Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 04.02.2011 tarihinde yayımlanan 2011-13 sayılı genelgede, yapılan asgari işçilik değerlendirmesinde, inşaatın faaliyet devresince bildirilmiş olan işçilik miktarı dikkate alınır. Ancak, inşaatın başlama ve bitişi arasında sonradan yapılan bildirimler ile teknik personel niteliğinde olmayan bayan sigortalılar adına inşaat işyerlerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmiş olan sigorta primine esas kazanç tutarları ile gün sayıları araştırma işleminde dikkate alınmaz. Ancak, aksine tespit yoksa iptali de yapılmaz. Bu hususun yasal dayanağı olarak da 4857 sayılı “Ağır ve Tehlikeli İşler” başlıklı 85. maddesinde bayan sigortalıların inşaat işyerlerinde çalıştırılamayacağına ilişkin hükümden kaynaklanmaktaydı.

Örnek-1: Tuzla Sosyal Güvenlik Merkezinde 01.01.2013 tarihinde tescili yapılan (A)inşaat işyerinin, 31.12.2013 tarihinde inşaatı tamamen  bitirdiğini varsayalım. (A) inşaat işyeri işvereninin 31.12.2013 tarihinden sonra yapacağı bildirimler, ve faaliyet devresince bildirimde bulunduğu, teknik personel kapsamı dışındaki bayan sigortalılar asgari işçilik değerlendirmesinde dikkate alınmayacaktır. Söz konusu bu bildirimler bir tespit olmaksızın iptali edilmeyecektir.

Ancak, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği 08.02.2013 tarih, 28553 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinin Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile 30.12.2012 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır. Bu nedenle, asgari işçilik değerlendirmesi ile ilgili olarak yapılacak araştırmalarda, bayan sigortalıların çalıştırılmadıklarına ilişkin bir tespit bulunmadığı sürece söz konusu kişiler için yapılmış olan bildirimlerin araştırma işleminde dikkate alınması gerekmektedir. Yine ilişiksizlik belgesi verilmesi aşamasında, özel nitelikteki işlerin bitirilmiş olduğu, dolayısıyla fiili tespit yapılamayacağı hususları dikkate alınarak, bayan sigortalıların çalışmalarının fiili olup olmadığına ilişkin aksine bir ihbar veya şikayet olmadığı sürece denetime gerek duyulmadan sürecin neticelendirilmesi gerekmektedir. Yapılan düzenleme ile asgari işçilik değerlendirmesinin çok daha hızlı yapılmasına olanak sunmuştur.

Özel bina inşaatlarında, asgari işçilik değerlendirmesine ilişkin ön değerlendirmede sonucunda, yeterli işçilik bildirildiği tespit edilirse denetim yoluna gidilmeksizin, işverene borcu yoktur diğer bir ifadeyle İlişiksizlik belgesi verilmektedir. Yapılan değerlendirme sonucu ortaya fark işçilik prim borcu çıkması halinde, fark işçilik tutarı,  işverene tebligatlı bir yazı gönderilmektedir. Fark işçilik prim borcunun işveren tarafından ödeneceğine dair taahhütname verilmesi ile borç kesinleşecektir. Bu taahhütnamenin verilmesine rağmen işveren tarafından ödenmemesi halinde, mevcut dosya denetime sevk edilecektir.  Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca inceleme yapılmasına başladıktan sonra inceleme sonucuna göre işlem yapılır. Ancak denetim ve kontrole başlamakla birlikte, işverenin borcu ödeyeceğine ilişkin ilgili üniteye yazılı taahhüdünü içeren başvurusu üzerine, inceleme durdurulur. En geç 15 gün içinde borcun ödendiğine ilişkin yazının Kurumunun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarına ulaşması, işverenin bu incelemeden vazgeçtiğini yasal defter ve belgelerin kendisine ibrazını istediği anlamına gelmektedir. Yine 21.08.2013 tarihinde yönetmelikte yapılan değişiklik ile incelemeye sevk edilen asgari işçiliğe ait dosyaların geri iadesindeki tasarruf, dosyanın işlem gördüğü üniteye ve Kurumunun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarına bırakılmıştır. Hakan Hastürk e-Yaklaşım / Mart 2014 / Sayı: 255

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.