Eşler arasında boşanma davası söz konusuyken, yani dava henüz sonlanmamışken eşlerden birinin ölmesi durumunda sağ kalan eşe dul aylığı bağlanacak mıdır? Dikkat edilecek olursa bu durumda eşlerden birinin vefatı söz konusu olduğunda evliliğin sonlanma nedeni ölüm olmaktadır. Buna bağlı olarak sağ kalan eşe dul aylığının bağlanması gerekir. Ancak burada önemli bir ayrıntı mevzu bahistir. Şöyle ki; ölen sigortalının tabi olduğu sigorta türü önemlidir. Şayet, ölen sigortalının SSK veya Bağ-Kur a tabi olması durumunda eşler arasındaki yaş farkının bir önemi yoktur. Dul kalan eş aylığını tam alır. Ancak, ölen sigortalının Emekli Sandığı iştirakçisi olması durumunda ise eşler arasındaki yaş farkı önem arz etmektedir. Şöyle ki; 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun(3) 71. maddesine göre iştirakçi karı veya koca eşinden 30 yaş veya daha büyük ise ölümünde eşine yarı nispetinde aylık bağlanır. Ancak evlenme akdi en az 10 yıl evvel yapılmış veya çocukları olmuş ise bu indirme yapılmaz. Emekli olduktan sonra evlenenler hakkında dahi aynı hükümler uygulanmaktadır. Buna göre, aralarındaki yaş farkı 30 veya daha büyük ise evlilik 10 yıldan sürmüş ve çocukları yoksa dul aylığının yarısı verilmektedir.

Türk Medeni Kanuna ve Yargıtay’ın vermiş olduğu kararlara göre boşanan eşler, bu sıfatla birbirlerinin yasal mirasçısı olamazlar ve boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça kaybederler. Adı geçen Kanun’un ilgili maddelere göre boşanan eşlerin, bu duruma ilişkin kararın geçmesi gereken tüm aşamalardan geçip kesinleştiği andan sonra artık eşlerin birbirlerine mirasçı olmaları mümkün değildir. Bu anlatımın mevhum-u muhalifinden okuyacak olursak; boşanma kararının geçmesi gereken tüm aşamalardan geçip kesinleştiği andan önce eşlerden birinin ölmesi durumunda diğer sağ kalan eş ölen eşe mirasçı olacaktır. Dolayısıyla mirasçı olabildiğine göre SGK’dan dul aylığını -haliyle- alabilecektir. Kaldı ki; yukarıda da ifade edildiği üzere kendisine kalan mirası reddetse dahi reddi mirasa Kurumdan bağlanacak olan dul aylığı dahil değildir. Öte yandan, çok önemli bir ayrıntı daha var ki; boşanma davası devam ederken ölen davacının mirasçılarından birisinin davaya devam etmesi ve davalının kusurunun ispatlanması halinde mirasçı olamayacaktır. Bu hususta Yargıtay vermiş olduğu bir kararda(4); Medeni Kanun’un 181. maddesi; boşanan eşlerin, bu sıfatla birbirlerinin yasal mirasçısı olamayacaklarını, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakların aksi tasarruftan anlaşılmadıkça, kaybedeceğini, boşanma davası devam ederken ölen davacının mirasçılarından birisinin davaya devam etmesi ve davalının kusurunun ispatlanması halinde de mirasın eşe kalmayacağını hükme bağlanmıştır.

Yargıtay vermiş olduğu diğer bir Karar’da(5) ise “… davacı mirasçılarının davaya devam edeceklerini bildirmiş bulunmaları karşısında; davalının kusur nispetinin veya kusursuz olup olmadığının tespiti yönünden davaya devam edilerek sonucuna göre karar verilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.” demiştir. Netice itibariyle, boşanma kararı almış olmak hatta bu kararı mahkemeye taşımış olmak nihai bir durum olmadığından alınacak kararın belirleyici unsur olabilmesi için tüm aşamalardan geçilmesi ve kesinleşmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, söz konusu süreçte eşlerden birisinin ölmesi halinde evliliğin son bulma nedeni boşanma değil ölüm olacaktır. Buna bağlı olarak da, sağ kalan eşe dul aylığı bağlanacaktır. Öyle ki, ölen kişinin mirasçıları davaya devam edip ve davalının kusurunu ispatlayarak sağ kalan eşin mirasçılığını engelleyebilme imkânları varken dul aylığının bağlanmasını engellemeleri mümkün değildir. Murat ARAZ E-Yaklaşım / Şubat 2014 / Sayı: 254

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.