Geçirdiği iş kazasına bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının hak sahibi durumunda bulunan eşine, çocuklarına, anne ve babasına ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmekte, gelir bağlanmakta, gelir bağlanmış kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmektedir. Aşağıda hak sahiplerine verilen bu haklar başlıklar halinde anlatılmaktadır.

A- ÖLÜM GELİRİ BAĞLANMASI

Ölüm geliri kavramı, iş kazası sonucu sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine yapılan sürekli ödemeyi ifade etmektedir. Hak sahiplerine gelir bağlanabilmesi için, sigortalının iş kazası sonucu veya geçirmiş olduğu iş kazası sonucu oluşan hastalık ve engeller nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölmesi gerekmektedir.

Sigortalı, iş kazası sonucu ölmüş ise, hak sahiplerine, sigortalının son üç ay içerisinde SGK’ ya bildirilmiş kazancının aylık ortalamasının yüzde 70’i oranında gelir bağlanmaktadır.

İş kazası sonucu meslekte kazanma gücünü yüzde 50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölen sigortalının hak sahiplerine, ölümün iş kazasına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın hesaplanan son üç aylık kazancının aylık ortalamasının yüzde 70’i oranında gelir bağlanmaktadır.

İş kazası sonucu meslekte kazanma gücünü yüzde 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölen sigortalının hak sahiplerine, ölümün iş kazasına bağlı olmaması halinde sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik geliri, hak sahiplerine gelir olarak bağlanmaktadır.

Yukarıda da belirtildiği üzere; ölüm iş kazasına bağlı nedenlerden oluşmuşsa, sigortalının SGK’ya bildirilmiş son üç aylık kazancının aylık ortalamasının yüzde 70’i oranında hak sahiplerine gelir bağlanacaktır.

Ölen sigortalının hak sahiplerine yukarıda açıklanan şekilde hesaplanacak gelirin paylaştırılması ise;

- Dul eşine yüzde 50’si,

- Gelir bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise çalışmaması veya kendi sigortalılığı sebebiyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde yüzde 75’i,

- Çalışmayan veya kendi sigortalılığı sebebiyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan (18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya malul olduğu anlaşılanların veya yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan/dul kalan kızlarının) her birine yüzde 25’i,

- Sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenler ile kendisinden başka gelir alan hak sahibi bulunmayan çocukların her birine yüzde 50’si,

- Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde (ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde artan hisseye bakılmaksızın) her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin asgari geçim indirimi dahil edilmeden hesaplanacak net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam yüzde 25’i

oranında olacaktır.

Örnek-1: Çalıştığı inşaat işyerinden yapılan son üç aylık bildirimlerinin aylık ortalaması 1.200 TL olan Tahsin Bey, işyerinde geçirdiği iş kazası sonucu vefat etmiştir. Bu durumda, 1.200 TL’nin yüzde 70’i olan 840 TL hak sahiplerine gelir olarak bağlanabilecektir. Çalışmayan ve kendi sigortalılığı nedeniyle gelir/aylık bağlanmamış olan Tahsin Beyin hak sahibi dul eşine hesaplanan 840 TL’nin yüzde 75’i olan 630 TL gelir olarak bağlanacaktır.

Hak sahibinin ölüm gelirinden faydalanabilmesi için Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesini(2) doldurup imzalayarak SGK’ya vermesi gerekmektedir. Ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanacak ölüm geliri, sigortalının ölüm tarihini veya hak sahibi olma niteliğinin ölüm tarihinden sonra kazanılması halinde, bu niteliğin kazanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılmaktadır.

B- EVLENME ÖDENEĞİ VERİLMESİ

Evlenmeleri nedeniyle gelirleri kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde, almakta oldukları gelirlerinin (ek ödeme hariç) iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin gelirinin kesildiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde yeniden hak sahibi olması halinde, iki yıllık geliri peşin almasından dolayı iki yıllık sürenin sonuna kadar gelir bağlanmaktadır.

Örnek-2: İş kazası sonucunda ölen babasından dolayı 175 TL gelir almakta olan Fatma Hanım 26.02.2014 tarihinde evlenmiş ve evlenmesi sebebiyle aldığı gelir kesilmiştir. Talep etmesi halinde Fatma Hanıma 175 TL x 24 ay = 4.200 TL bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak verilecektir.

Ölüm geliri bağlanmış hak sahibi kız çocuğunun evlenme ödeneğinden faydalanabilmesi için Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesini doldurup imzalayarak SGK’ ya vermesi gerekmektedir. Evlenme tarihi nüfus kütüğüne işlenmemişse, evlenme cüzdanının bir örneğinin de SGK’ya verilmesi gerekecektir.

C- CENAZE ÖDENEĞİ VERİLMESİ

İş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine SGK Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden (2014 yılı için 415 TL) cenaze ödeneği ödenmektedir. Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilmektedir. Cenazenin bu kişiler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının belgelenmesi durumunda, cenaze ödeneği tutarını geçmemek üzere belgelere dayanan tutar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenmektedir.

Cenaze ödeneği için, hak sahiplerince ölüm tarihini belirten bir dilekçe ile SGK’ ya başvurulması gerekmektedir. Sigortalının ölüm tarihi nüfus kütüğüne kaydedilmemişse, dilekçeyle birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca usulüne göre düzenlenen bir belgenin (defin ruhsatı, ölüm tutanağı vb.) SGK’ ya verilmesi gerekmektedir. Özer DEMİRDİZEN Yaklaşım / Mayıs 2014 / Sayı: 257

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.