Son Anayasa Mahkemesi Kararının Anlamı Nedir?

Anayasa Mahkemesi 06/02/2014 tarih ve  2013/5554 başvuru numaralı kararında; bir şirketin, çalışanların gelirlerinden “vergi sorumlusu” olarak %35 oranında kesip beyan ettiği ve ödediği vergilerin iptali ve iadesi için açtığı davaların reddi üzerine, eşitlik ilkesinin ve mülkiyet haklarının ihlali iddiasıyla yaptığı “bireysel başvuru”yu “kişi yönünden yetkisizlik” gerekçesi ile reddetmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı nasıl yorumlanmalıdır? Acaba işverenlerin vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edip ödedikleri vergilere karşı yaptıkları düzeltme başvurularının reddi üzerine dava açma hakları ortadan kalkmış mıdır?

Vergi sorumlusu olarak işverenlerin çalışanlarından kesip devlete ödedikleri vergiler için düzeltme talep etme ve yersiz tahakkukların iptali için gerektiğinde dava açma haklarının bulunduğu düşüncesindeyiz. Anayasa Mahkemesi’nin bahsedilen kararı buna aykırılık taşımamaktadır. 

Anayasa Mahkemesi’nin anılan kararı 13/03/2014 tarih ve 28490 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Karar’da Anayasa Mahkemesi özetle;

• ​2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2’nci maddesinde, idari işlemlere karşı “menfaati ihlal edilenlerin” iptal davası açabileceğini,
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda  “mükellef” ve “vergi sorumlusu” nun tanımlandığı ve Kanun’da geçen mükellef tabirinin vergi sorumlusunu da kapsayacak şekilde kullanıldığını,
• Vergi Mahkemeleri ile Danıştay’ın vergi sorumlularına işçilerinin gelirlerinden kesip vergi dairesine ödedikleri vergiler için, aralarında “menfaat” bağlantısının bulunduğu gerekçesiyle dava açma hakkını tanıdığını

belirtmektedir.

Hatırlanacağı üzere, Anayasa Mahkemesi’nin 2009 yılında ücretlerin vergilendirilmesi yönünden Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesine ilişkin olarak verdiği iptal kararı sonrasında pek çok mükellef,  çalışanlarından kestiği vergiler için dava açmış; çalışanların kişisel gelir vergilerine ilişkin olsa da vergi mahkemeleri ve Danıştay işverenlerin de bu konuda vergi davası açma ehliyetine sahip olduğunu kabul etmişti. 

Ancak; Anayasa Mahkemesi, kendisine yapılacak “bireysel başvurular” için 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un yalnızca menfaat ihlalini yeterli gerekçe görmediğini; aynı zamanda ihlale yol açtığı ileri sürülen eylem veya işlem nedeniyle “güncel ve kişisel bir hakkın doğrudan etkilenmesinin” söz konusu olması gerektiğini belirtmektedir.   

Anayasa Mahkemesi, işverenlerin çalışanlarından kesip ödedikleri vergilerin esasen çalışanların kişisel gelir vergileri olduğu gerçeğini dikkate alarak, işverenler (vergi sorumlusu) bakımından doğrudan etkilenen kişisel bir hakkın söz konusu olmadığını kabul etmiştir. Bu nedenle, böyle bir olayda işverenin çalışanından kesip ödediği gelir vergisi stopajlarına ilişkin bir davada bireysel başvuru yapma imkânının olmadığına hükmetmiştir. 

Sonuç olarak, Karar yalnızca işverenlerin ödedikleri ücretlerle ilgili vergi sorumluluğundan kaynaklanan vergi davalarında, kendi kişisel hakları zedelenmediği gerekçesiyle, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapmalarının önünü kapatmaktadır. Ancak bu Karar, söz konusu olaylarda işveren yönünden menfaat ihlali olmadığını söylemiyor. Dolayısıyla, anılan Karar vergi mahkemelerinde işverenlerin dava açma ehliyetini ortadan kaldırmamaktadır. Anayasa Mahkemesi’nin söz konusu kararının bu şekilde okunması gerektiğini ve vergi sorumlusu olarak işverenlerin çalışanlarından kestikleri gelir vergilerine ilişkin tahakkukların iptali için dava açmalarının önünde bir engel olmadığını düşünmekteyiz. M. Yavuz Öner

http://kpmgvergi.com/Blog/Pages/FullBlog.aspx?article=242

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.