasfiye hallerinde şirket ortaklarından Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmaya başlayanların sigortalılıklarının sona ermesi ve bildirimi” alt başlığından sonra gelmek üzere “3.10- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun geçici 7 nci maddesine istinaden şirket ortaklarının sigortalılıklarının sonlandırılması” numaralı alt başlığı eklenmiştir.

3.10- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun geçici 7 nci maddesine istinaden şirket ortaklarının sigortalılıklarının sonlandırılması

6102 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce veya yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde münfesih şirketin münfesih veya tasfiyeye girmesi sonucu, tasfiye veya münfesih durumu sonuçlanmadan, 6102 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesine istinaden kayıtlarının resen silinmesi durumunda, şirket ortaklarının sigortalılıkları Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtları esas alınmak suretiyle sonlandırılması gerekmektedir.

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme uyarınca, tasfiye veya münfesih durumu sonuçlanmadan, 6102 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesine istinaden kayıtlarının resen silinmesi durumunda, şirket ortaklarının sigortalılıkları da Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtları esas alınmak suretiyle sonlandırılacaktır.

2)Anonim Şirketlerin Kurucu Ortaklarının Sigortalılığı

Genelgenin üçüncü kısımının, “Ortak Hususlar” başlıklı dördüncü bölümün “1- Anonim şirket ortağı olup, yönetim kurulu üyesi olmayanların 1/10/2008 tarihinden itibaren sigortalılıkları” başlığına “Örnek 3” ten sonra gelmek üzere “altıncı paragraf” ve “Örnek 4” eklenmiştir.

“Kanunun geçici 22 maddesine istinaden sigortalılıkları devam ettirilen anonim şirketlerin kurucu ortaklarının Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya başlamaları halinde (4/a) kapsamında sigortalılığın başladığı tarihten bir gün önce (4/b) kapsamındaki sigortalılık sona erdirilecektir. (4/a) kapsamındaki sigortalılığının sona ermesi halinde ise (4/b) kapsamındaki sigortalılık yeniden başlatılmayacaktır.”

Örnek 4- 2006 yılında anonim şirket kurucu ortaklığından dolayı, mülga 1479 sayılı Kanunun 24 üncü maddesine tabi olarak tescili yapılan sigortalının Kanunun geçici 22 maddesine göre (4/b) kapsamında sigortalılığı devam ederken, 16/2/2012 tarihinde (4/a) kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle, 15/2/2012 tarihinde (4/b) kapsamındaki sigortalılığı sona erdirilip, 16/2/2012 tarihinde (4/a) kapsamında sigortalılığı başlatılacaktır. Sigortalının (4/a) kapsamındaki sigortalılığı 21/6/2012 tarihinde sona ermiş olup, kurucu ortaklığı kesintisiz devam eden ancak yönetim kurulu üyeliği bulunmayan sigortalının (4/b) kapsamında sigortalılığı yeniden başlatılmayacaktır.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme uyarınca, anonim şirketlerinin kurucu ortağı olup, yönetim kurulunda görev almamaları nedeniyle 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı sayılmamasına karşın, 5510 sayılı Kanunun geçici 22 maddesine istinaden sigortalılıkları devam ettirilen anonim şirketlerin kurucu ortaklarının 4/a (SSK) kapsamındaki sigortalılıklarının kesintiye uğraması durumunda, 4/b (Bağ-Kur) sigortalılıkları yeniden başlatılmayacaktır.

C)GELİR VEYA AYLIK ALMAKTA İKEN ÇALIŞMAYA BAŞLAYANLAR

Yaşlılık Aylığı Bağlandıktan sonra 4/a’lı (SSK) Olarak Çalışmaya Başlayanlar ile ilgili düzenlemeler

2.1- Yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar” alt başlığına aşağıdaki paragraf ilave edilmiştir.

“2008 yılı Ekim ayından önce 506 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken serbest avukat olarak çalışmalarını sürdürenlerin aynı zamanda hizmet akdine tabi olarak bir işverenin yanında çalışmaları halinde sosyal güvenlik destek primi bu çalışmalarından dolayı aldıkları ücretten kesilecek bunların almakta oldukları yaşlılık aylığından ayrıca sosyal güvenlik destek primi kesilmeyecektir. 2008 yılı Ekim ayından itibaren avukatlık mesleği Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamına alındığından 1/10/2008 tarihinden itibaren önce başlayan sigortalılık, 1/3/2011 tarihinden itibaren ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılık esas alınarak işlem yapılacaktır.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme uyarınca, 2008/Ekim ayından önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre yaşlılık aylığı almakta iken serbest avukat olarak çalışmalarını sürdürenlerin sosyal güvenlik destek primine tabi olma ve sigortalılık çakışmalarında nasıl bir işlem yapılacağı hususuna açıklık getirilmiştir.

D)İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER

1)İsteğe Bağlı Sigortalılık Şartları ve Sigortalı Sayılanlar ile ilgili düzenlemeler

İsteğe Bağlı Sigortalılık Şartları ve Sigortalı Sayılanlar” başlıklı birinci bölümünün 1.1-“Türkiyede ikamet etmek alt başlıklı” alt başlığının son paragrafı aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.

“Ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre’de bulunanlar ile bu ülkelerde sigortalı olanlardan Türkiye’de ikamet etme şartı aranmaksızın isteğe bağlı sigortalı olma şartlarını yerine getirenlerin ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri mümkündür.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme uyarınca, ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre’de bulunanlara ilave olarak bu ülkelerde sigortalı olanlara da Türkiye’de ikamet etme şartı aranmaksızın isteğe bağlı sigortalı olma imkanı getirilmiştir.

2)İsteğe Bağlı Sigorta Primlerinin Hesabı ve Ödenmesi ile ilgili düzenlemeler

İsteğe Bağlı Sigorta Primlerinin Hesabı ve Ödenmesi” başlıklı yedinci bölüme aşağıdaki başlık ilave edilmiştir.

4- Genel sağlık sigortası hak sahipliği

“Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile isteğe bağlı sigortalılar 1/10/2008 tarihinden itibaren genel sağlık sigortalısı sayılmış olup, Kanunun 52 nci maddesi gereğince bakmakla yükümlü olunan kişi dahi olsalar genel sağlık sigortası primini ödemekle yükümlüdürler.

İsteğe bağlı sigortalılar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin genel sağlık sigortası yardımlarından faydalanmaları için sağlık hizmeti sunucusuna başvurdukları tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası primi ödemiş olmaları ayrıca 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması gerekmektedir.

İsteğe bağlı sigortalı olanlar; bakmakla yükümlü olunan ya da hak sahibi olarak ölüm aylığı veya geliri veyahut kendi çalışmasından dolayı gelir alan kişi olsa dahi, Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından bunlar, genel sağlık sigortası primini de ödeyeceklerdir.

Türkiye’de yerleşik olma hali bir yılı doldurmayan yabancı uyruklu sigortalılar genel sağlık sigortalısı sayılmadığından, bunlardan bir yıldan daha az bir süre oturan ve isteğe bağlı sigortalı olanlardan genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır. Ancak, oturma süresi bir yıldan fazla olanlardan oturma süresinin birinci yılının dolduğu tarihten itibaren sigortalının talepte bulunup bulunmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortası primi alınacaktır.”

2014-5 sayılı Genelgedeki bu düzenleme uyarınca, başkası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak veya gelir/aylık alan kişi olsalar dahi, isteğe bağlı sigorta kapsamında genel sağlık sigortası primi de ödeneceği, ayrıca yabancı uyruklu kişilerden Türkiye’de yerleşik olma hali bir yılı doldurmayanların genel sağlık sigortalısı sayılmadığından, bir yıla kadar olan süre içinde isteğe bağlı sigortalılıkta genel sağlık sigortası primi alınmayacağı düzenlenmiştir. pwc

İlgili genelgenin metnine aşağıdaki bağlantı aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

• 2014-5 sayılı SGK Genelgesi

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.