I. Giriş:

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında 3305 sayılı kararı ile teşvik sistemi ve destek unsurlarına ilişkin düzenlemeler yapılmış olup, yazımızın konusu, bu kapsamda 3305 sayılı kararın 15. Maddesinde açıklanan, Kurumlar Vergisi Kanunu 32/A maddesi çerçevesindeki vergi indiriminin nasıl uygulanacağı hakkındadır.

Türkiye’deki kurumlar, yaptıkları yeni yatırımları için TC. Ekonomi Bakanlığından yatırım teşvik belgesi almak ve mevzuat ile belirlenen gerekli şartları sağlamaları kaydı ile, vergi indiriminden ve diğer teşvik unsurlarından yararlanabilmektedirler. Burada düzenlemeler ile amaçlanan, kurumları yeni yatırımlara yönlendirmek, istihdamı artırmak, bölgesel teşvikler ile bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmaktır.

II. Mevzuat

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında 3305 sayılı kararın 15. Maddesinde büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar, 3305 sayılı kararda belirtilen oranlar dahilinde indirimli olarak uygulanır. İlgili karar maddesinin 5/a bölümünde; yatırımcıların diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranlar belirtilmiş ve “Büyük ölçekli yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlarda; 2 nci bölgede yüzde onunu, 3 üncü bölgede yüzde yirmisini, 4 üncü bölgede yüzde otuzunu, 5 inci bölgede yüzde ellisini ve 6 ncı bölgede yüzde seksenini geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir” denilmiştir.

Bu kararın yanı sıra, 6322 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 39. Maddesi ile 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 32/A maddesinde bazı değişiklikler yapılmış ve buna göre;

“Yatırıma başlanan tarihten itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu için sıfıra kadar indirmeye veya %80’e kadar artırmaya, Yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanmadan önce indirimli kurumlar vergisi uygulanan hallerde, yatırımın tamamlanıp işletilmeye geçilmemesi durumunda ikinci fıkranın (c) bendi uyarınca indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil edilir.”

6322 sayılı kanunun 43/d maddesi ile de, yatırım döneminde katkı tutarı kullandırılmasına ilişkin düzenlemenin 01.01.2013 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanabileceği ayrıca belirtilmiştir.

Buna göre, Kurumların yatırım dönemlerinde diğer faaliyet kazançları dolayısı ile vergi indiriminden yararlanabilmeleri için yatırımın kısmen de olsa tamamlanmaması, yani işletmeye geçmemiş olması ve bu uygulamanın en erken 2013 yılı karı için hesaplanıyor olması gerekmektedir. Aksi takdirde, kurumlar cezai yaptırımlar ile karşı karşıya kalabileceklerdir.

III. Örnek Uygulama:

2012 yılında yeni yatırıma başlayan bir kurumun, diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazancına indirimli kurumlar vergisi uygulayabilmesi için, yatırımın 2013 yılında da devam etmesi ve yatırımın kısmen veya tamamen işletmeye geçmemesi gerekmektedir. Ancak bu durumda 2013 yılı diğer faaliyetlerinden elde edilen kazancına indirimli kurumlar uygulanabilecektir. 2012 yılında ya da 2013 yılı içerisinde tamamlanan yatırımın, işletmeye geçirilmemesi halinde dahi bu kapsamda indirimli kurumlar vergisinden yararlanmak mümkün olmayacaktır.

Uygulamada, bu hesaplamanın nasıl olması gerektiği hususunda bir örnek verecek olur isek; X A.Ş Şirketinin 2012 yılında başladığı ve tamamlanması 2015 yılında planlanan, yatırıma katkı oranı %30, indirimli vergi oranı %70, 2013 yılı sonuna kadar oluşan yatırım harcaması 5.000.000 TL, tüm faaliyetleri dolayısı ile oluşan toplam kazancı 145.000.000 TL, toplam sabit kıymetleri 120.000.000 TL ve yatırım teşvik belgesine göre toplam yatırım harcaması 8.000.000 TL olsun. Buna göre;

Toplam Kazanç: 145.000.000 TL(**)

Yatırım Teşvik Belgesine Göre Toplam Yatırım Tutarı: 8.000.000 TL

Toplam Sabit Kıymetleri: 120.000.000 TL

Yatırıma Katkı Oranı: %30

İndirimli Vergi Oranı: %70

Yatırıma Katkı Tutarı: (8.000.000*%30)= 2.400.000 TL

İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı: %20- (%20*%70)= %6

2013 Yılı Sonuna Kadar Yapılan Yatırım Harcaması: 5.000.000 TL

2013 Yılı için İndirimli Oran: 5.000.000/120.000.000= %4

İndirimli Orana Tabi Matrah: 145.000.000*%4= 5.800.000 TL(*)

(*) İndirimli Orana tabi matrah 5.800.000 TL olsa dahi, mevzuat gereği, indirimli orana tabi matrah toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini (2.400.000*%50= 1.200.000 TL) ve gerçekleşen yatırım harcaması tutarını (5.000.000 TL) geçemez. Bu nedenle;

Esas Dikkate Alınacak İndirimli Orana Tabi Matrah: 1.200.000 TL

Faydalanılan Katkı Tutarı: 1.200.000*%14= 168.000 TL

Sonraki Dönemlere Devreden Yatırıma Katkı Tutarı: 2.400.000-168.000=2.232.000 TL olacaktır.

(**) İndirimli kurumlar vergisi, ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten, tüm indirim, istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kazancın bulunması halinde uygulanır. Örneğimizde dikkate alınan 145.000.000 TL kazanç tutarının, ticari bilanço karına belirttiğimiz ilave ve indirimlerin yapılması sonrası oluşan kazanç tutarı olduğu varsayılmıştır.

IV. Sonuç:

Yapılan düzenlemeler ile yatırım sürecinde olan kurumların 01.01.2013 tarihinden itibaren elde edecekleri diğer faaliyetlerinden kaynaklı kazançları için de indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecek, ancak bunun için yatırıma katkı tutarının %50’sinin ve gerçekleşen yatırım harcamasının aşılmaması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, bu teşvik unsurundan yararlanmak isteyen kurumların yatırımlarının bir fiil devam etmesi, işletmeye geçmemesi, işletmeye geçmemiş olsa da kısmen ya da tamamen yatırımın bitmemiş olması esastır. Bu hususlara dikkat etmeyen mükellefler için indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil edileceği yasal düzenlemelerde açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle, cezai bir durum ile karşı karşıya kalmamak için bu hususlara dikkat edilmelidir. Selda Pakbeden

Yararlanılan Kaynaklar;

• ·     Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında 3305 sayılı karar
• ·      6322 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun
• ·     Kurumlar Vergisi Kanunu 32/A Maddesi
• ·     20.02.2012 tarih B.07.1.GİB.4.06.16.01-125-[32/A-11/2]-240 nolu Özelge
• 
  

http://www.verginet.net/dtt/1/diger-faaliyetleri-yatirim-indirimi.aspx

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.